Ngáp liên tục và chảy nước mắt: Nguyên nhân và Cách trị

Ngáp liên tục và chảy nước mắt là hiện tượng khá phổ biến và tưởng chừng như vô hại. Tuy nhiên, khi tình trạng này diễn ra thường xuyên mà không rõ nguyên nhân, có thể khiến nhiều người cảm thấy lo lắng và bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày. Vậy vì sao chúng ta lại gặp phải tình trạng này? Có phải là dấu hiệu của một vấn đề về sức khỏe? Bài viết dưới đây từ Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, cách xử lý hiệu quả và khi nào nên đi khám.

1. Tại sao khi ngáp lại chảy nước mắt?

Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta đã từng thắc mắc vì sao khi ngáp lại chảy nước mắt, dù mắt không hề bị kích thích hay tổn thương gì. Thực tế, đây là một phản ứng sinh lý hoàn toàn bình thường của cơ thể, có thể giải thích rõ ràng dưới góc nhìn y khoa.

Khi bạn ngáp, các cơ quanh mắt đặc biệt là cơ vòng mi sẽ tự động co lại. Lúc này tuyến lệ nằm ở góc ngoài phía trên của mắt bị ép nhẹ, khiến nước mắt tiết ra nhiều hơn và trào ra khóe mắt gây hiện tượng chảy nước mắt khi ngáp.

Không chỉ vậy, hành động ngáp còn khiến đầu ngửa ra sau nhẹ, làm ống dẫn lệ (nơi nước mắt thoát xuống mũi) bị tạm thời chèn ép. Điều này khiến nước mắt không thoát kịp, dẫn đến tình trạng ngáp liên tục và chảy nước mắt mà nhiều người gặp phải.

2. Nguyên nhân gây ngáp liên tục và chảy nước mắt

2.1. Nguyên nhân sinh lý và thói quen sinh hoạt

Mệt mỏi và thiếu ngủ là lý do phổ biến nhất khiến bạn vừa ngáp vừa chảy nước mắt. Khi cơ thể uể oải, não bộ bị nóng lên và cần được làm mát. Ngáp lúc này giống như cách cơ thể hít một luồng khí mát để giúp làm dịu và tỉnh táo hơn. Nếu bạn thiếu ngủ thường xuyên, hiện tượng ngáp kèm chảy nước mắt sẽ diễn ra nhiều hơn trong ngày.

Mỏi mắt do dùng thiết bị điện tử cũng là nguyên nhân thường gặp. Khi tập trung nhìn vào màn hình điện thoại hay máy tính, mắt phải điều tiết liên tục để giữ hình ảnh rõ nét, đồng thời bạn cũng ít chớp mắt hơn. Việc này làm mắt bị khô và mỏi. Cơ thể sẽ phản ứng lại bằng cách ngáp để lấy lại sự tỉnh táo, đồng thời tuyến lệ tăng tiết nước mắt như một phản xạ, khiến nước mắt dễ chảy ra khi bạn ngáp.

2.2. Một số bệnh lý liên quan đến mắt

Không phải lúc nào chảy nước mắt khi ngáp cũng là phản xạ tự nhiên. Đôi khi đó là dấu hiệu của một số bệnh lý về mắt đang âm thầm diễn ra.

Khô mắt là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở người thường xuyên làm việc với máy tính. Khi mắt quá khô, hệ thần kinh sẽ gửi tín hiệu yêu cầu tiết nước mắt nhanh để làm dịu. Tuy nhiên, lượng nước mắt này thường loãng và dễ trào ra ngoài.

Tắc lệ đạo là tình trạng ống dẫn nước mắt xuống mũi bị nghẽn. Lúc này nước mắt vẫn được sản xuất bình thường nhưng không thể thoát đi, dẫn đến hiện tượng nước mắt ứ lại và chảy tràn ra ngoài kể cả khi không ngáp.

Viêm kết mạc dị ứng cũng có thể gây chảy nước mắt nhiều. Những người nhạy cảm với phấn hoa, bụi hoặc lông thú cưng thường cảm thấy ngứa mắt, kèm theo nước mắt rỉ liên tục do phản ứng viêm.

2.3. Một số nguyên nhân khác từ bên trong cơ thể

Trong một số trường hợp hiếm, tác dụng phụ của thuốc cũng có thể là nguyên nhân. Một vài loại thuốc điều trị trầm cảm, dị ứng hoặc huyết áp có thể ảnh hưởng đến quá trình ngáp hoặc tiết nước mắt.

Ngoài ra, hiện tượng ngáp quá nhiều đi kèm chảy nước mắt đôi khi còn là dấu hiệu cảnh báo sớm các vấn đề về thần kinh hoặc tim mạch. Nếu bạn thấy hiện tượng này kèm theo cảm giác chóng mặt, mệt bất thường hay khó thở thì nên đi kiểm tra sức khỏe càng sớm càng tốt.

3. Cách trị ngáp chảy nước mắt hiệu quả

Hiện tượng ngáp liên tục và chảy nước mắt có thể được cải thiện bằng những thay đổi đơn giản trong lối sống và thói quen sinh hoạt. Dưới đây là một số cách hiệu quả bạn có thể áp dụng:

• Ngủ đúng giờ, đủ giấc mỗi ngày: Cơ thể thiếu ngủ là nguyên nhân hàng đầu khiến bạn bị ngáp liên tục và chảy nước mắt. Hãy cố gắng duy trì giấc ngủ từ 7–8 tiếng mỗi đêm, ngủ và thức vào khung giờ cố định để não bộ và mắt được phục hồi tốt nhất.
• Giảm tiếp xúc với thiết bị điện tử: Làm việc quá lâu trước màn hình máy tính, điện thoại khiến mắt bị khô và mỏi. Đây là một trong những lý do khiến bạn dễ ngáp liên tục kèm theo chảy nước mắt khi ngáp. Hãy hạn chế thời gian dùng thiết bị hoặc dùng kính chống ánh sáng xanh để bảo vệ mắt.
• Nghỉ cho mắt theo nguyên tắc 20-20-20: Cứ mỗi 20 phút làm việc, hãy nhìn ra xa 6 mét trong 20 giây. Cách này giúp mắt thư giãn, giảm áp lực lên tuyến lệ, từ đó hạn chế tình trạng ngáp liên tục và chảy nước mắt trong ngày.
• Giữ tinh thần thoải mái, hạn chế căng thẳng: Căng thẳng thần kinh làm rối loạn điều tiết cơ thể, dễ khiến bạn bị ngáp liên tục không rõ nguyên nhân. Dành thời gian thư giãn, thiền, hít thở sâu hoặc tập thể dục nhẹ để kiểm soát cảm xúc tốt hơn.
• Bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết: Thiếu hụt vitamin nhóm B, vitamin D và omega-3 có thể làm ảnh hưởng đến hệ thần kinh và chức năng tuyến lệ. Việc bổ sung đúng cách sẽ giúp giảm đáng kể tình trạng ngáp liên tục và chảy nước mắt mà không rõ lý do.
• Vệ sinh mắt hằng ngày bằng nước muối sinh lý: Dùng nước muối sinh lý 0.9% để rửa sạch bụi bẩn, giảm nguy cơ viêm hay tắc tuyến lệ – nguyên nhân khiến mắt dễ bị kích ứng và chảy nước mắt khi ngáp.
• Thăm khám chuyên khoa khi tình trạng kéo dài: Nếu tình trạng ngáp liên tục và chảy nước mắt kéo dài nhiều ngày, kèm theo các dấu hiệu như khô mắt, đau nhức, nhìn mờ, bạn nên đến cơ sở y tế để kiểm tra. 

4. Khi nào cần đi khám bệnh?

Dù ngáp liên tục và chảy nước mắt thường không nguy hiểm, nhưng bạn nên đi khám nếu có các dấu hiệu sau:

1. Ngáp liên tục nhiều ngày: Không buồn ngủ vẫn bị ngáp liên tục và chảy nước mắt, có thể là dấu hiệu rối loạn thần kinh.
2. Chảy nước mắt bất thường: Nước mắt tiết quá nhiều ngay cả khi không ngáp, có thể do viêm hoặc tắc tuyến lệ.
3. Mắt đau, mờ, rát: Ngáp chảy nước mắt kèm khó chịu ở mắt là dấu hiệu cần kiểm tra chuyên khoa.
4. Mệt mỏi, chóng mặt kéo dài: Ngáp nhiều kèm theo các triệu chứng toàn thân, có thể do thiếu oxy não hoặc nội tiết.
5. Tiền sử phẫu thuật mắt hoặc bệnh lý mắt: Người từng mổ mắt, viêm tuyến lệ cần chú ý nếu ngáp liên tục và chảy nước mắt trở lại.

Tình trạng ngáp liên tục và chảy nước mắt đa phần là phản ứng sinh lý bình thường. Tuy nhiên, nếu đi kèm với các triệu chứng bất thường như đau mắt, mờ mắt, khô rát kéo dài hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày, bạn không nên chủ quan. Hãy dành thời gian đến khám tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa – nơi có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và thiết bị hiện đại, giúp bạn kiểm tra mắt kỹ lưỡng, phát hiện kịp thời các vấn đề tiềm ẩn và đưa ra hướng điều trị phù hợp.