Mắt nhìn thấy đốm đen là bệnh gì? Nguyên nhân, Cách điều trị

Hiện tượng mắt nhìn thấy đốm đen (hay còn gọi là ruồi bay) là tình trạng khá phổ biến, có thể gặp ở cả người trẻ lẫn người cao tuổi. Nhiều người thường chủ quan, cho rằng đây chỉ là biểu hiện bình thường của mắt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mắt xuất hiện chấm đen có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của các bệnh lý nghiêm trọng ở võng mạc và thủy tinh thể, cần được thăm khám và điều trị kịp thời. Tìm hiểu ngay bài viết dưới đây!

1. Mắt nhìn thấy đốm đen là bệnh gì?

Trong chuyên khoa mắt, hiện tượng mắt nhìn thấy đốm đen còn được gọi là ruồi bay, vẩn đục dịch kính. Đây là tình trạng thường gặp khi các phân tử collagen trong buồng dịch kính (khối gel trong suốt nằm ngay sau thủy tinh thể) bị kết tụ lại. Khi ánh sáng đi qua, những mảnh kết tụ này tạo ra bóng chiếu lên võng mạc, khiến người bệnh có cảm giác xuất hiện những chấm hoặc vệt mờ trong tầm nhìn.

Mắt nhìn thấy đốm đen là sự thay đổi cấu trúc tự nhiên của dịch kính, thường liên quan đến tuổi tác hoặc một số bệnh lý về mắt. Người bệnh có thể thấy những hình dạng khác nhau như mắt nhìn thấy chấm đen nhỏ li ti, vệt xám, vòng tròn, dấu phẩy hoặc thậm chí giống như “ruồi bay” lơ lửng trước mắt.

Điểm đặc trưng là các chấm đen này không đứng yên, mà luôn “trôi nổi”, di chuyển theo hướng nhìn và thường rõ nét nhất khi bệnh nhân quan sát trên nền sáng như tường trắng hoặc bầu trời xanh. Điều này gây cảm giác khó chịu, giảm sự tập trung và ảnh hưởng đến chất lượng thị giác hằng ngày.

2. Nguyên nhân phổ biến khi mắt nhìn thấy đốm đen

Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này bao gồm:

• Thay đổi do tuổi tác: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Khi tuổi tác tăng, dịch kính bị thoái hóa và xuất hiện những đám protein kết tụ, tạo cảm giác mắt nhìn thấy đốm đen rõ rệt hơn.
• Viêm màng bồ đào: Các phản ứng viêm phía sau mắt có thể làm xuất hiện những chấm mờ trong dịch kính.
• Xuất huyết dịch kính: Máu chảy vào dịch kính do chấn thương, tiểu đường, cao huyết áp hoặc tắc mạch máu có thể khiến người bệnh mắt nhìn có chấm đen một cách đột ngột.
• Rách hoặc bong võng mạc: Nếu dịch kính kéo căng võng mạc lâu ngày, có thể gây rách. Đây là tình trạng nguy hiểm, dễ dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu không được xử lý kịp thời.
• Sau phẫu thuật hoặc dùng thuốc: Một số thủ thuật nội nhãn như tiêm thuốc vào dịch kính, bơm dầu silicon, hay bọt khí từ thuốc có thể làm tạm thời gây hiện tượng mắt nhìn thấy chấm đen.

3. Đối tượng nguy cơ bị mắt nhìn thấy đốm đen

Mặc dù hiện tượng “ruồi bay” có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, những nhóm đối tượng sau đây có nguy cơ gặp phải tình trạng này cao hơn đáng kể:

• Người lớn tuổi: Đây là nhóm phổ biến nhất. Sau tuổi 40-50, dịch kính bên trong mắt bắt đầu thoái hóa và co lại một cách tự nhiên.
• Người bị cận thị nặng: Mắt cận thị nặng có trục nhãn cầu dài hơn, làm cho quá trình thoái hóa dịch kính diễn ra sớm và nhanh hơn.
• Người có tiền sử chấn thương mắt: Các va đập mạnh có thể làm xáo trộn cấu trúc dịch kính và gây ra vẩn đục.
• Người đã từng phẫu thuật mắt: Đặc biệt là sau phẫu thuật đục thủy tinh thể, quá trình bong dịch kính sau có thể được thúc đẩy.
• Người mắc các bệnh lý viêm tại mắt: Tình trạng viêm màng bồ đào có thể làm các tế bào viêm trôi nổi trong dịch kính.
• Bệnh nhân bị bệnh võng mạc tiểu đường: Có nguy cơ bị xuất huyết vào khoang dịch kính, tạo ra vô số các đốm đen nhỏ.

4. Phương pháp điều trị tình trạng mắt nhìn thấy đốm đen

Trong những trường hợp đốm đen xuất hiện dày đặc hoặc gây cản trở tầm nhìn nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị chuyên sâu:

• Điều trị bằng tia laser: Bác sĩ sử dụng tia laser để phá vỡ và làm tan nhỏ các đám vẩn đục, giúp chúng bớt rõ ràng trước mắt. Tuy nhiên, hiệu quả có thể khác nhau ở từng người và nếu thực hiện không chính xác, nguy cơ gây tổn thương võng mạc là có.
• Phẫu thuật cắt dịch kính: Đây là phương pháp loại bỏ triệt để các vẩn đục hiện có bằng cách thay thế toàn bộ dịch kính. Tuy nhiên, đây là một phẫu thuật nội nhãn lớn và tiềm ẩn các rủi ro đáng kể như nhiễm trùng, chảy máu, tăng nhãn áp, bong võng mạc hoặc làm nhanh quá trình đục thủy tinh thể. 

Chính vì những rủi ro trên, các biện pháp can thiệp phẫu thuật chỉ được áp dụng khi tình trạng vẩn đục dịch kính thật sự nặng nề và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày. Với phần lớn bệnh nhân, bác sĩ thường khuyên theo dõi định kỳ, kết hợp bảo vệ mắt, ăn uống lành mạnh và nghỉ ngơi hợp lý để hạn chế tiến triển.

5. Mắt nhìn thấy đốm đen có nguy hiểm không?

Trong hầu hết các trường hợp, vẩn đục dịch kính do thoái hóa tự nhiên của tuổi tác là lành tính và không gây nguy hiểm. Não bộ có thể dần thích nghi và “phớt lờ” các đốm đen này.

Tuy nhiên, hiện tượng “ruồi bay” có thể trở nên CỰC KỲ NGUY HIỂM khi nó là dấu hiệu cảnh báo của một bệnh lý nghiêm trọng đang xảy ra ở đáy mắt.

Bạn cần đi KHÁM CẤP CỨU tại bệnh viện chuyên khoa mắt ngay lập tức nếu hiện tượng ruồi bay xuất hiện kèm theo bất kỳ dấu hiệu “cờ đỏ” (red flags) nào sau đây:

• Xuất hiện đột ngột và rất nhiều: Thấy hàng trăm, hàng nghìn chấm đen xuất hiện đột ngột như “bồ hóng bay” (dấu hiệu của xuất huyết dịch kính).
• Kèm theo chớp sáng: Nhìn thấy những tia sáng lóe lên ở góc mắt, giống như tia chớp (dấu hiệu của co kéo hoặc rách võng mạc).
• Kèm theo mất một phần tầm nhìn: Cảm thấy có một “bức rèm” đen che mất một phần của tầm nhìn, và vùng rèm này ngày càng lan rộng (dấu hiệu của bong võng mạc).

Việc thăm khám kịp thời khi có các dấu hiệu trên là yếu tố then chốt để cứu vãn thị lực, vì các bệnh lý như rách hoặc bong võng mạc nếu không được điều trị trong “giai đoạn vàng” có thể gây mù lòa vĩnh viễn.

Mắt nhìn thấy đốm đen không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng cũng không nên xem nhẹ. Người bệnh cần lắng nghe những thay đổi của thị lực, thăm khám định kỳ tại các cơ sở nhãn khoa uy tín để phát hiện sớm bất thường .Nếu bạn đang gặp tình trạng mắt nhìn thấy đốm đen hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về thị lực, hãy đến ngay Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để được thăm khám và điều trị bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm.