Đục thuỷ tinh thể người già: Nguyên nhân và Cách điều trị

Đục thủy tinh thể người già là một trong số các bệnh lý phổ biến nhất. Tuy nhiên, chúng ta cũng không nên chủ quan bởi nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị suy giảm thị lực nghiêm trọng, mất khả năng tự sinh hoạt, dễ bị té ngã,… Theo dõi bài viết dưới đây của đội ngũ Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để được giải đáp chi tiết về bệnh lý này nhé!

1. Đục thuỷ tinh thể người già là gì? Phân loại 

Đục thủy tinh thể người già (cườm khô) là tình trạng thuỷ tinh thể bị lão hoá trở nên đục và mất đi độ trong suốt. Điều này trực tiếp khiến người bệnh nhìn mờ, thậm chí không nhìn thấy và gây ra nhiều khó khăn trong các hoạt động đọc sách, lái xe, nấu nướng, sinh hoạt,…

Trước đây, đục thuỷ tinh thể là bệnh thường gặp ở người lớn tuổi (từ 60 tuổi trở lên) nhưng những năm gần đây, bệnh có xu hướng xuất hiện ở cả những người sau 40 tuổi do các yếu tố bệnh lý và môi trường. 

Xét dưới góc độ y khoa, bệnh đục thuỷ tinh thể ở người già có thể được chia ra thành 3 hình thức như sau:

• Đục thuỷ tinh thể xơ cứng nhân: Đây là bệnh lý phổ biến nhất ở người cao tuổi. Đặc trưng là nhân của thuỷ tinh thể bị đục và cứng, dẫn đến việc hội tụ ánh sáng vào võng mạc rất khó khăn. Điều này khiến người bệnh không thể nhìn rõ các vật nhỏ, đặc biệt là khi trời tối hay cần phân biệt các chi tiết nhỏ.
• Đục thuỷ tinh thể vùng vỏ: Bất thường này xuất hiện khi lớp vỏ bên ngoài của thuỷ tinh thể trở nên đục và mờ dần. Điều này có thể bắt đầu từ ngoại vi và dần lan rộng về trung tâm khiến các vùng mờ mở rộng và ảnh hưởng đến tầm nhìn của người bệnh.
• Đục thuỷ tinh thể dưới bao sau: Giống như tên gọi, thuỷ tinh thể bị đục từ vị trí phía sau và lan dần đến trung tâm. Điều đáng nói là bệnh có thể làm giảm thị lực của người bệnh trong điều kiện ánh sáng mạnh và gây ra hiện tượng chói hay quầng sáng xung quanh vào đèn ban đêm. So với các thể bệnh khác, đây cũng là bệnh lý có diễn biến nhanh nhất. 

2. Nguyên nhân đục thủy tinh thể ở người già

Như đã nhắc đến ở trên, nguyên nhân chính khiến thuỷ tinh thể bị đục là các protein trong thuỷ tinh thể bị phân huỷ dần dần. Các nhân tố thúc đẩy quá trình này diễn ra nhanh hơn có thể đến từ:

• Lão hoá: Theo thời gian, các tế bào protein trong thuỷ tinh thể sẽ bị biến đổi và kết tụ lại, trở nên cứng và vẩn đục. Các bác sĩ chuyên khoa cho hay, nguy cơ mắc đục thuỷ tinh thể của người già tăng cao như một phần của chu trình tự nhiên, không thể tránh khỏi.
• Ảnh hưởng từ môi trường: Việc tiếp xúc quá mức với các yếu tố gây hại như thuốc lá, tia cực tím, rượu bia,… cũng khiến thuỷ tinh thể bị đục nhanh hơn bình thường.
• Rủi ro từ các vấn đề sức khoẻ khác: Một số người già có tiền sử bệnh tiểu đường, đã từng gặp chấn thương mắt hay có thói quen sử dụng corticoid,… có thể làm thuỷ tinh thể bị tác động tiêu cực và nhanh lão hoá hơn
• Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh này, bệnh nhân có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn đáng kể. 

3. Triệu chứng đục thủy tinh thể ở người già

Dựa trên thống kê từ các bệnh nhân đã và đang điều trị, các biểu hiện đặc trưng của đục thuỷ tinh thể người già bao gồm:

• Nhìn mờ, không nhìn rõ các vật thể xung quanh, đặc biệt là các vật thể nhiều chi tiết nhỏ 
• Màu sắc thuỷ tinh thể mờ đục và kém sắc nét hơn
• Nhìn rất kém, gần như không nhìn thấy trong điều kiện ánh sáng yếu hay vào ban đêm
• Nhìn một thành hai hoặc nhiều hình (Song thị một mắt): Do ánh sáng bị tán xạ qua các vùng đục không đồng nhất của thủy tinh thể
• Khó chịu và chói mắt khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc đèn chiếu sáng

4. Các phương pháp chẩn đoán đục thủy tinh thể ở người già

Để chẩn đoán các bất thường liên quan đến đục thuỷ tinh thể ở người già, các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra theo trình tự dưới đây:

• Đo thị lực để xem xét mức độ suy giảm thị lực của người bệnh
• Khám bằng đèn khe (Kính hiển vi sinh học): Đây là bước quan trọng nhất. Bác sĩ sẽ sử dụng kính hiển vi để quan sát chi tiết thủy tinh thể, xác định sự hiện diện, hình thái và mức độ đục. Để khảo sát toàn diện, bác sĩ sẽ nhỏ thuốc giãn đồng tử.
• Soi đáy mắt: Sau khi giãn đồng tử, bác sĩ sẽ kiểm tra võng mạc để loại trừ các bệnh lý khác ở đáy mắt.
• Đo áp lực mắt loại trừ nguy cơ mắc các bệnh lý khác

5. Phương pháp điều trị đục thủy tinh thể người già

Theo các bác sĩ của Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hoà, đục thuỷ tinh thể nói chung có thể được điều trị theo 2 phương pháp chính. 

Theo dõi và điều chỉnh kính là phương pháp được chỉ định dành cho người bệnh trong giai đoạn sớm, thị lực chưa bị ảnh hưởng nhiều. Mục đích của phương pháp này là kiểm soát diễn biến bệnh lý và hỗ trợ cải thiện thị lực cho bệnh nhân.

Riêng với phẫu thuật, biện pháp này chỉ được cân nhắc thực hiện nếu đục thuỷ tinh thể đã tiến vào giai đoạn muộn và bệnh nhân bị suy giảm thị lực nghiêm trọng. Đối với phẫu thuật đục thuỷ tinh thể, hiện nay có 2 hình thức can thiệp ngoại khoa phổ biến được ứng dụng như sau: 

• Phẫu thuật PHACO truyền thống: Bác sĩ sẽ thay thể thủy tinh thể cũ bằng thuỷ tinh thể nhân tạo (IOL) mới với đầy đủ chức năng chỉ qua vết mổ 2 – 3 mm. Phương pháp này chỉ để lại vết mổ nhỏ, không cần khâu và ít gây đau đớn cho bệnh nhân.
• Mổ đục thủy tinh thể bằng Laser: Bệnh nhân sẽ được tán nhuyễn, phân tách nhân và hút thuỷ tinh thể bị đục ra ngoài một cách hoàn toàn tự động. Với sự hỗ trợ của hệ thống máy móc tự động, bác sĩ sẽ thực hiện vết mổ chính xác, giảm tỷ lệ biến chứng và rút ngắn thời gian phục hồi. Tất nhiên, trong suốt quá trình thực hiện, bệnh nhân cũng có cảm giác êm ái, nhẹ nhàng hơn. 

6. Cách phòng tránh bệnh đục thủy tinh thể ở người già 

Để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ mắc bệnh lý về mắt này, ngay từ khi còn trẻ, bạn nên thực hiện theo các khuyến cáo dưới đây:

• Không hút thuốc: Nicotine và các chất độc hại trong thuốc lá có thể làm suy yếu hoạt động của thuỷ tinh thể và khiến cơ quan này bị lão hoá nhanh hơn
• Bảo vệ mắt: Đeo kính râm hoặc kính chống UV để bảo vệ mắt khỏi tác động của tia UV
• Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng: Ưu tiên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C, E, omega 3, beta carotene,… vào bữa ăn hàng ngày để bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cho mắt
• Khám mắt thường xuyên: Khám mắt định kỳ mỗi 6 đến 12 tháng một lần hoặc theo lịch hẹn cụ thể của bác sĩ.

7. Câu hỏi thường gặp

7.1. Đục thuỷ tinh thể ở người già nguy hiểm không?

Có. Bệnh đục thuỷ tinh thể nếu không được xử lý và điều trị kịp thời có thể dẫn dến nhiều hậu quả nghiêm trọng như sau:

• Suy giảm thị lực nghiêm trọng, dẫn đến mù loà: Đây là vấn đề sức khoẻ lớn nhất, gây suy giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ té ngã, tai nạn. 
• Tăng nhãn áp (Glocom thứ phát): Bất thường này xảy ra khi thuỷ tinh thể đục quá “chín”, nó có thể phồng lên, làm hẹp góc thoát thuỷ dịch và gây ra cơn Glocom cấp tính hoặc các chất từ thuỷ tinh thể bị rò rỉ ra ngoài có thể gây viêm và tăng nhãn áp. 

7.2. Khi nào cần mổ đục thuỷ tinh thể?

Người bệnh sẽ được cân nhắc phẫu thuật khi tình trạng đục thủy tinh thể gây suy giảm thị lực, ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt và làm việc hàng ngày (như lái xe, đọc sách, xem TV…). Để được thăm khám và hướng dẫn điều trị đúng cách, kịp thời, khuyến khích bạn gọi đến HOTLINE 0846 403 403 hoặc để lại thông tin để được đội ngũ bác sĩ chuyên khoa của Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hoà hỗ trợ!

7.3. Chi phí mổ đục thủy tinh thể người già có BHYT không?  

Mổ đục thủy tinh thể có thể được hưởng BHYT nếu điều trị đúng tuyến và được chỉ định phẫu thuật đúng theo quy trình. Cụ thể BHYT sẽ chi trả 2.642.000đ nếu người bệnh thực hiện phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng phương pháp PHACO (chưa bao gồm thủy tinh thể nhân tạo, đã bao gồm casset dùng nhiều lần, dịch nhầy).

=> Xem thêm: Mổ đục thủy tinh thể bao nhiêu tiền? Bảng giá phẫu thuật mới nhất

Vật tư y tế bao gồm thủy tinh thể nhân tạo IOL được quỹ BHYT thanh toán tối đa 3.000.000đ/ thủy tinh thể. Các chi phí khác được hưởng theo quy định. Như vậy, đục thủy tinh thể người già là bệnh lý rất phổ biến. Bệnh nhân và gia đình cần được phòng ngừa sớm bằng cách thay đổi thói quen sống sao cho phù hợp và thăm khám định kỳ để tầm soát và điều trị bệnh kịp thời (nếu cần).