Bụi vào mắt bị cộm: Nguyên nhân, dấu hiệu và phòng ngừa

Khi bụi bay vào mắt, cảm giác cộm và khó chịu khiến phản xạ tự nhiên là dụi mắt. Tuy nhiên, hành động này có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng như trầy xước giác mạc hoặc nhiễm trùng. Vậy khi bụi vào mắt bị cộm phải làm sao cho đúng cách? Cùng tìm hiểu các bước xử lý an toàn và cách phòng ngừa hiệu quả trong bài viết dưới đây!

1. Nguyên nhân gây ra cảm giác cộm khi bụi bay vào mắt

Khi bụi hoặc các dị vật nhỏ như cát, lông mi, hay mảnh vụn bay vào mắt, chúng tiếp xúc trực tiếp với bề mặt nhạy cảm của kết mạc và giác mạc. Những khu vực này rất dễ bị kích thích bởi các tác nhân ngoại lai và cơ thể sẽ lập tức kích hoạt các cơ chế bảo vệ tự nhiên. Mắt vừa tiết ra nhiều nước mắt để cố gắng rửa trôi dị vật, vừa tạo ra cảm giác cộm và xốn để cảnh báo về sự hiện diện của nó.

2. Dấu hiệu nhận biết bụi vào mắt bị cộm

Khi bụi vào mắt bị cộm, có một số dấu hiệu cơ bản giúp bạn nhận diện tình trạng này và quyết định có cần phải xử lý ngay lập tức hay không. Các triệu chứng này sẽ giúp bạn hiểu rõ mức độ nghiêm trọng của vấn đề và có những biện pháp can thiệp kịp thời:

• Cảm giác cộm, xốn: Mắt như có vật cứng, gây khó chịu khi chớp mắt.
• Mắt đỏ, chảy nước mắt: Mắt đỏ và chảy nước mắt để rửa trôi bụi, là phản ứng bảo vệ tự nhiên.
• Ngứa và cay mắt: Kích ứng với bụi khiến mắt ngứa và cay, tránh dụi mắt để không tổn thương giác mạc.
• Nhạy cảm với ánh sáng: Mắt bị kích ứng khiến bạn dễ bị chói mắt, đặc biệt trong ánh sáng mạnh.
• Nhìn mờ: Nước mắt chảy nhiều có thể làm tầm nhìn bị mờ tạm thời.

Những dấu hiệu này cho thấy mắt bạn đang bị kích ứng hoặc tổn thương nhẹ do bụi, và cần được xử lý kịp thời để tránh tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

3. Cách lấy bụi ra khỏi mắt an toàn

Đôi khi, cách đơn giản nhất để lấy bụi ra khỏi mắt là chỉ cần chớp mắt và di chuyển mắt vài vòng. Tuy nhiên, nếu cảm giác cộm mắt kéo dài và bạn không thể làm điều này, dưới đây là những cách an toàn để lấy bụi ra khỏi mắt:

Nguyên tắc vàng: Tuyệt đối không dụi mắt! Dụi mắt có thể làm dị vật cọ xát vào giác mạc gây trầy xước và đẩy dị vật vào sâu hơn.

Bước 1: Rửa tay sạch sẽ
Trước khi chạm vào vùng mắt, hãy đảm bảo tay bạn đã được rửa sạch bằng xà phòng.

Bước 2: Kích thích chảy nước mắt tự nhiên
Hãy chớp mắt liên tục trong vài giây để tuyến lệ hoạt động, giúp nước mắt tự cuốn trôi dị vật ra ngoài.

Bước 3: Rửa mắt bằng dung dịch an toàn
Nếu chớp mắt không hiệu quả, hãy dùng nước muối sinh lý (NaCl 0.9%) hoặc nước mắt nhân tạo để nhỏ vào mắt, sau đó tiếp tục chớp mắt.

Bước 4: Rửa mắt bằng nước sạch
Nếu không có sẵn dung dịch nhỏ mắt, bạn có thể dùng dòng nước sạch, mát chảy nhẹ qua mắt. Giữ mí mắt mở bằng tay sạch và nghiêng đầu để nước chảy từ khóe mắt trong ra đuôi mắt ngoài.

4. Khi nào nên đi gặp bác sĩ?

Khi bạn có cảm giác cộm mắt, ngoài nguyên nhân do bụi vào mắt, đây cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý về mắt khác. Nếu tình trạng cộm mắt kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng khác, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Các dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay:

• Đã áp dụng các biện pháp sơ cứu nhưng cảm giác cộm không giảm: Nếu bạn đã rửa mắt, chớp mắt liên tục hoặc sử dụng các biện pháp thông thường mà cảm giác cộm không giảm, có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng hơn.
• Đau nhức mắt dữ dội: Đau mắt dữ dội có thể là triệu chứng của viêm nhiễm hoặc tổn thương giác mạc và cần được điều trị ngay lập tức.
• Thị lực giảm sút, nhìn mờ không cải thiện: Nếu bạn bắt đầu thấy mờ mắt hoặc thị lực giảm sau khi bụi vào mắt và không cải thiện, điều này có thể là dấu hiệu của viêm giác mạc hoặc tổn thương mắt.
• Nghi ngờ dị vật là mảnh kim loại, thủy tinh hoặc hóa chất: Những dị vật này có thể gây tổn thương nặng nề cho mắt, nếu không xử lý kịp thời sẽ dẫn đến viêm nhiễm hoặc thậm chí mất thị lực.
• Dị vật găm sâu vào mắt và không thể trôi ra: Nếu dị vật không thể tự trôi ra hoặc bị mắc kẹt sâu trong mắt, cần được bác sĩ lấy ra một cách an toàn.
• Mắt sưng, đỏ và chảy mủ/ghèn nhiều: Đây là dấu hiệu rõ ràng của viêm nhiễm hoặc các bệnh lý như đau mắt đỏ, và cần được điều trị ngay.

Các bệnh lý khác có thể gây cộm mắt:

• Đau mắt đỏ (viêm kết mạc): Viêm kết mạc gây đỏ mắt, ngứa và chảy nước mắt nhiều.
• Khô mắt: Mắt thiếu độ ẩm, gây cộm và mệt mỏi mắt.
• Sạn vôi ở mắt: Các hạt canxi lắng đọng dưới kết mạc gây cảm giác cộm như có cát trong mắt.
• Chắp và lẹo mắt: Tình trạng viêm hoặc tắc nghẽn tuyến ở mi mắt, khi khối sưng to lên có thể gây cộm, vướng khi chớp mắt.
• Viêm giác mạc: Viêm giác mạc có thể gây đau nhức mắt, giảm thị lực và nhạy cảm với ánh sáng.
• Dị ứng mắt: Mắt có thể bị dị ứng với các tác nhân như phấn hoa, khói bụi, gây ngứa, sưng và đỏ.

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng này, đừng ngần ngại thăm khám bác sĩ để được điều trị kịp thời và bảo vệ sức khỏe đôi mắt của mình.

5. Phòng ngừa bụi vào mắt và cách bảo vệ mắt

Để tránh tình trạng bụi vào mắt bị cộm và bảo vệ đôi mắt khỏi các tác nhân gây hại, bạn có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa và bảo vệ sau:

• Đeo kính bảo vệ mắt: Giúp ngăn bụi và dị vật xâm nhập khi làm việc hoặc ra ngoài.
• Dùng kính râm: Bảo vệ mắt khỏi bụi, gió và ánh nắng khi ra ngoài.
• Giữ vệ sinh mắt và tay: Rửa tay sạch trước khi chạm vào mắt, tránh dụi mắt để ngừa vi khuẩn.
• Tạo độ ẩm cho mắt: Chớp mắt thường xuyên và sử dụng nước mắt nhân tạo để giữ ẩm.
• Kiểm tra sức khỏe mắt định kỳ: Phát hiện sớm các vấn đề về mắt và xử lý kịp thời.
• Hạn chế tiếp xúc với chất kích thích: Sử dụng khẩu trang và kính bảo vệ để tránh phấn hoa, hóa chất và ô nhiễm.

6. Một số câu hỏi thường gặp

6.1. Bụi vào mắt bị cộm phải làm sao?

Việc đầu tiên là không dụi mắt. Hãy chớp mắt nhiều lần, sau đó nhỏ nước muối sinh lý hoặc rửa mắt bằng nước sạch để dị vật tự trôi ra.

6.2. Bụi vào mắt không lấy ra được có sao không?

Rất nguy hiểm. Dị vật lưu lại lâu có thể gây trầy xước, viêm loét giác mạc, nhiễm trùng và thậm chí ảnh hưởng vĩnh viễn đến thị lực. Cần đi khám bác sĩ ngay nếu không tự lấy ra được.

Khi cảm thấy cộm mắt, nhiều người thường nghĩ rằng đây là vấn đề tạm thời và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng như đau, sưng hoặc giảm thị lực, có thể bạn đang gặp phải một bệnh lý về mắt. Hãy đến Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để được thăm khám và nhận tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa. Hoặc liên hệ ngay đến 0846 403 403 để được hỗ trợ nhanh chóng!