Nguyên nhân và Cách xử lý mắt chảy ghèn liên tục hiệu quả

Mắt chảy ghèn liên tục là hiện tượng mà nhiều người gặp phải, đặc biệt vào buổi sáng khi thức dậy. Mặc dù hiện tượng này thường không gây hại, nhưng khi mắt chảy ghèn liên tục trở nên nghiêm trọng hơn, kèm theo các dấu hiệu như thay đổi màu sắc, hình dạng của ghèn hoặc gây khó chịu, đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe về mắt. Vậy nguyên nhân gây ra tình trạng này là gì? Làm sao để nhận biết và điều trị đúng cách? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những thắc mắc này một cách chi tiết.

1. Mắt chảy ghèn liên tục là như thế nào?

Mắt chảy ghèn liên tục là tình trạng xảy ra khi dịch tiết mắt tích tụ ở khóe mắt hoặc dọc theo đường mi mắt, gây ra hiện tượng ghèn mắt. Thông thường, khi ngủ, hoạt động chớp mắt ngừng lại và dịch tiết mắt không thể được làm sạch như bình thường, dẫn đến việc hình thành ghèn mắt. 

Ghèn mắt là kết quả của quá trình tự làm sạch của mắt. Nó gồm chất nhầy, dầu, tế bào chết và các mảnh vụn được gom lại bởi lớp màng nước mắt. Khi chúng ta thức và chớp mắt, nước mắt giúp loại bỏ những chất này liên tục. Tuy nhiên, khi ngủ, quá trình này dừng lại, dẫn đến việc chúng tích tụ ở khóe mắt và hình thành ghèn.

2. Nguyên nhân làm cho mắt chảy ghèn liên tục

Dưới đây là các nguyên nhân cốt lõi gây ra hiện tượng này:

a. Phản ứng bảo vệ trước các yếu tố xâm nhập từ môi trường

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Bề mặt mắt của chúng ta (giác mạc và kết mạc) cực kỳ nhạy cảm. Khi tiếp xúc với các yếu tố lạ như bụi bẩn, phấn hoa, khói, hóa chất bay hơi, hoặc các vi sinh vật, mắt sẽ ngay lập tức phản ứng bằng cách:

• Tăng tiết nước mắt: Để cố gắng rửa trôi và làm loãng các tác nhân gây hại.
• Tăng sản xuất chất nhầy (mucin): Chất nhầy có vai trò bẫy và bao bọc các dị vật, vi khuẩn, sau đó gom chúng lại.

Sự kết hợp của lượng nước mắt và chất nhầy tăng đột biến này cùng với các mảnh vụn sẽ tạo thành ghèn và được đẩy ra ngoài. Đây là một cơ chế phòng thủ tuyến đầu, hoàn toàn sinh lý.

b. Sự mất cân bằng của màng phim nước mắt (Cơ chế liên quan đến khô mắt)

Màng phim nước mắt có một sự cân bằng tinh tế giữa 3 lớp: lớp mỡ, lớp nước và lớp nhầy. Khi sự cân bằng này bị phá vỡ, mắt sẽ tăng tiết ghèn:

Khi lớp nước bị thiếu hụt (khô mắt): Bề mặt mắt trở nên khô ráp và dễ bị tổn thương. Để bù đắp và cố gắng bảo vệ, các tuyến tiết nhầy sẽ phải hoạt động quá mức, tạo ra một lượng lớn chất nhầy. Chất nhầy này đặc và dính hơn, khi khô lại sẽ tạo thành ghèn dạng sợi hoặc vón cục.

c. Sự tắc nghẽn của hệ thống dẫn lưu nước mắt

Mắt có một hệ thống “ống thoát nước” gọi là lệ đạo, giúp dẫn nước mắt thừa xuống mũi.

Khi lệ đạo bị tắc nghẽn (bẩm sinh ở trẻ sơ sinh hoặc do viêm nhiễm ở người lớn): Nước mắt không thể thoát đi được, gây ra tình trạng ứ đọng trên bề mặt mắt. Môi trường tù đọng này là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, kích thích mắt phản ứng bằng cách tiết ra nhiều chất nhầy và mủ, dẫn đến chảy ghèn liên tục.

d. Phản ứng viêm (Cơ chế nền tảng của nhiều bệnh lý)

Viêm là phản ứng của cơ thể trước sự tấn công của vi khuẩn, virus, dị ứng hoặc các tổn thương khác.

• Khi bề mặt mắt bị viêm: Các mạch máu ở kết mạc sẽ giãn ra (gây đỏ mắt) và tăng tính thấm, cho phép các tế bào bạch cầu, kháng thể và các yếu tố miễn dịch khác thoát ra ngoài để “chiến đấu”.
• Sự kết hợp của các tế bào miễn dịch này, xác vi khuẩn/virus, và dịch tiết viêm sẽ tạo thành mủ, mà chúng ta thường thấy dưới dạng ghèn có màu vàng hoặc xanh.

3. Mắt bị đổ ghèn liên tục là bệnh gì?

Mắt đổ ghèn liên tục có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau. Tùy thuộc vào màu sắc và hình dạng của ghèn mắt, bác sĩ có thể xác định được nguyên nhân và tình trạng bệnh lý. 

3.1. Phân loại theo màu sắc

Ghèn vàng hoặc xanh lá cây (Ghèn mủ)

• Đặc điểm: Ghèn có dạng đặc, dính, màu vàng hoặc xanh lá cây. Đây chính là mủ được tạo ra từ phản ứng của cơ thể chống lại vi khuẩn. Triệu chứng điển hình là hai mí mắt bị dính chặt vào nhau sau khi ngủ, kèm theo đỏ mắt và cộm xốn.
• Nguyên nhân: Đây là dấu hiệu kinh điển của nhiễm khuẩn ở mắt. Các bệnh lý thường gặp nhất bao gồm:
  • Viêm kết mạc do vi khuẩn (Đau mắt đỏ do vi khuẩn): Là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra ghèn mủ vàng/xanh lan khắp bề mặt mắt.
  • Lẹo mắt: Là tình trạng nhiễm trùng một tuyến nhỏ ở bờ mi, thường gây ra một cục u nhỏ, sưng đau và tiết ra một ít mủ vàng tại chỗ.
  • Viêm túi lệ: Là tình trạng nhiễm trùng hệ thống thoát nước mắt, khi ấn vào góc trong của mắt có thể thấy mủ trào ra.
• Điều trị: Tình trạng này cần được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa Mắt để xác định chính xác nguyên nhân và được kê đơn thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ kháng sinh phù hợp. Tuyệt đối không tự ý nặn lẹo vì có thể làm nhiễm trùng lan rộng và nặng hơn.

Mắt đổ ghèn trắng

• Đặc điểm: Ghèn mắt có màu trắng.
• Nguyên nhân: Ghèn trắng thường liên quan đến viêm túi lệ, một dạng nhiễm trùng trong hệ thống dẫn lưu nước mắt. Biểu hiện kèm theo có thể là đau, đỏ, sưng ở khu vực giữa mũi và mí mắt.
• Điều trị: Cần được khám và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa mắt để ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng lan rộng.

3.2. Phân loại theo hình dạng

Mắt đổ ghèn dạng nước

• Đặc điểm: Ghèn mắt loãng, dạng nước.
• Nguyên nhân: Đây là triệu chứng của viêm kết mạc do virus, còn được gọi là bệnh đau mắt đỏ. Viêm kết mạc do virus thường liên quan đến các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
• Điều trị: Viêm kết mạc do virus có thể tự khỏi, nhưng cần giữ vệ sinh cá nhân tốt để tránh lây lan.

Mắt đổ ghèn dạng sợi

• Đặc điểm: Dịch tiết mắt màu trắng, dai, dạng sợi.
• Nguyên nhân: Đây là dấu hiệu đặc trưng của viêm kết mạc dị ứng. Bệnh thường kèm theo các triệu chứng như ngứa, đỏ mắt và cảm giác khó chịu.
• Điều trị: Cần sử dụng thuốc chống dị ứng và giữ vệ sinh mắt để giảm triệu chứng.

Mắt đổ ghèn dạng đặc, giòn

• Đặc điểm: Ghèn mắt đặc, giòn, đóng vảy trên mí mắt và lông mi.
• Nguyên nhân: Đây là dấu hiệu của viêm bờ mi, một tình trạng viêm nhiễm ở bờ mí mắt.
• Điều trị: Viêm bờ mi cần được điều trị bằng cách chườm ấm và vệ sinh mí mắt bằng nước ấm.

Mắt đổ ghèn dạng hạt nhỏ, khô

• Đặc điểm: Ghèn mắt khô và tích tụ thành các hạt nhỏ ở khóe mắt.
• Nguyên nhân: Đây có thể là dấu hiệu của khô mắt, một tình trạng khi mắt không đủ độ ẩm.
• Điều trị: Bổ sung nước mắt nhân tạo, uống đủ nước và giữ vệ sinh mắt là các biện pháp hữu hiệu để giảm triệu chứng.

4. Cách xử lý mắt đổ ghèn liên tục

Nếu bạn đang gặp phải tình trạng mắt đổ ghèn liên tục, dưới đây là một số cách xử lý hiệu quả giúp giảm thiểu khó chịu và ngăn ngừa tình trạng này phát triển nghiêm trọng:

• Sử dụng thuốc nhỏ mắt kháng sinh hoặc kháng virus: Nếu nguyên nhân là nhiễm trùng, bác sĩ có thể kê thuốc nhỏ mắt kháng sinh hoặc kháng virus để điều trị.
• Đắp khăn ấm: Đắp khăn ấm lên mắt giúp làm mềm và loại bỏ ghèn, giảm cảm giác khó chịu.
• Vệ sinh mắt nhẹ nhàng: Dùng khăn sạch, ẩm để vệ sinh mắt và loại bỏ ghèn, giúp mắt sạch sẽ và thoải mái hơn.
• Thăm bác sĩ khi có triệu chứng bất thường: Nếu ghèn mắt kéo dài, có màu vàng, xanh lá hoặc kèm mủ, bạn cần gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.

5. Phòng ngừa mắt liên tục chảy ghèn

Để ngăn ngừa tình trạng mắt đổ ghèn liên tục, bạn có thể thực hiện những biện pháp phòng ngừa sau đây:

• Không dụi mắt và rửa tay thường xuyên: Giữ vệ sinh mắt và tay để tránh nhiễm trùng.
• Sử dụng kính áp tròng đúng cách: Đeo kính trong giới hạn thời gian cho phép và tháo trước khi ngủ.
• Không chia sẻ vật dụng cá nhân: Tránh sử dụng chung khăn mặt, khăn tắm hoặc mỹ phẩm.
• Vệ sinh thường xuyên: Giặt sạch khăn mặt, ga trải giường và các dụng cụ chăm sóc mắt.
• Tránh dị ứng mắt: Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng và sử dụng thuốc nhỏ mắt không chứa chất bảo quản.

Các biện pháp này giúp ngăn ngừa tình trạng mắt đổ ghèn liên tục. Nếu triệu chứng kéo dài, hãy tham khảo bác sĩ tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để được điều trị kịp thời.

6. Câu hỏi thường gặp

6.1. Mắt chảy ghèn liên tục có nguy hiểm không?

Mắt chảy ghèn liên tục không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hoặc đi kèm với các triệu chứng như đỏ mắt, đau nhức, nhạy cảm với ánh sáng hoặc giảm thị lực, đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng như nhiễm trùng hoặc viêm. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe mắt. 

6.2. Khi nào nên đến bác sĩ chuyên khoa mắt?

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng sau, hãy đến bác sĩ chuyên khoa mắt ngay:

• Ghèn mắt kéo dài hoặc có màu vàng, xanh lá hoặc mủ, có thể do nhiễm trùng.
• Đau mắt, nhạy cảm với ánh sáng hoặc giảm thị lực.
• Sưng đỏ quanh mắt hoặc túi lệ, dấu hiệu của viêm nhiễm cần được điều trị kịp thời.
• Khi tình trạng mắt chảy ghèn liên tục không cải thiện sau vài ngày tự điều trị, bác sĩ sẽ giúp xác định nguyên nhân và đưa ra phương án điều trị thích hợp.

6.3. Chảy ghèn mắt có ảnh hưởng đến thị lực không?

Mặc dù chảy ghèn mắt thông thường không ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực, nhưng nếu tình trạng kéo dài hoặc liên quan đến các bệnh lý như viêm kết mạc hoặc nhiễm trùng mắt, nó có thể làm giảm thị lực hoặc gây tổn thương giác mạc. 

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về hiện tượng mắt chảy ghèn liên tục, nguyên nhân cũng như các biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Nếu tình trạng này kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, đến Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để được thăm khám và tư vấn từ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm. Đặt lịch khám ngay qua hotline 0846 403 403 để được hỗ trợ và tư vấn chi tiết.