Hiện tượng mắt nhìn thấy bóng mờ là tình trạng khá phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp hơn ở người lớn tuổi hoặc người bị cận thị nặng. Nhiều người chủ quan cho rằng đây chỉ là dấu hiệu mỏi mắt thông thường, nhưng thực tế, bóng mờ trong mắt đôi khi là dấu hiệu cảnh báo sớm của các bệnh lý nghiêm trọng như bong dịch kính, bong võng mạc hay thoái hóa điểm vàng. Xem ngay bài viết từ Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để nắm cách phòng ngừa và điều trị mắt không nhìn tập trung.

1. Dịch kính là gì?

Trong cấu trúc của mắt người, dịch kính đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì thị lực và hình dạng nhãn cầu.  Dịch kính là một chất dạng gel trong suốt, chiếm khoảng 80% thể tích của nhãn cầu, nằm giữa thủy tinh thể và võng mạc. Thành phần của dịch kính chủ yếu là nước (khoảng 98%), còn lại là collagen và acid hyaluronic giúp duy trì độ đàn hồi, trong suốt. Chức năng chính của dịch kính là truyền ánh sáng đến võng mạc và giữ ổn định cấu trúc nhãn cầu, đảm bảo hình ảnh được hội tụ đúng cách.

Ở người trẻ, dịch kính trong suốt giúp ánh sáng đi qua dễ dàng, cho thị lực sắc nét. Khi tuổi tác tăng, dịch kính dần thoái hóa, trở nên lỏng và kém trong, có thể co rút khỏi võng mạc. Sự thay đổi này là nguyên nhân phổ biến khiến mắt thấy bóng mờ hoặc ruồi bay trong tầm nhìn.

Không phải tất cả các vẩn đục (ruồi bay) đều là dấu hiệu của bong dịch kính; một số có thể là những cấu trúc nhỏ bình thường trong dịch kính trở nên rõ hơn khi dịch kính bắt đầu có những thay đổi nhỏ theo tuổi.

2. Dấu hiệu mắt nhìn thấy bóng mờ

Hiện tượng mắt nhìn thấy bóng mờ hay còn gọi là “ruồi bay” thường xuất hiện dưới dạng các đốm, sợi nhỏ hoặc bóng mờ trôi lơ lửng trong tầm nhìn. Bạn có thể nhận thấy rõ khi nhìn nền sáng như bầu trời, tường trắng hoặc màn hình máy tính. Một số người còn cảm giác như có màn sương mỏng che phủ vùng trung tâm thị giác.

Các dấu hiệu phổ biến của mắt nhìn thấy bóng mờ bao gồm:

• Bóng mờ xuất hiện nhiều hơn khi nhìn nền sáng hoặc sau khi thức dậy.
• Cảm giác vật thể di chuyển theo nhịp mắt khi bạn nhìn xung quanh.
• Thỉnh thoảng kèm theo tia chớp sáng nếu dịch kính tách ra khỏi võng mạc.
• Mắt mỏi, khô hoặc giảm độ sắc nét khi đọc sách, làm việc với màn hình.

Tuy phần lớn hiện tượng này là lành tính, người bệnh vẫn nên chú ý các dấu hiệu bất thường, đặc biệt khi xuất hiện đột ngột hoặc kèm đau mắt, đỏ mắt, giảm thị lực. 

3. Nguyên nhân khiến mắt nhìn thấy bóng mờ

Hiện tượng mắt nhìn thấy bóng mờ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là các thay đổi của dịch kính và một số bệnh lý nghiêm trọng ở võng mạc hay thần kinh thị giác. 

3.1. Vẩn đục dịch kính

Vẩn đục dịch kính là tình trạng các sợi collagen hoặc tế bào bong tróc bên trong dịch kính kết tụ lại, tạo thành những đốm, sợi hoặc bóng mờ di chuyển theo tầm nhìn. Khi ánh sáng đi qua vùng này, người bệnh sẽ thấy bóng mờ trong mắt giống như “ruồi bay”.

Tình trạng này thường lành tính, chỉ gây khó chịu nhẹ, nhưng nếu số lượng bóng mờ tăng nhanh hoặc thị lực giảm đột ngột, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo của bong dịch kính hoặc tổn thương võng mạc.

3.2. Bong dịch kính

Bong dịch kính xảy ra khi phần gel trong suốt bên trong nhãn cầu tách ra khỏi võng mạc. Đây là hiện tượng tự nhiên do lão hóa, thường gặp ở người trên 50 tuổi hoặc người cận thị nặng.

Người bệnh có thể cảm nhận rõ các bóng mờ trong mắt, tia chớp sáng hoặc cảm giác như có “màn sương” che phủ tầm nhìn. Trong nhiều trường hợp, bong dịch kính có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như rách võng mạc, bong võng mạc hoặc lỗ hoàng điểm, ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực nếu không được điều trị sớm.

3.3. Nguyên nhân cần thăm khám khẩn cấp

Một số bệnh lý có thể khiến mắt nhìn thấy bóng mờ đột ngột và cần được thăm khám khẩn cấp tại các cơ sở chuyên khoa như Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, bao gồm:

• Bong võng mạc: Cần can thiệp phẫu thuật ngay để ngăn ngừa mất thị lực vĩnh viễn.
• Thoái hóa điểm vàng (thể ướt): Gây mờ vùng trung tâm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng đọc, lái xe và nhận diện khuôn mặt.
• Glôcôm (tăng nhãn áp góc đóng): Là bệnh lý nguy hiểm, có thể gây mù nếu không được điều trị kịp thời.
• Viêm giác mạc, viêm mống mắt, viêm dây thần kinh thị giác: Gây đau nhức, đỏ mắt và mắt thấy bóng mờ kéo dài.
• Đục thủy tinh thể: Khi thủy tinh thể mất độ trong, ánh sáng không thể truyền qua võng mạc, khiến thị lực suy giảm dần.
• Chấn thương mắt: Vật lạ, hóa chất hoặc va đập mạnh có thể làm tổn thương cấu trúc mắt, gây bóng mờ trong mắt và thậm chí mất thị lực nếu không xử lý kịp thời.

4. Cách chẩn đoán và điều trị bệnh bong dịch kính

Xác định chính xác nguyên nhân là bước đầu tiên để xử lý hiệu quả tình trạng mắt nhìn thấy bóng mờ, đặc biệt khi liên quan đến bong dịch kính. Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, bác sĩ áp dụng các phương pháp chẩn đoán và điều trị hiện đại, đảm bảo an toàn và độ chính xác cao cho từng trường hợp.

4.1. Cách chẩn đoán

Khi người bệnh đến khám với triệu chứng mắt thấy bóng mờ hoặc cảm giác như có “ruồi bay”, bác sĩ sẽ tiến hành các kỹ thuật chẩn đoán chuyên sâu để xác định tình trạng của dịch kính và võng mạc:

• Soi đáy mắt: Giúp bác sĩ quan sát trực tiếp tình trạng dịch kính và phát hiện các dấu hiệu bong dịch kính hay rách võng mạc.
• Siêu âm nhãn cầu (B-scan): Áp dụng khi tầm nhìn bị che mờ, hỗ trợ xác định mức độ bong và tình trạng dịch trong nhãn cầu.
• Chụp OCT võng mạc: Đây là kỹ thuật hình ảnh tiên tiến, cho phép bác sĩ đánh giá chi tiết cấu trúc võng mạc, phát hiện sớm các biến chứng như lỗ hoàng điểm hoặc bong võng mạc.

4.2. Cách điều trị

Phác đồ điều trị bong dịch kính phụ thuộc vào mức độ và nguyên nhân gây ra. Bác sĩ sẽ cân nhắc giữa điều trị nội khoa, theo dõi định kỳ hoặc can thiệp ngoại khoa nếu cần thiết:

• Trường hợp nhẹ:
  • Thường không cần phẫu thuật.
  • Người bệnh được khuyến khích nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế nhìn lâu vào màn hình, và bổ sung dinh dưỡng tốt cho mắt như vitamin A, lutein, zeaxanthin, omega-3…
  • Tái khám định kỳ 3–6 tháng để theo dõi tiến triển của dịch kính.
  • Theo thời gian, não bộ thường có khả năng thích nghi và dần dần ít chú ý đến các vẩn đục này, giúp người bệnh cảm thấy ít khó chịu hơn.
• Trường hợp nặng hoặc có biến chứng:
  • Nếu xuất hiện rách võng mạc, bác sĩ có thể sử dụng laser quang đông để hàn vùng tổn thương, ngăn ngừa bong võng mạc.
  • Với các trường hợp bóng mờ trong mắt nhiều, gây suy giảm thị lực, hoặc dịch kính bị vẩn đục nghiêm trọng, có thể cần phẫu thuật cắt dịch kính để loại bỏ phần dịch hư tổn, khôi phục tầm nhìn.

5. Cách phòng ngừa hiện tượng mắt nhìn thấy bóng mờ

Hiện tượng mắt nhìn thấy bóng mờ xảy ra ở bất kỳ ai, đặc biệt ở người cận thị nặng hoặc trên 40 tuổi, nhóm dễ gặp bong dịch kính và thoái hóa võng mạc. Bạn có thể phòng ngừa bằng cách duy trì thói quen chăm sóc mắt khoa học mỗi ngày.

Khám mắt định kỳ

Khám mắt định kỳ 6–12 tháng/lần giúp phát hiện sớm các bất thường ở dịch kính và võng mạc. Người trên 40 tuổi hoặc có tật khúc xạ nặng, như cận thị từ -6.00 diop trở lên, nên kiểm tra kỹ lưỡng để ngăn ngừa bong dịch kính và bong võng mạc.

Bảo vệ mắt khi làm việc với màn hình điện tử

Ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính hoặc tivi có thể gây mỏi mắt, khô mắt và làm tăng nguy cơ bóng mờ trong mắt.
Bạn nên:

• Áp dụng quy tắc 20-20-20: cứ 20 phút nhìn màn hình, hãy nhìn ra xa 20 feet (khoảng 6m) trong 20 giây.
• Giữ khoảng cách màn hình hợp lý (40–60 cm).
• Điều chỉnh độ sáng phù hợp với môi trường.

Bổ sung dinh dưỡng cho mắt

Chế độ ăn uống cân bằng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa mắt nhìn thấy bóng mờ. Hãy tăng cường các thực phẩm chứa:

• Omega-3 (có trong cá hồi, hạt chia, quả óc chó) giúp tăng độ bền thành mạch máu võng mạc.
• Lutein và Zeaxanthin (có trong rau xanh đậm, lòng đỏ trứng) giúp bảo vệ điểm vàng.
• Vitamin C, E, kẽm, selen giúp chống oxy hóa, làm chậm quá trình thoái hóa dịch kính và võng mạc.

6. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu mắt xuất hiện bóng mờ, hãy đến bác sĩ chuyên khoa để xác định nguyên nhân kịp thời. Hiện tượng này có thể là dấu hiệu của bong dịch kính hoặc bong võng mạc, những bệnh lý có nguy cơ mất thị lực nếu không can thiệp sớm.

Khi xuất hiện triệu chứng bất thường

• Bóng mờ xuất hiện đột ngột, tăng nhanh hoặc lan rộng.
• Thấy chớp sáng, nhiều đốm đen trôi nổi hoặc mờ mắt.
• Đau nhức mắt, giảm thị lực đột ngột hoặc nhìn méo hình.

Không tự điều trị bằng mẹo dân gian: Các cách như nhỏ nước muối, đắp lá thuốc hay xoa bóp quanh mắt không an toàn và có thể làm tổn thương võng mạc.

Mô tả triệu chứng khi đi khám

• Thời điểm xuất hiện bóng mờ và có di chuyển hay không.
• Có cảm giác chớp sáng, đau nhức hoặc giảm thị lực.
• Tiền sử cận thị nặng, tiểu đường hoặc chấn thương mắt.

Cung cấp thông tin chi tiết giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra phương án điều trị hiệu quả.

Hiện tượng mắt nhìn thấy bóng mờ không chỉ gây khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nghiêm trọng như bong dịch kính, rách võng mạc hoặc thoái hóa điểm vàng.

Nếu mắt thường xuyên xuất hiện bóng mờ hoặc kèm theo các biểu hiện bất thường, hãy đến Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để thăm khám và điều trị kịp thời. Chủ động chăm sóc hôm nay giúp bảo vệ thị lực và giữ đôi mắt sáng khỏe trong tương lai. Liên hệ ngay qua hotline 0846 403 403 để được tư vấn và đặt lịch khám nhanh chóng.