Điều trị đục thủy tinh thể: Khi nào phẫu thuật, phương pháp

Đục thủy tinh thể là nguyên nhân phổ biến khiến thị lực suy giảm, đặc biệt ở người cao tuổi. Hiện nay, không có thuốc đặc trị, nhưng với sự tiến bộ của y học, phẫu thuật điều trị đục thủy tinh thể có thể giúp bạn lấy lại thị lực sáng trong. Bài viết này từ Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa sẽ hướng dẫn bạn chi tiết về thời điểm cần phẫu thuật và cách chăm sóc sau mổ để bảo vệ mắt.

1. Đục thủy tinh thể ảnh hưởng đến thị lực của bạn như thế nào?

Đục thủy tinh thể là tình trạng thủy tinh thể, thấu kính trong suốt nằm sau mống mắt trở nên mờ đục, cản trở ánh sáng đi vào võng mạc. Khi ánh sáng không thể hội tụ chính xác lên võng mạc, hình ảnh thu được sẽ mờ, nhòe, khiến người bệnh khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày.

Nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Lão hóa tự nhiên (thường bắt đầu sau tuổi 50)
• Bệnh lý chuyển hóa như tiểu đường, cao huyết áp
• Tiếp xúc tia UV kéo dài, chấn thương mắt, sử dụng corticoid dài ngày

Triệu chứng nhận biết sớm:

• Mắt mờ dần theo thời gian, như có lớp sương mỏng
• Nhìn chói khi ra nắng hoặc đèn pha vào buổi tối
• Thấy quầng sáng quanh đèn
• Cần thay kính thường xuyên nhưng thị lực vẫn không cải thiện

Khi các triệu chứng này xuất hiện, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và xác định hướng điều trị kịp thời.

2. Phương pháp điều trị đục thủy tinh thể tại Mắt Sài Gòn Biên Hòa

Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, chúng tôi triển khai hai nhóm phương pháp điều trị đục thủy tinh thể, đáp ứng từng tình huống cụ thể và nhu cầu của bệnh nhân:

2.1. Phẫu thuật Phaco có hỗ trợ Laser

Mổ đục thủy tinh thể bằng Laser (Phaco không dao) là phương pháp hiện đại sử dụng tia Femtosecond Laser để hỗ trợ điều trị đục thủy tinh thể. Công nghệ này thay thế hoàn toàn dao vi phẫu và thao tác thủ công bằng một quy trình tự động: tia laser sẽ thực hiện cắt bao trước và phân tách nhân thủy tinh thể thành nhiều phần nhỏ. Sau đó, đầu máy Phaco sử dụng năng lượng siêu âm để tán nhuyễn và hút phần thủy tinh thể bị đục ra ngoài.

Toàn bộ quá trình phẫu thuật được diễn ra trơn tru và chính xác dưới sự hỗ trợ của hệ thống máy tính lập trình sẵn. So với kỹ thuật Phaco truyền thống, Phaco không dao được đánh giá vượt trội hơn ở mức độ an toàn, tỷ lệ thành công cao và khả năng phục hồi thị lực nhanh chóng sau phẫu thuật.

2.2. Phẫu thuật Phaco truyền thống 

Phương pháp mổ đục thủy tinh thể Phaco truyền thống là kỹ thuật hiện đại sử dụng năng lượng siêu âm để phá vỡ nhân thủy tinh thể bị đục rồi hút ra qua vết mổ rất nhỏ trên giác mạc, chỉ khoảng 2–3 mm. Sau đó, bác sĩ đặt một thủy tinh thể nhân tạo (IOL) vào đúng vị trí để tái tạo khả năng hội tụ ánh sáng. Nhờ vết mổ nhỏ, không cần khâu, Phaco giúp giảm xâm lấn, đau đớn, đồng thời tối ưu thời gian hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng so với mổ cổ điển.

Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, cả hai kỹ thuật đều được thực hiện bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, và tuân thủ quy trình khép kín từ khám trước mổ, phẫu thuật đến chăm sóc hậu phẫu và tái khám theo lịch, đảm bảo hiệu quả và an toàn tối đa.

3. Khi nào cần phẫu thuật đục thủy tinh thể

Không phải ai bị đục cũng phải mổ ngay. Một số dấu hiệu sau cho thấy đã đến lúc phẫu thuật là cần cân nhắc:

• Thị lực suy giảm rõ rệt (thường dưới 5/10) ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày. 
• Khó nhìn trong điều kiện thiếu sáng, chói mắt, đặc biệt khi lái xe ban đêm.
• Đục tiến triển nhanh, thay đổi thị lực chỉ trong vài tháng.
• Khi nhìn thấy vật rõ hơn khi thay kính liên tục chứng tỏ khúc xạ không phải là nguyên nhân chính; lúc này đục phải được đánh giá.
• Không còn tác dụng của thuốc nhỏ hay kính để cải thiện thị lực hoặc chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Khi xuất hiện những dấu hiệu này, bác sĩ khuyên nên mổ càng sớm càng tốt để tránh mổ trong lúc đục đã cứng hoặc dày, khiến thao tác khó và kết quả không tối ưu.

4. Quy trình phẫu thuật đục thủy tinh thể

Phẫu thuật tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa diễn ra theo quy trình bài bản, đảm bảo an toàn và hiệu quả:

4.1 Trước phẫu thuật 

Trước khi thực hiện, bệnh nhân phải được thăm khám chuyển sâu để đánh giá xem có đủ điều kiện thực hiện phẫu thuật hay không. Bạn có thể được chỉ định đo thị lực, đo áp suất mắt, sinh hiển vi đáy mắt, đo mức độ đục thủy tinh thể,….

Một số xét nghiệm về sức khỏe tổng thể khác có thể được bổ sung bao gồm:

• Xét nghiệm máu và nước tiểu để đánh giá chỉ số đường huyết, tầm soát bệnh truyền nhiễm
• Khám nội khoa, đo điện tâm đồ với các bệnh nhân có tiền sử bệnh tim mạch hay cao huyết áp

Nếu sức khỏe mắt của bạn ổn định và đủ điều kiện phẫu thuật, bác sĩ sẽ tư vấn kỹ lưỡng cho bệnh nhân về tình trạng bệnh và gợi ý phương pháp mổ phù hợp. 

4.2. Trong phẫu thuật  

Phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng công nghệ Laser Femtosecond kết hợp Phaco hiện đại là phương pháp an toàn, ít xâm lấn và phục hồi nhanh. Thời gian thực hiện chỉ khoảng 15–20 phút, trong đó phần can thiệp bằng Laser thường chỉ mất khoảng 5 phút/mắt. Bệnh nhân có thể khám, mổ và ra về trong ngày, nếu đủ điều kiện phẫu thuật. Quy trình dưới đây mô tả các bước chính của phẫu thuật Phaco có hỗ trợ Laser:

• Vệ sinh sát khuẩn và gây tê tại chỗ để bệnh nhân hoàn toàn không cảm thấy đau.
• Laser Femtosecond hỗ trợ tạo vết rạch siêu nhỏ trên giác mạc, mở bao thủy tinh thể và chia nhỏ nhân đục.
• Phacoemulsification sử dụng năng lượng siêu âm để hút phần nhân đã được làm mềm ra khỏi mắt.
• Cấy ghép thủy tinh thể nhân tạo (IOL) vào đúng vị trí trong bao sau.
• Hoàn tất bằng vệ sinh, băng mắt và hướng dẫn chăm sóc sau mổ.

Đối với Phaco truyền thống, các bước tạo đường mổ và mở bao trước sẽ được bác sĩ thực hiện thủ công bằng các dụng cụ vi phẫu chuyên dụng.

4.3 Sau phẫu thuật 

Sau khi ca mổ kết thúc, bệnh nhân sẽ được đưa về phòng lưu viện để theo dõi và chăm sóc sau mổ. Điều dưỡng sẽ hỗ trợ bạn vệ sinh vùng mắt và khu vực xung quanh. Bạn nên tạm nghỉ khoảng 1 – 2 tiếng để mắt tạm thời phục hồi trước khi ra về.

5. Cách chăm sóc sau phẫu thuật

Để mắt phục hồi tối ưu, bạn nên tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc sau mổ:

• Dùng thuốc theo y lệnh: Kháng sinh, kháng viêm, nước mắt nhân tạo, dùng đúng liều và đủ thời gian.
• Bảo vệ mắt: Đeo kính bảo hộ khi đi ra ngoài, tránh ánh nắng, gió và bụi.
• Không dụi mắt, tắm và làm việc nhẹ nhàng trong 1–2 tuần đầu.
• Không dùng mỹ phẩm vùng mắt trong khoảng 2 tuần.
• Tuân thủ lịch tái khám để tái đánh giá thị lực và xử lý sớm nếu có dấu hiệu bất thường.

6. Cách làm chậm quá trình đục thủy tinh thể

Ngoài phẫu thuật, bạn có thể hỗ trợ bảo vệ mắt với các biện pháp ngăn ngừa đục thủy tinh thể tiến triển:

• Bổ sung dinh dưỡng giàu chất chống oxy hóa như vitamin C, E, lutein và zeaxanthin từ rau xanh, trái cây và dầu cá.
• Hạn chế tiếp xúc tia UV bằng cách đeo kính mát có chống UV khi đi ra nắng.
• Kiểm soát bệnh lý nền: Đái tháo đường, cao huyết áp, rối loạn chuyển hóa cần được kiểm soát tốt để giảm nguy cơ đục sớm.
• Không hút thuốc lá và hạn chế tiếp xúc khói thuốc để giảm tác động của gốc tự do tới thủy tinh thể.
• Tái khám mắt định kỳ để nhận biết sớm và điều trị, tránh để đến giai đoạn phải chịu hậu quả nặng nề.

Trên đây là thông tin chi tiết về điều trị đục thủy tinh thể, nếu điều trị đúng thời điểm và đúng kỹ thuật sẽ giúp bạn lấy lại ánh sáng, nâng cao chất lượng cuộc sống. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và công nghệ phẫu thuật hiện đại, Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa cam kết mang lại thị lực rõ ràng, an toàn và chất lượng sống tốt hơn cho người bệnh.