Bệnh cườm khô là gì? Nguyên nhân và cách điều trị thế nào?

Bệnh cườm khô là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trên thế giới nếu không được điều trị sớm. Vậy, cườm khô là gì, nguyên nhân, dấu hiệu nào nhận biết và có cách nào để điều trị hay không? Mời bạn đọc cùng tìm hiểu trong bài viết hôm nay của Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hoà.

1. Bệnh cườm khô là gì? 

Cườm khô (hay cườm đá) là tên gọi khác của bệnh đục thuỷ tinh thể, xảy ra do quá trình kết tập protein thành từng đám. Tình trạng này gây ra hiện tượng tán xạ ánh sáng, cản trở đường đi của ánh sáng đến võng mạc và làm suy giảm thị lực.

Mổ đục thủy tinh thể là biện pháp hiệu quả giúp người bệnh cườm khô khôi phục thị lực. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ được bác sĩ đề nghị thực hiện trong trường hợp:.

• Thị lực giảm gây ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày như: đọc sách, lái xe, nhận diện khuôn mặt người,…
• Đục thuỷ tinh thể gây chói loá, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
• Cần phẫu thuật để có thể theo dõi và điều trị các bệnh lý khác ở đáy mắt (như bệnh võng mạc tiểu đường hay thoái hoá điểm vàng).

2. Nguyên nhân gây cườm khô

Lão hoá là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh cườm khô. Cùng với sự lớn dần của tuổi tác, thuỷ tinh thể mất dần tính đàn hồi, trở nên dày cứng và đục dần. Điều này giải thích vì sao những người trên 60 tuổi có nguy cơ bị cườm khô cao hơn bình thường. Ngoài ra, bệnh cườm khô có thể được thúc đẩy bởi một số yếu tố sau:

• Di truyền: Do cấu trúc và chức năng của thuỷ tinh thể được quy định bởi các gen. Vậy nên, nếu bố mẹ bị đục thuỷ tinh thể thì nguy cơ con bị cườm khô cũng cao hơn.
• Bệnh lý toàn thân: Phổ biến nhất là tiểu đường, tăng huyết áp, béo phì và các bệnh lý rối loạn chuyển hoá khác.
• Chấn thương: Các vết thương xuyên thủng mắt, tổn thương do va đập, do tia cực tím hoặc tia phóng xạ có thể gây ra đục thuỷ tinh thể.
• Tác dụng phụ của thuốc: Việc điều trị với corticoid kéo dài (nhỏ mắt hoặc đường uống) có thể làm tăng nguy cơ bị cườm khô.
• Lối sống: Bao gồm những thói quen thiếu lành mạnh như thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc, sử dụng chất kích thích có thể gây tổn thương cho thuỷ tinh thể.

3. Dấu hiệu nhận biết cườm khô ở mắt

Cườm khô gây cản trở đường đi của ánh sáng đến võng mạc. Đây là lý do khiến thị lực của người bệnh suy giảm dần theo tiến triển của bệnh. Ban đầu, mắt có thể mất khoảng 1/10 thị lực. Khi bệnh tiến triển nghiêm trọng, người bệnh chỉ có thể cảm nhận được ánh sáng mà không thể nhận biết các vật xung quanh. Những dấu hiệu có thể gặp phải trong bệnh cườm khô gồm:

• Nhìn mờ như có màng sương che trước mắt.
• Mắt lóe sáng hoặc quáng gà, tầm nhìn ở ngoài nắng kém hơn trong nơi râm mát.
• Khả năng nhận biết màu sắc kém, độ tương phản giảm dần.
• Khi nhìn vào các nguồn sáng có thể thấy ánh chớp hoặc quầng sáng xuất hiện xung quanh.
• Nhìn thấy đồng thời hai hoặc nhiều hình ảnh khi quan sát một vật.

Triệu chứng cườm khô có sự khác biệt ở mỗi người. Mặt khác, một số bệnh lý ở mắt khác cũng có biểu hiện tương tự như khi bị đục thuỷ tinh thể. Vậy nên, người bệnh không nên tự đoán bệnh tại nhà mà cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị phù hợp.

4. Phương pháp điều trị cườm khô

Đến thời điểm hiện tại, phẫu thuật thay thuỷ tinh thể nhân tạo là cách điều trị mắt bị cườm khô hiệu quả nhất. Phương pháp này cho đáp ứng tốt trên hơn 90% bệnh nhân. Sau phẫu thuật, người bệnh khôi phục thị lực tốt và nhanh chóng. Các phương pháp mổ cườm khô phổ biến nhất hiện nay gồm:

• Phẫu thuật Phaco: Được thực hiện bằng cách nhũ hoá thủy tinh thể bằng sóng siêu âm tần số cao và hút ra ngoài. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng thuỷ tinh thể nhân tạo để thay thế. Phương pháp này có thời gian thực hiện nhanh (chỉ khoảng 15 phút), không gây đau đớn. Bên cạnh đó, đường mổ nhỏ chỉ khoảng 2 – 3mm, có thể tự liền mà không cần khâu. Nhờ vậy, người bệnh hạn chế được nguy cơ chảy máu, giảm biến chứng sau phẫu thuật và có thể xuất viện ngay trong ngày.
• Phẫu thuật Laser Cataract: Là phương pháp mổ đục thủy tinh thể bằng Laser. Ưu điểm của hình thức phẫu thuật này là độ an toàn vượt trội, tế bào nội mô giác mạc được bảo tồn tốt hơn. Cùng với đó, hệ thống laser cho hình ảnh 3D rõ nét, các thông số được điều chỉnh bằng máy laser giúp tất cả các bước: rạch đường mổ, xé bao trước thuỷ tinh, tán nhuyễn thuỷ tinh thể đạt được độ chính xác tốt nhất. Nhờ vậy, người bệnh hạn chế được nguy cơ viêm nhiễm và biến chứng loạn thị sau phẫu thuật.

5. Cách chăm sóc mắt sau phẫu thuật cườm đá

Phẫu thuật cườm khô được đánh giá là có độ an toàn cao. Tuy nhiên, người bệnh vẫn có thể đối diện với những rủi ro sau phẫu thuật như: nhiễm trùng, bong võng mạc, lệch thấu kính nội nhãn, vẩn đục dịch kính, tăng áp lực nội nhãn hoặc sụp mí mắt. Để hạn chế những nguy cơ biến chứng trên, người bệnh cần lưu ý những điều sau:

• Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để khắc phục các triệu chứng ngứa, chảy nước mắt hoặc mắt tăng tiết dịch.
• Dùng khăn sạch hoặc giấy thấm quanh mắt, tránh để dịch trào ngược trở lại mắt làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Sử dụng gạc vô khuẩn để vệ sinh mắt nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý, tránh chà xát mạnh khiến mắt bị tổn thương.
• Đeo kính bảo hộ trong 3 ngày đầu sau phẫu thuật để ngăn bụi bẩn, thói quen dụi mắt hoặc sự va chạm với chăn gối trong khi ngủ.
• Sau 1 ngày phẫu thuật, người bệnh có thể làm việc bình thường, được sử dụng máy tính, đọc sách khoảng 20 phút.
• Trong vòng 3 ngày sau phẫu thuật, tránh gội đầu, không nằm úp hoặc bê vác vật nặng. Khi tắm, bạn cần chú ý để nước không bắn lên mắt. 
• Ăn uống bình thường, chú ý kiêng những sản phẩm chứa chất kích thích như: rượu bia, chè, cà phê, thuốc lá trong ít nhất 1 tuần đầu sau phẫu thuật.
• Tái khám theo đúng lịch hẹn với bác sĩ.

6. Câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi liên quan đến mắt bị cườm đá (cườm khô):

6.1. Mổ cườm khô có nguy hiểm không?

Mổ cườm khô được đánh giá là biện pháp có độ hiệu quả và tính an toàn cao. Tuy nhiên, người bệnh vẫn có thể gặp phải một số rủi ro như:

• Nhiễm trùng: Biểu hiện là tình trạng mắt tấy đỏ, nhạy cảm với ánh sáng và giảm thị lực.
• Bong võng mạc: Thường gặp ở những người có tổn thương nhãn cầu từ trước đó. Tình trạng này có thể biểu hiện qua hiện tượng ruồi bay, vật cản trong tầm nhìn, ánh sáng chớp lóe trong mắt.
• Lệch thấu kính nội nhãn: Gây nhìn mờ, song thị hoặc nghiêm trọng hơn là hiện tượng sưng tấy và xuất huyết trong mắt.
• Vẩn đục dịch kính: Biểu hiện bởi những vệt đen trôi nổi, chấm nhỏ, sợi mạng nhện hoặc ruồi bay trước mắt và chỉ di động khi đảo mắt.
• Tăng áp lực nội nhãn: Do mắt bị sưng, chảy máu hoặc các mảnh thủy tinh thể sót lại tạo áp lực cho mắt. 

6.2. Mổ cườm khô có phải kiêng gì không?

Sau khi mổ cườm mắt, người bệnh cần kiêng sử dụng thiết bị điện tử trong ngày đầu tiên. Trong vòng 3 ngày, người bệnh cần tránh để cho nước bắn vào mắt, tránh bê vác vật nặng. Ngoài ra, bạn cũng cần kiêng các thực phẩm chứa chất kích thích ít nhất 1 tuần sau khi mổ cườm khô.

6.3. Mổ cườm khô có tái phát không?

Cườm khô không tái phát sau phẫu thuật. Bởi lẽ, lúc này thủy tinh thể đã được thay bằng thấu kính nhân tạo. Thấu kính này không có hiện tượng đông kết protein nên sẽ không bị đục trở lại. Tuy nhiên, người bệnh có thể gặp phải tình trạng nhìn mờ do biến chứng đục bao sau thủy tinh thể. Nếu gặp phải tình trạng này, bạn nên đi khám để được tư vấn phương pháp điều trị.

Cườm khô là bệnh lý có xu hướng tiến triển từ từ và gây nguy hiểm ở giai đoạn muộn. Để có biện pháp khắc phục kịp thời, người bệnh nên khám sớm ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường. Nếu cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ đến Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hoà qua Hotline: 0846 403 403.