Loạn thị nhìn như thế nào? Triệu chứng theo từng giai đoạn

Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến khiến hình ảnh mà mắt nhìn thấy trở nên mờ nhòe hoặc méo mó. Nhiều người mắc loạn thị mà không hề nhận ra cho đến khi thị lực bị ảnh hưởng rõ rệt. Vậy người bị loạn thị nhìn như thế nào? Những triệu chứng thay đổi ra sao qua từng giai đoạn? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này để chủ động chăm sóc sức khỏe đôi mắt của mình.

1. Người bị loạn thị nhìn như thế nào?

Người bị loạn thị thường nhìn thấy hình ảnh bị mờ nhòe, méo mó hoặc không rõ nét, dù ở khoảng cách gần hay xa. Đặc biệt, họ có thể thấy vật thể bị kéo dài, biến dạng hoặc xuất hiện bóng mờ, vầng hào quang quanh nguồn sáng. Những hiện tượng này khiến bọn khó đọc chữ nhỏ, quan sát chi tiết hay lái xe trong điều kiện ánh sáng yếu và gây cảm giác mỏi mắt, khó chịu kéo dài.

1.1. Người loạn thị nhẹ

Ở cấp độ nhẹ (dưới 1 Diop), phần lớn người bị loạn thị vẫn có thể nhìn thấy rõ trong điều kiện ánh sáng tốt. Mắt chỉ bị biến dạng giác mạc ở mức độ rất nhỏ nên hình ảnh nhìn được không quá mờ, không bị méo, vẫn duy trì được sự sắc nét tương đối.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người loạn thị nhẹ có thể gặp cảm giác mỏi mắt, khô mắt, nhức đầu nhẹ sau khi tập trung nhìn lâu vào màn hình máy tính hoặc đọc sách. Khi quan sát vật thể nhỏ ở khoảng cách gần, đặc biệt là trong điều kiện thiếu sáng, họ có thể thấy vật thể hơi nhòe hoặc chồng hình nhẹ. 

Hầu hết những người bị loạn thị nhẹ không nhất thiết phải đeo kính thường xuyên. Quyết định có đeo kính hay không không chỉ dựa vào mức độ loạn thị, mà còn phụ thuộc vào nhu cầu thị giác trong công việc và sinh hoạt hàng ngày.

Ví dụ, người làm việc đòi hỏi độ chính xác cao như lái xe ban đêm hay kế toán có thể cần đeo kính dù chỉ loạn 0.5 Diop, trong khi người khác với cùng độ loạn có thể không quá cần thiết.

1.2. Người loạn thị trung bình

Khi mức độ loạn thị tăng lên từ 1 đến 2 Diop, thị lực sẽ bắt đầu có sự thay đổi rõ rệt. Hình ảnh quan sát được bắt đầu nhòe hơn, mất nét, méo mó nhẹ, thậm chí xuất hiện bóng mờ lặp lại xung quanh vật thể.

Người bị loạn thị trung bình thường cảm thấy khó chịu khi đọc sách, làm việc trên màn hình máy tính hoặc lái xe vào ban đêm. Ánh sáng đèn điện hay đèn pha xe có thể bị tán xạ, tạo thành vầng hào quang chói mắt, làm giảm đáng kể khả năng quan sát. Ngoài ra, việc phân biệt chi tiết hoặc đường nét trong hình ảnh cũng trở nên khó khăn hơn.

Ở mức độ này, bác sĩ nhãn khoa thường khuyến nghị sử dụng kính hoặc kính áp tròng để hỗ trợ điều chỉnh tật khúc xạ, giúp thị lực trở nên rõ ràng và dễ chịu hơn.

1.3. Người loạn thị nặng

Ở cấp độ nặng (từ 2 đến 3 Diop trở lên), biến dạng giác mạc nhiều hơn khiến cho tia sáng bị tán xạ nghiêm trọng. Hậu quả là hình ảnh mà người bệnh nhìn thấy trở nên mờ nặng, méo mó, mất hoàn toàn độ sắc nét, thậm chí một vật có thể xuất hiện thành 2 – 3 hình chồng lặp nhau.

Hiện tượng nhìn đôi (double vision) và bóng mờ kéo dài quanh các vật thể là biểu hiện phổ biến ở người loạn thị nặng. Khi nhìn vào nguồn sáng như đèn pha, ánh sáng mặt trời hoặc đèn trong nhà, người bệnh có thể thấy những vầng sáng rực, nhòe lan rộng, gây lóa mắt, mất phương hướng khi lái xe hoặc hoạt động ngoài trời.

2. Cách hỗ trợ giúp người loạn thị nhìn rõ hơn

Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn bằng các biện pháp tại nhà, nhưng người bị loạn thị vẫn có thể cải thiện tầm nhìn và duy trì thị lực ổn định nếu áp dụng đúng các phương pháp hỗ trợ dưới đây:

• Đeo kính đúng độ: Người bị loạn thị cần đeo kính đúng số đo và loại kính phù hợp (kính gọng hoặc kính áp tròng) để hỗ trợ tầm nhìn và tránh mắt phải điều tiết quá mức. Đeo kính đúng cách không chỉ giúp nhìn rõ hơn mà còn ngăn ngừa các triệu chứng như mỏi mắt, nhức đầu và suy giảm thị lực lâu dài. 
• Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh: Bạn cần hạn chế sử dụng thiết bị điện tử quá lâu và luôn giữ khoảng cách từ mắt đến màn hình tối thiểu 30 – 45cm. Ngoài ra, cần đảm bảo ngủ đủ 6–8 tiếng mỗi ngày và tránh thức khuya để mắt có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi. Những thói quen này giúp giảm áp lực lên mắt và làm chậm tiến triển của loạn thị.
• Bổ sung dinh dưỡng hỗ trợ thị lực: Một chế độ ăn cân bằng, giàu vitamin và khoáng chất là yếu tố không thể thiếu để chăm sóc mắt. Bạn cần ưu tiên các thực phẩm giàu vitamin A (giúp nhìn rõ trong điều kiện thiếu sáng), vitamin C, E (chống oxy hóa) và kẽm (hỗ trợ hấp thu vitamin A, bảo vệ võng mạc). 

3. Loạn thị có điều trị dứt điểm được không?

Hiện nay, các phương pháp như đeo kính hoặc kính áp tròng chỉ giúp cải thiện tạm thời, hỗ trợ nhìn rõ hơn nhưng không điều trị dứt điểm. Chúng không làm thay đổi cấu trúc giác mạc, là nguyên nhân chính gây loạn thị.

Nếu muốn điều trị triệt để, người bệnh có thể cân nhắc phẫu thuật khúc xạ mắt bằng laser (như mổ mắt LASIK, SMILE…). Những phương pháp này giúp định hình lại giác mạc, khắc phục loạn thị và giúp mắt nhìn rõ mà không cần kính. Nhưng không phải ai cũng phù hợp với phẫu thuật, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa đánh giá trước khi thực hiện.

4. Làm sao để phân biệt loạn thị với cận hoặc viễn thị?

Loạn thị, cận thị và viễn thị đều làm giảm thị lực nhưng khác nhau ở cách mắt bị ảnh hưởng và biểu hiện cụ thể. Bạn có thể phân biệt như sau:

• Cận thị: Nhìn gần rõ, nhìn xa mờ. Người bị cận thường phải nheo mắt khi nhìn bảng, biển hiệu ở xa.
• Viễn thị: Nhìn gần mờ, dễ mỏi mắt khi đọc sách hoặc làm việc gần. Nhìn xa có thể vẫn rõ, nhất là ở người trẻ.
• Loạn thị: Nhìn mờ cả xa lẫn gần. Hình ảnh có thể bị nhòe, méo hoặc có bóng đôi. Dễ mỏi mắt, đau đầu khi nhìn lâu.

>> Xem thêm: Phân biệt loạn thị và cận thị: Bệnh nào nguy hiểm hơn?

Cách chắc chắn nhất để biết bạn bị tật nào là đi khám mắt tại cơ sở chuyên khoa. Bác sĩ sẽ đo thị lực và tư vấn cách điều chỉnh phù hợp (đeo kính, kính áp tròng hoặc can thiệp khác nếu cần).

5. Thắc mắc thường gặp

5.1. Loạn thị có thể gây mù lòa không nếu không điều trị?

Loạn thị không gây mù lòa nhưng nếu không được phát hiện và điều chỉnh, có thể làm giảm thị lực nghiêm trọng, gây mỏi mắt, đau đầu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

5.2. Khi nào nên đến bác sĩ để kiểm tra loạn thị?

Bạn nên đi khám mắt nếu thường xuyên nhìn mờ, nhòe, hay mỏi mắt, nhức đầu khi đọc sách hoặc làm việc. Khám định kỳ 6–12 tháng/lần cũng rất cần thiết, nhất là với trẻ em.

5.3. Loạn thị có di truyền không?

Có, loạn thị có yếu tố di truyền. Nếu cha mẹ bị loạn thị thì con cái có nguy cơ cao gặp tình trạng tương tự từ nhỏ.

5.4. Trẻ nhỏ bị loạn thị có chữa được không?

Trẻ bị loạn thị có thể cải thiện tốt nhờ đeo kính đúng độ và theo dõi định kỳ. Việc phát hiện và can thiệp sớm giúp mắt phát triển bình thường, tránh nhược thị.

Như vậy, bài viết đã giúp bạn hiểu rõ loạn thị nhìn như thế nào? Nhận biết sớm các dấu hiệu loạn thị và hiểu rõ cảm giác nhìn của người mắc tật khúc xạ này sẽ giúp bạn kịp thời điều chỉnh và điều trị. Đừng để loạn thị ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập và công việc hằng ngày. Nếu có bất kỳ biểu hiện nào bất thường về thị lực, hãy đến ngay Bệnh Viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để được thăm khám và tư vấn bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm.