Biến chứng sau khi mổ đục thuỷ tinh thể là gì? Nguy hiểm ra sao?

Mổ đục thủy tinh thể ngày nay được xem là một trong những ca tiểu phẫu an toàn và phổ biến nhất trong nhãn khoa. Tuy nhiên, giống như bất kỳ loại phẫu thuật nào, vẫn tồn tại khả năng xảy ra biến chứng sau khi mổ đục thủy tinh thể. Cùng Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa tìm hiểu thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

1. Các nhân tố có thể làm tăng nguy cơ gặp biến chứng sau phẫu thuật đục thuỷ tinh thể  

Không phải tất cả bệnh nhân sau mổ đục thủy tinh thể đều gặp biến chứng. Tuy nhiên, một số yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ:

• Tuổi cao: Người lớn tuổi thường có sức đề kháng kém hơn, khiến quá trình hồi phục kéo dài và dễ xảy ra biến chứng. 
• Tiền sử mắc các bệnh lý mắt: Bệnh như viêm màng bồ đào, thoái hóa điểm vàng, đái tháo đường võng mạc… có thể làm tăng nguy cơ viêm hoặc tổn thương sau mổ. 
• Không tuân thủ hướng dẫn sau phẫu thuật: Việc quên dùng thuốc nhỏ mắt, không giữ vệ sinh vùng mắt hay vận động mạnh sớm sau mổ đều dễ dẫn đến biến chứng.
• Cơ địa dị ứng hoặc bất thường cấu trúc mắt: Một số bệnh nhân có thể phản ứng mạnh với vật liệu thủy tinh thể nhân tạo (IOL), hoặc có bất thường ở tiền phòng mắt, làm tăng nguy cơ phản ứng viêm.
• Đục thuỷ tinh thể quá “chín hoặc quá cứng: Riêng với các ca bệnh này, các bác sĩ sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình phẫu thuật hơn, điển hình như phải sử dụng sóng siêu âm mạnh. Theo đó, nguy cơ phù giác mạc, vỡ bao sau hoặc rơi nhân vào buồng dịch kính sẽ tăng lên
• Hội chứng giả tróc bao: Đây là biến chứng trực tiếp làm suy yếu dây chằng treo thuỷ tinh thể. Kết quả là người bệnh dễ bị lệch nhân, rách bao hoặc trật IOL trong và sau mổ.

2. Biến chứng sau khi mổ đục thủy tinh thể là gì?

Mặc dù tỷ lệ biến chứng trong phẫu thuật Phaco khá thấp, nhưng không thể loại trừ hoàn toàn. Các biến chứng có thể xảy ra trong mổ hoặc sau mổ, từ nhẹ đến nặng.

2.1. Biến chứng trong mổ

Một số biến chứng có thể xảy ra ngay trong lúc phẫu thuật bao gồm:

• Vỡ bao sau: Bao sau thủy tinh thể là nơi cố định IOL. Nếu bị vỡ do kỹ thuật mổ, có thể khiến thấu kính không ổn định, mờ mắt kéo dài hoặc cần mổ lại. 
• Rách mống mắt hoặc tổn thương giác mạc: Do thao tác phẫu thuật không chính xác, có thể gây giảm thị lực vĩnh viễn nếu không được xử lý kịp thời. 
• Chảy máu nội nhãn: Đây là biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, xảy ra khi có tình trạng xuất huyết ồ ạt bên trong mắt, đặc biệt là ở hắc mạc. Nếu không được cấp cứu kịp thời, có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.

2.2. Biến chứng sau mổ

Biến chứng có thể xuất hiện vài giờ, vài ngày hoặc thậm chí vài tháng sau phẫu thuật. Bao gồm:

• Đục bao sau: Là biến chứng phổ biến nhất, thường xuất hiện vài tháng sau mổ. Bao sau bị mờ khiến thị lực giảm, phải can thiệp bằng laser YAG để làm sạch.
• Viêm nội nhãn: Là biến chứng nghiêm trọng do nhiễm trùng, có thể xảy ra trong vòng 1–2 ngày đầu sau mổ. Dấu hiệu gồm đau nhức, đỏ mắt, sưng mi và giảm thị lực nhanh chóng.
• Phù hoàng điểm: Gây mờ mắt vùng trung tâm, nhất là khi bệnh nhân có bệnh nền như tiểu đường. Việc điều trị phù hoàng điểm cần thời gian và thuốc chuyên sâu.
• Tăng nhãn áp: Có thể xảy ra tạm thời do phản ứng viêm hoặc kéo dài nếu tổn thương cấu trúc thoát dịch nội nhãn.
• Lệch, xoay thấu kính nội nhãn: Khi IOL không được cố định đúng cách, có thể bị lệch khỏi vị trí ban đầu, gây giảm thị lực hoặc loạn thị sau mổ.

3. Cách phòng ngừa biến chứng của mổ đục thuỷ tinh thể

Phòng ngừa biến chứng là một phần quan trọng trong chăm sóc sau mổ. Để giảm thiểu rủi ro, cần chú ý:

• Lựa chọn bệnh viện uy tín và bác sĩ có kinh nghiệm: Tay nghề bác sĩ cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho ca phẫu thuật.
• Tuân thủ đúng hướng dẫn dùng thuốc: Sử dụng thuốc kháng sinh và chống viêm theo đúng liều lượng và thời gian chỉ định giúp hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và viêm nội nhãn.
• Tránh chạm tay hoặc dụi mắt: Dù có cảm giác cộm nhẹ, tuyệt đối không dùng tay sờ vào mắt để tránh đưa vi khuẩn vào vùng mổ.
• Tái khám theo lịch hẹn: Việc khám lại định kỳ giúp bác sĩ kịp thời phát hiện và xử trí các dấu hiệu bất thường.
• Chế độ ăn uống hợp lý và bổ sung dưỡng chất: Ưu tiên các thực phẩm giàu vitamin A, C, E và kẽm nhằm hỗ trợ phục hồi mô mắt và tăng cường sức đề kháng.

4. Các câu hỏi thường gặp

4.1. Sau mổ đục thủy tinh thể có phải lúc nào cũng bị biến chứng?

Không. Hơn 95% bệnh nhân phẫu thuật đục thủy tinh thể đều hồi phục tốt mà không gặp biến chứng. Tuy nhiên, tỷ lệ nhỏ còn lại vẫn có thể xuất hiện các vấn đề nhẹ như khô mắt, nhìn lóa hoặc đục bao sau, đây đều là những tình trạng có thể khắc phục được. Biến chứng nặng như viêm nội nhãn, phù hoàng điểm hoặc lệch IOL là rất hiếm khi xảy ra nếu phẫu thuật được thực hiện đúng kỹ thuật và bệnh nhân tuân thủ chăm sóc sau mổ.

4.2. Nếu gặp biến chứng sau mổ đục thủy tinh thể thì nên làm gì?

Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào như: đau nhức kéo dài, thị lực giảm đột ngột, mắt đỏ nhiều, cộm xốn kéo dài quá 1 tuần… hãy lập tức đến cơ sở y tế để được khám lại. Việc trì hoãn điều trị có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tổn thương vĩnh viễn võng mạc hoặc mù lòa.

4.3. Biến chứng sau mổ đục thủy tinh thể có nguy hiểm không?

Phần lớn các biến chứng đều có thể xử lý nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, một số biến chứng như viêm nội nhãn hay phù hoàng điểm nếu không điều trị đúng lúc có thể dẫn đến giảm thị lực vĩnh viễn. Vì vậy, điều quan trọng nhất là chọn địa chỉ phẫu thuật uy tín, tái khám đúng hẹn và tuyệt đối tuân thủ phác đồ điều trị.

Mổ đục thủy tinh thể bằng kỹ thuật Phaco ngày nay đã trở thành một phương pháp an toàn, hiệu quả và ít biến chứng. Tuy nhiên, hiểu rõ nguy cơ và dấu hiệu của các biến chứng có thể xảy ra sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc chăm sóc hậu phẫu và giữ gìn thị lực lâu dài. Nếu bạn đang quan tâm đến phẫu thuật đục thủy tinh thể, hãy liên hệ Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để được hỗ trợ tư vấn.