Sẹo võng mạc thường xảy ra khi lớp mô bị tổn thương và hình thành mô sẹo. Tuy nhiên bạn không nên quá lo lắng vì không phải bệnh nhân nào có sẹo ở võng mạc cũng bị mù lòa. Vậy bệnh lý này có nguy hiểm không? Biểu hiện như thế nào và có phải mổ không? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé.

1. Sẹo võng mạc có chữa được không?

Có thể can thiệp để ổn định thị lực, ngăn ngừa sẹo tiến triển hoặc cải thiện một phần thị lực bị ảnh hưởng bởi sẹo. Trên thực tế, võng mạc là bộ phận chịu trách nhiệm tiếp nhận ánh sáng và chuyển đổi chúng thành tín hiệu điện gửi đến não để tạo nên hình ảnh. Khi các tế bào võng mạc bị tổn thương, quá trình này bị gián đoạn, khiến tầm nhìn bị mờ hoặc méo mó.

Mỗi nguyên nhân gây sẹo sẽ tạo ra mức độ tổn thương và ảnh hưởng thị lực khác nhau, vì vậy hướng điều trị cũng không giống nhau. Tuy nhiên, theo các bác sĩ Nhãn khoa, bất thường về võng mạc này có thể can thiệp ngoại khoa và điều trị được.

Cụ thể, bác sĩ sẽ sửa chữa các vùng võng mạc bị tổn thương, ngăn ngừa tình trạng suy giảm thị lực và ổn định tầm nhìn hiện tại. Dù không thể phục hồi 100% thị lực, nhưng nếu được can thiệp sớm, khả năng hồi phục thị lực (lấy lại thị lực như thời điểm sẹo chưa ảnh hưởng nghiêm trọng) của bệnh nhân sẽ cao hơn đáng kể.

2. Dấu hiệu nhận biết thường gặp

Triệu chứng ban đầu của các bệnh lý tiềm ẩn có thể dẫn đến sẹo võng mạc, hoặc một số trường hợp sẹo ở ngoại vi, có thể là cảm giác trước mắt xuất hiện những vật thể nhỏ bay lơ lửng (ruồi bay). Khi sẹo võng mạc phát triển và ảnh hưởng đến vùng thị giác trung tâm (hoàng điểm), hoặc khi bệnh lý nền tiến triển nặng hơn như dịch kính kéo mạnh làm rách hoàng điểm, bệnh nhân sẽ thường gặp các triệu chứng rõ rệt hơn như hình ảnh nhìn thấy bị méo, nhòe nhiều hoặc nhìn mờ.

Ngoài ra, người bệnh có thể có các biểu hiện như sau:

• Nhìn mờ, khó thấy rõ chi tiết: Mọi thứ trước mắt trở nên nhoè đi, đặc biệt khi đọc chữ nhỏ, nhìn đồ vật ở xa hoặc làm việc trong môi trường thiếu sáng.
• Hình ảnh bị méo hoặc biến dạng: Vật thể có thể trông như bị cong, nghiêng hoặc không đúng như hình dạng bình thường. Ví dụ, đường thẳng trông như bị uốn cong, khuôn mặt bị kéo lệch, gây khó chịu và ảnh hưởng đến khả năng quan sát.
• Thị lực giảm dần theo thời gian: Người bệnh có thể không nhận ra ngay lập tức, nhưng theo thời gian, thị lực sẽ bị suy giảm. Khi đó, bạn có thể phải đưa sách lại gần hơn, cần thêm ánh sáng hoặc phải nheo mắt thường xuyên để nhìn rõ.

3. Các nguyên nhân phổ biến gây sẹo võng mạc

Theo các bác sĩ chuyên khoa, nguyên nhân chính gây ra các tổn thương ở võng mạc bao gồm:

• Bệnh màng trước võng mạc: Với những người bệnh này, trên bề mặt võng mạc sẽ hình thành lớp màng. Khi màng này co kéo hoặc dày lên, nó làm võng mạc bị căng và biến dạng, lâu dần tạo ra các sẹo nhỏ khiến hình ảnh nhìn thấy bị mờ hoặc méo.
• Tăng sinh dịch kính võng mạc (PVR): Đây là biến chứng nặng của bong võng mạc. Dịch kính tăng sinh và co kéo bất thường tạo nên mô xơ, khiến võng mạc bị nhăn, biến dạng và xuất hiện nhiều vùng sẹo, làm giảm thị lực.
• Có tiền sử phẫu thuật mắt:  Sau phẫu thuật bong võng mạc hoặc đục thủy tinh thể, dịch kính và võng mạc có thể bị tác động cơ học khiến các tế bào biểu mô võng mạc di chuyển ra khỏi vị trí ban đầu, bám lên bề mặt võng mạc và hình thành màng sẹo.

Tất nhiên, một số bệnh lý khác mặc dù ít gặp hơn nhưng cũng có thể gây ra bất thường ở võng mạc này, có thể kể đến như:

• Thoái hóa võng mạc tuổi già: Quá trình lão hóa khiến dịch kính trong mắt co lại, tách khỏi võng mạc, tạo lực kéo mạnh lên bề mặt võng mạc, hình thành các tổn thương hoặc sẹo nhẹ.
• Viêm võng mạc: Viêm có thể tạo ra mô sẹo trên bề mặt võng mạc, khiến võng mạc nhăn nhẹ và ảnh hưởng đến thị lực nếu sẹo nằm tại hoàng điểm.
• Nhiễm trùng bẩm sinh: Một số bệnh bẩm sinh ảnh hưởng đến cấu trúc võng mạc, khiến hình thành sẹo và màng biểu mô sớm.
• Bệnh võng mạc tiểu đường: Bệnh khiến tăng sinh mạch máu bất thường và hình thành mô sẹo trên võng mạc.

4. Điều trị sẹo võng mạc mắt 

Tùy tình trạng sức khỏe mắt mà bệnh nhân có thể được bác sĩ chỉ định bệnh nhân điều trị một trong số các phương pháp như sau:

• Sử dụng laser: Áp dụng khi bệnh nhân có cần hàn gắn các vết rách võng mạc hoặc cố định những vùng võng mạc bị thoái hóa có nguy cơ rách thêm, từ đó ngăn ngừa bong võng mạc hoặc vùng thoái hóa.
• Phẫu thuật: Chỉ định cho các trường hợp bệnh nhân có sẹo hoặc nếp nhăn nằm ở điểm vàng. Bác sĩ sẽ cắt bỏ màng dịch kính và loại bỏ mô sẹo, giúp giảm lực kéo và làm phẳng lại võng mạc. Với các ca sẹo kéo gây bong võng mạc sẽ cần phẫu thuật phức tạp hơn.
• Sử dụng thuốc: Dùng trong giai đoạn sẹo nhẹ hoặc sau phẫu thuật để giảm viêm và hạn chế sẹo phát triển thêm. Thuốc có tác dụng giúp kiểm soát tiến triển sẹo, nhưng không thể làm mờ hoặc xóa sẹo đã hình thành.

Nhìn chung, sẹo võng mạc là tổn thương nghiêm trọng, không thể tự khỏi mà cần điều trị đúng lúc, đúng cách để tránh nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn. Cách tốt nhất là ngay khi phát hiện các triệu chứng của bệnh, bạn nên sắp xếp thời gian đến Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa uy tín để điều trị bệnh võng mạc nhanh nhất. Ngoài ra, việc duy trì thăm khám mắt định kỳ 6 tháng/ lần cũng hết sức cần thiết để theo dõi và phát hiện sớm các bất thường ở võng mạc.