Loạn thị có tăng độ không? Cách điều trị dứt điểm

“Loạn thị có tăng độ không?” là câu hỏi khiến không ít người băn khoăn khi được chẩn đoán mắc tật khúc xạ này. Nhiều người lo lắng rằng loạn thị cũng sẽ giống như cận thị – ngày một nặng hơn nếu không kiểm soát tốt. Vậy thực hư như thế nào? Đeo kính có khiến loạn thị tăng độ không? Có cách nào điều trị dứt điểm loạn thị hay không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để có câu trả lời chính xác nhất nhé!

1. Loạn thị có tăng độ không?

Câu trả lời là có – loạn thị hoàn toàn có thể tăng độ theo thời gian, đặc biệt ở trẻ nhỏ hoặc người chưa qua tuổi trưởng thành. Tuy nhiên, mức độ tăng nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm độ tuổi, tình trạng giác mạc, thói quen sinh hoạt và cách chăm sóc mắt hàng ngày. Ngoài ra, các nguyên nhân bệnh lý liên quan khác cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tốc độ tăng độ loạn thị như chấn thương, biến chứng phẫu thuật, tiến triển cận thị,…

Theo các bác sĩ chuyên khoa mắt, loạn thị thường xuất hiện từ khi mới sinh và có xu hướng tăng dần đến khoảng năm 18 tuổi, khi cấu trúc mắt dần ổn định. Sau độ tuổi này, độ loạn thị có thể chậm lại hoặc giữ nguyên, nhưng cũng không loại trừ trường hợp vẫn tiếp tục tăng nếu không được kiểm soát đúng cách.

Ngoài ra, việc loạn thị có tăng độ không còn phụ thuộc vào mức độ hiện tại của tình trạng loạn thị:

• Loạn thị nhẹ (< 1.0 diop): Đây là mức độ phổ biến và dễ kiểm soát nhất. Nếu được chăm sóc đúng cách như khám mắt định kỳ, nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh, thì khả năng tăng độ là thấp. 
• Loạn thị vừa (1.0 – 2.0 diop): Ở mức này, thị lực bắt đầu bị ảnh hưởng rõ rệt, đặc biệt là khi nhìn các chi tiết nhỏ hoặc trong điều kiện thiếu sáng. Nguy cơ tăng độ khá cao nếu người bệnh không điều trị đúng cách.
• Loạn thị nặng (2.0 – 3.0 diop): Gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt thường ngày, dễ xuất hiện các triệu chứng như đau đầu, nhức mắt, mỏi mắt. Nếu không kiểm soát, loạn thị có thể tiếp tục tăng và gây tổn hại thị lực nghiêm trọng hơn.

2. Dấu hiệu nhận biết tăng độ loạn thị

Khi độ loạn thị gia tăng, mắt sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc điều chỉnh để nhìn rõ, kéo theo nhiều biểu hiện rõ rệt trong sinh hoạt hằng ngày. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến mà người bị loạn thị có thể nhận thấy khi tình trạng trở nên nặng hơn:

2.1. Tầm nhìn thay đổi và hình ảnh bị méo mó

Người bệnh có thể cảm thấy hình ảnh không còn sắc nét như trước, có hiện tượng mờ nhòe, méo mó hoặc biến dạng ở cả khoảng cách xa lẫn gần. 

Ngoài ra, ánh sáng từ đèn có thể gây ra hiện tượng chói, lóa, hoặc xuất hiện quầng sáng khiến việc nhìn vào ban đêm trở nên khó khăn.

2.2. Đau đầu và mỏi mắt thường xuyên

Khi độ loạn thị tăng, mắt phải hoạt động nhiều hơn để điều chỉnh hình ảnh bị lệch trục, dẫn đến căng thẳng cho các cơ điều tiết. Hệ quả là người bệnh dễ gặp tình trạng đau đầu, nhức mắt, hoặc cảm giác mỏi mắt kéo dài, đặc biệt sau khi nhìn lâu vào màn hình hoặc làm việc trong môi trường ánh sáng yếu.

2.3. Khó tập trung, hay nheo mắt để nhìn rõ

Một dấu hiệu khác khi loạn thị trở nặng là khả năng tập trung giảm sút. Người bệnh thường phải nheo mắt để cố gắng làm rõ hình ảnh, dẫn đến cảm giác khó chịu và mất tập trung, đặc biệt khi cần chú ý vào chi tiết nhỏ trong thời gian dài như khi học tập hoặc lái xe.

3. Vì sao loạn thị có xu hướng tăng độ theo thời gian?

Dù ở mức độ nhẹ, loạn thị có thể không ảnh hưởng nhiều đến thị lực, nhưng nếu không được theo dõi và điều chỉnh đúng cách, tình trạng này có thể tiến triển theo thời gian. Dưới đây là các nguyên nhân chính dẫn đến việc loạn thị ngày càng tăng độ:

3.1. Yếu tố di truyền

Loạn thị có thể mang tính di truyền. Nếu cha mẹ bị loạn thị hoặc mắc các tật khúc xạ khác như cận thị, viễn thị, khả năng cao trẻ cũng sẽ gặp tình trạng tương tự. Trong một số trường hợp, loạn thị di truyền có thể xuất hiện từ nhỏ và tiếp tục tăng dần trong quá trình phát triển, đặc biệt nếu không được kiểm tra và điều chỉnh sớm.

3.2. Những thay đổi liên quan đến tuổi tác

Khi cơ thể lão hóa, cấu trúc của mắt cũng thay đổi. Thủy tinh thể có thể mất đi độ đàn hồi hoặc bị biến dạng nhẹ, và giác mạc cũng có thể thay đổi độ cong theo thời gian. Những biến đổi này làm cho loạn thị tiến triển, dù trước đó thị lực có thể hoàn toàn bình thường hoặc chỉ bị ảnh hưởng nhẹ.

3.3. Loạn thị không được điều trị đúng cách

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến loạn thị ngày càng nặng hơn là do không được điều chỉnh thị lực kịp thời và đúng cách. Khi không kiểm tra mắt định kỳ hoặc bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo như mỏi mắt, nhức đầu, nhìn mờ…, mắt buộc phải liên tục điều tiết để bù đắp cho tật khúc xạ.

Tình trạng này nếu kéo dài sẽ khiến mắt làm việc trong điều kiện không tối ưu, từ đó làm gia tăng áp lực lên hệ thị giác và thúc đẩy sự tiến triển của loạn thị.

3.4. Giác mạc hình chóp – Keratoconus

Đây là một bệnh lý giác mạc tiến triển, trong đó giác mạc dần dần mỏng đi và nhô ra phía trước, tạo thành hình chóp thay vì hình cầu bình thường. Keratoconus làm biến dạng nghiêm trọng bề mặt giác mạc, dẫn đến loạn thị không đều và tăng nhanh theo thời gian. 

4. Phương pháp can thiệp khi độ loạn thị tăng lên

Tùy theo tình trạng cụ thể và độ loạn thị của từng người, bác sĩ nhãn khoa sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là các phương pháp phổ biến hiện nay:

4.1. Đeo kính gọng

Đây là phương pháp truyền thống và đơn giản nhất để điều chỉnh loạn thị. Kính gọng có tròng kính được thiết kế riêng để điều chỉnh ánh sáng đi vào mắt đúng cách, giúp hình ảnh rõ nét hơn. 

Trong giai đoạn đầu mới đeo, người bệnh có thể cảm thấy tường hoặc mặt sàn bị nghiêng hoặc méo, đặc biệt ở người có độ loạn thị nặng. Tuy nhiên, cảm giác này sẽ giảm dần sau vài ngày đến một tuần khi mắt đã thích nghi.

4.2. Kính Ortho-K (kính chỉnh hình giác mạc)

Ortho-K là một giải pháp không phẫu thuật dành cho những người bị loạn thị mức độ nhẹ đến trung bình. Đây là loại kính cứng, được đeo vào ban đêm khi ngủ. Khi đeo, kính sẽ tác động nhẹ nhàng để định hình lại bề mặt giác mạc, giúp điều chỉnh độ cong và cải thiện khả năng hội tụ ánh sáng. 

Sau khi tháo kính vào buổi sáng, người dùng có thể nhìn rõ suốt cả ngày mà không cần dùng kính gọng hay kính áp tròng thông thường. Phương pháp này đặc biệt thích hợp cho trẻ em hoặc người không muốn phẫu thuật.

4.3. Phẫu thuật khúc xạ

Khi độ loạn thị nặng lên và không còn hiệu quả với kính, phẫu thuật khúc xạ mắt là lựa chọn can thiệp lâu dài và triệt để. Có nhiều kỹ thuật mổ mắt hiện đại với đặc điểm khác nhau, phù hợp với từng tình trạng mắt:

• Mổ mắt Phakic: Cấy thấu kính IPCL nội nhãn, phù hợp với người có độ cận – loạn rất cao hoặc giác mạc quá mỏng không thể laser. Tuy nhiên, thời gian chuẩn bị lâu hơn do phải đặt thấu kính từ nước ngoài, chi phí cao.
• SmartSurfACE: Không tạo vạt giác mạc, phù hợp với người có giác mạc mỏng hoặc thường xuyên vận động mạnh (như chơi thể thao). Thời gian điều trị nhanh (15–20 giây/mắt), chi phí hợp lý và an toàn. Tuy nhiên, thời gian hồi phục lâu hơn so với các phương pháp có tạo vạt.
• Femto Pro (Femtosecond LASIK): Là phương pháp phổ biến, kết hợp tạo vạt bằng laser và điều chỉnh khúc xạ chính xác. Ưu điểm là hồi phục nhanh (2–3 ngày), chi phí vừa phải. Tuy nhiên, không phù hợp cho người giác mạc mỏng và cần hạn chế va chạm mạnh sau phẫu thuật do có tạo vạt.
• Phẫu thuật CLEAR (ReLEx SMILE hiện đại hơn): Là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay với nhiều ưu điểm vượt trội như ít khô mắt, ít tái cận (đặc biệt với người trên 24 tuổi), và phục hồi thị lực rất nhanh chỉ sau 24 giờ. CLEAR không tạo vạt nên an toàn hơn với vận động mạnh, nhưng chi phí cao hơn các phương pháp khác. Dù vậy, người có giác mạc quá mỏng vẫn không đủ điều kiện thực hiện.

Hy vọng qua những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ hơn về vấn đề loạn thị có tăng độ không và cách điều trị hiệu quả. Nếu bạn đang gặp tình trạng mờ mắt, nhìn hình méo mó hoặc nghi ngờ loạn thị đang tăng độ, đừng chần chừ – hãy đến ngay các cơ sở chuyên khoa uy tín như bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để được thăm khám và tư vấn điều trị phù hợp.