Đau Mắt Đỏ: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị?

Đau mắt đỏ là một trong những bệnh lý về mắt phổ biến, có tốc độ lây lan nhanh và có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, người bệnh đau mắt đỏ sẽ phải thường xuyên chịu đựng các cơn đau, cộm rát khó chịu do bệnh này gây ra. Vậy đâu là nguyên nhân gây đau mắt đỏ? Làm thế nào để phòng ngừa và điều trị đau mắt đỏ một cách hiệu quả? Cùng Bệnh viện mắt Sài Gòn Biên Hòa tìm hiểu chi tiết ngay trong bài viết này.

1. Đau mắt đỏ là gì?

Bệnh đau mắt đỏ, hay còn được gọi là viêm kết mạc, có tên tiếng anh là “Acute conjunctivitis” hay “Pink eye”, thường do vi khuẩn, vi rút hoặc các phản ứng dị ứng, kích ứng gây ra.

Đau mắt đỏ là tình trạng lớp màng trong suốt bao phủ trên bề mặt nhãn cầu (thường được gọi là lòng trắng mắt) và kết mạc mi bị viêm nhiễm. Khi đó, các phần lòng trắng của người bệnh sẽ chuyển dần sang màu hồng nhạt hoặc hơi đỏ, mí mắt sưng, có thể có cả chất nhầy chảy ra hoặc đóng vảy trên lông mi và mí mắt.

Bệnh này thường kéo dài trong khoảng 2 tuần. Tuy nhiên, nếu người bệnh chủ quan hoặc điều trị sai cách có thể sẽ để lại biến chứng không mong muốn như viêm giác mạc, loét giác mạc và có thể dẫn đến mù lòa.

2. Dấu hiệu đau mắt đỏ (viêm kết mạc)

Việc phát hiện sớm những dấu hiệu đau mắt đỏ giúp quá trình điều trị bệnh hiệu quả hơn và hạn chế lây lan. Một số triệu chứng đau mắt đỏ thường thấy ở người bệnh đau mắt đỏ như:

• Đỏ mắt: Đây là một triệu chứng điển hình của bệnh đau mắt đỏ. Mắt thường sẽ đỏ lên ở lòng trắng mắt hoặc ngay trong góc mắt. Dấu hiệu này thường giống với dấu hiệu bệnh nhậm mắt, cần lưu ý để tránh nhầm lẫn.
• Cộm, xốn, ngứa mắt: Người bệnh sẽ có cảm giác khó chịu, ngứa mắt, như có bụi hoặc dị vật đang bị mắc kẹt bên trong. Triệu chứng này thường bắt đầu từ một mắt và lan sang mắt còn lại vào ngày hôm sau.
• Mắt tiết dịch: Phần lớn người bệnh đau mắt đỏ do virus hoặc dị ứng sẽ thấy nước mắt chảy ra nhiều hơn. Còn nếu đau mắt đỏ do vi khuẩn gây ra thì mắt thường sẽ tiết ra dịch mủ màu vàng xanh.
• Đóng màng, ghèn sau khi thức dậy: Dịch mắt tiết ra và tích tụ trong lúc ngủ làm cho 2 mí mắt dính vào nhau khi thức dậy, đóng màng, đóng ghèn quanh mắt.
• Nhạy cảm hơn với ánh sáng: Người bệnh đau mắt đỏ có thể nhạy cảm nhẹ với ánh sáng, dễ thấy chói mắt hơn khi tiếp xúc với ánh sáng.
• Một số dấu hiệu khác như: Trong một số trường hợp, người bệnh đau mắt đỏ có thể kèm theo mệt mỏi, sốt nhẹ, đau họng, đau đầu (thường nguyên nhân là do virus).

3. Nguyên nhân đau mắt đỏ là gì?

Có nhiều nguyên nhân gây đau mắt đỏ, trong đó phổ biến nhất ở 4 nhóm nguyên nhân chính là:

3.1. Do virus

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên bệnh đau mắt đỏ. Virus gây bệnh thường gặp là virus Adeno và virus Entero. Bên cạnh đó còn các các virus ít phổ biến hơn cũng là tác nhân gây bệnh như virus Herpes simplex và virus Zoster.

3.2. Do vi khuẩn

Một số loại vi khuẩn thường thấy có khả năng gây nên bệnh đau mắt đỏ: Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumonia, Pseudomonas aeruginosa, lậu cầu (Neisseria Gonorrhoeae), vi khuẩn bạch hầu (C. Diphtheriae), liên cầu (Streptococcus Pyogenes), phế cầu, não cầu (Neisseria Meningitidis),…

3.3. Do dị ứng

Nguyên nhân này thường xảy ra ở người có cơ địa dị ứng (viêm mũi dị ứng, hen suyễn…) khi tiếp xúc với các tác nhân như bụi, xà phòng, phấn hoa, lông động vật. Lúc này, các kháng thể immunoglobulin E được tạo ra, giúp kích hoạt các tế bào đặc biệt trong màng nhầy của mắt và đường thở, hỗ trợ giải phóng các chất gây viêm, bao gồm histamine. Với bệnh đau mắt đỏ xuất phát từ nguyên nhân này, người bệnh chỉ cần tránh xa và loại bỏ các tác nhân gây dị ứng là sẽ ngăn chặn được bệnh tái phát.

3.4. Do kích ứng

Bệnh đau mắt đỏ do kích ứng thường chỉ kéo dài trong khoảng 1 ngày. Bệnh xảy ra do có hóa chất trong dầu gội, mỹ phẩm,… hoặc vật lạ rơi vào trong mắt gây kích ứng, chảy nước mắt và tiết dịch nhầy. Nếu sau một ngày, tình trạng của mắt không thuyên giảm, khả năng cao dị vật vẫn còn trong mắt. Khi đó, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được các bác sĩ kiểm tra kịp thời.

Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân khác có thể gây nên bệnh đau mắt đỏ do quá trình tiếp xúc và sinh hoạt của người bệnh như: thường xuyên dụi mắt, cho tay vào mắt khi chưa được vệ sinh; sử dụng kính áp tròng không đúng cách, kính áp tròng không đảm bảo vệ sinh; tiếp xúc gần với người đang bị đau mắt đỏ khác,…

4. Đau mắt đỏ lây qua đường nào?

Bệnh đau mắt đỏ có thể lây lan rất nhanh, nhất là trong môi trường đông người như trường học, công ty, khu vực công cộng,… Những con đường lây bệnh phổ biến gồm:

• Tiếp xúc trực tiếp với người bệnh bắt tay, chạm vào mắt.
• Sử dụng nguồn nước ở ao hồ, bể bơi,… có chữa mầm bệnh
• Dùng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh như khăn mặt, gối, kính mắt, đồ trang điểm mắt,…
• Chạm tay vào các bề mặt chứa virus/vi khuẩn như tay nắm cửa, nút bấm thang máy, chìa khóa, gối, khăn mặt, mắt kính,… rồi vô tình đưa tay lên mắt.
• Giọt bắn từ dịch tiết của người bệnh thông qua nói chuyện, hắt hơi, ho, nước mắt.
• Quan hệ tình dục khi tay chạm vào tinh dịch hoặc dịch âm đạo bị nhiễm trùng, sau đó chạm vào mắt.

Việc giữ gìn vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên và hạn chế tiếp xúc gần với người bệnh sẽ giúp bạn giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh đau mắt đỏ.

5. Phương pháp điều trị đau mắt đỏ

Tùy vào từng nguyên nhân cụ thể mà ta sẽ có những biện pháp điều trị đau mắt đỏ phù hợp. người bệnh nên kết hợp các phương pháp điều trị đau mắt đỏ tại nhà và tại bệnh viện để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất:

5.1. Điều trị đau mắt đỏ tại nhà

Một số điều mà người bệnh có thể thực hiện ngay tại nhà để rút ngắn quá trình điều trị bệnh đau mắt đỏ như:

• Chườm lạnh giúp giảm khó chịu, giảm sưng mi.
• Tránh dụi mắt.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân, rửa tay sạch với xà phòng thường xuyên.
• Tránh dùng chung đồ với người khác như ly, bát, khăn mặt, gối, kính mắt, đồ trang điểm,…
• Không đi bơi.
• Không tiếp xúc với các nguồn nước không đảm bảo.
• Nên nghỉ học, nghỉ làm trong vòng 1 tuần và hạn chế tiếp xúc với người khác.

Đối với điều trị đau mắt đỏ do kích ứng: Khi có vật thể lạ gì bay vào mắt, hãy rửa mắt nhẹ nhàng với nước ấm trong 5 phút. Trường hợp tiếp xúc với các hóa chất gây kích ứng, nhanh chóng rửa mắt với nước sạch và mắt sẽ hồi phục trong vòng 4 tiếng. Nếu tình trạng mắt không thuyên giảm, thậm chí có phần kích ứng hơn, cần đến ngay cơ sở y tế để được các bác sĩ chuyên môn kiểm tra và chẩn đoán kịp thời. Đặc biệt, nếu mắt bị kích ứng do các hóa chất, axit hoặc kiềm mạnh như chất rửa cống, người bệnh cần rửa mắt với nước sạch và đến ngay cơ sở y tế gần nhất.

5.2. Điều trị đau mắt đỏ tại bệnh viện

Tùy vào từng trường hợp và tình trạng người bệnh mà các bác sĩ sẽ có các phương pháp điều trị và kê toa chỉ định thuốc khác nhau.

Đối với điều trị đau mắt đỏ do virus: Người bệnh không cần dùng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, đau mắt đỏ do virus rất dễ lây lan, người bệnh cần tuân thủ lời dặn bác sĩ và hạn chế tiếp xúc với người khác. Với những tình trạng nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus acyclovir.

Đối với điều trị đau mắt đỏ do vi khuẩn: Trường hợp này, người bệnh thường xuất hiện nhiều triệu chứng như đau mắt, đỏ mắt, đặc biệt là có dịch mủ màu vàng xanh tiết ra bên trong mắt, kéo dài cả ngày. Một số trường hợp nhẹ hơn có thể tiết ra ít dịch hơn hoặc không có. Người bệnh chỉ cần theo dõi, uống thuốc và dùng thuốc mỡ theo chỉ định của bác sĩ.

Đối với điều trị đau mắt đỏ do dị ứng: Thông thường, các bác sĩ sẽ cho người bệnh uống và nhỏ các loại thuốc kháng histamin, giúp giảm đau và đỏ mắt. Tuy nhiên, các loại thuốc này có thể gây khô mắt. Ngoài ra, còn có thể sử dụng các loại thuốc chống viêm steroid hoặc thuốc thông mũi.

6. Bệnh đau mắt đỏ nên kiêng gì và ăn gì?

Một số nhóm thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, hỗ trợ người bệnh đau mắt đỏ tăng sức đề kháng, hỗ trợ phục hồi nhanh chóng như:

• Nhóm thực phẩm giàu Vitamin A: các loại rau có màu xanh đậm, bí đỏ, khoai lang, ớt chuông xanh, cà chua, cá, gan động vật, các sản phẩm từ sữa,…
• Nhóm thực phẩm giàu Vitamin B: các loại đậu, hạt, bông cải xanh, nấm, thịt gà, trứng, cá hồi, gan động vật,…
• Nhóm thực phẩm giàu Vitamin C: cam, xoài, ổi, dâu tây, kiwi, đu đủ, ớt chuông, cải xanh,…
• Nhóm thực phẩm giàu Vitamin K: trứng, dưa chuột, cà rốt, rau xà lách, bông cải xanh, măng tây, cần tây,…

Bệnh cạnh đó, người bệnh đau mắt đỏ cần tránh một số loại thức ăn, nước uống như:

• Nước uống chứa cồn, chất kích thích: rượu, bia, cà phê, nước uống có gas,…
• Thức ăn có mùi tanh: cá mè, tôm, cua, ốc,…
• Thức ăn cay nóng: thịt dê, ớt, tỏi,…
• Một số thực phẩm khác: rau muống, mỡ động vật,…

7. Cách phòng ngừa bệnh đau mắt đó?

Để phòng ngừa bệnh đau mắt đỏ, trước tiên cần hạn chế tiếp xúc với người bệnh và giữ gìn vệ sinh cá nhân. Đồng thời, giữ gìn vệ sinh nhà ở, thay vỏ gối hoặc giặt sạch vỏ gối thường xuyên. Không dùng chung đồ dùng trang điểm với người khác, đặc biệt là các đồ dùng dành cho mắt. Đặc biệt, dừng ngay các thói quen dụi mắt, đưa tay lên mắt thường xuyên khi chưa rửa sạch.

8. Một số câu hỏi thường gặp

Tuy là một bệnh lý phổ biến về mắt nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về bệnh bệnh đau mắt đỏ. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về bệnh lý này.

Đau mắt đỏ có bị ngứa không?

Ngứa là một triệu chứng thường gặp ở đau mắt đỏ, nhất là với các nguyên nhân đến từ virus hoặc dị ứng.

Đau mắt đỏ có bị sốt không?

Một số trường hợp bệnh đau mắt đỏ do virus gây ra có thể đi kèm các triệu chứng sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, đau đầu,… ở người bệnh.

Bị đau mắt đỏ rồi có bị lại không?

Bệnh đau mắt đỏ rất dễ tái phát. Người bệnh đau mắt đỏ cần ý thức hơn trong việc bảo vệ mắt khỏi những tác nhân gây bệnh do mất vệ sinh hoặc dị ứng.

Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh đau mắt đỏ. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn cái nhìn tổng quan về bệnh lý này và hiểu hơn về nguyên nhân bị đau mắt đỏ, cách phòng ngừa và điều trị bệnh đau mắt đỏ. Ngoài ra, bạn nên khám mắt định kỳ mỗi năm 1 lần để đảm bảo đôi mắt của bạn luôn trong tình trạng sáng khỏe, kịp thời phát hiện các dấu hiệu không tốt gây hại cho đôi mắt.