Phẫu thuật đục thủy tinh thể: Quy trình & Phương pháp

Phẫu thuật đục thủy tinh thể là một phẫu thuật phổ biến và hiệu quả để điều trị bệnh lý đục thủy tinh thể (cườm khô) – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực và mù lòa trên thế giới. Vậy phẫu thuật đục thủy tinh thể thực hiện như thế nào, phương pháp và chi phí ra sao?

1. Mổ đục thủy tinh thể là gì?

Thủy tinh thể nằm ngay sau mống mắt và đồng tử, đóng vai trò như một thấu kính trong suốt giúp hội tụ ánh sáng lên võng mạc để tạo hình ảnh rõ nét. Theo thời gian, do quá trình lão hóa tự nhiên hoặc nguyên nhân khác, các protein trong thủy tinh thể bị biến đổi, khiến nó mất đi sự trong suốt và trở nên mờ đục. Lúc này, tầm nhìn của người bệnh sẽ bị mờ, nhòe hoặc lóa sáng, thậm chí có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu không điều trị kịp thời.

Phẫu thuật đục thủy tinh thể là phương pháp điều trị nhằm loại bỏ thủy tinh thể tự nhiên đã bị mờ đục và thay thế bằng một thủy tinh thể nhân tạo trong suốt (IOL), giúp ánh sáng đi qua và hội tụ đúng trên võng mạc, từ đó khôi phục thị lực.

Phẫu thuật thường được thực hiện theo hình thức gây tê tại chỗ, toàn bộ quá trình diễn ra nhanh chóng, ít gây đau, chỉ gây khó chịu nhẹ và người bệnh có thể hồi phục để trở lại sinh hoạt thường ngày trong vài ngày, với thời gian hồi phục hoàn toàn khoảng một tháng.

2. Tại sao cần phẫu thuật đục thủy tinh thể?

Đục thủy tinh thể là một quá trình lão hóa không thể đảo ngược bằng thuốc. Nếu không can thiệp kịp thời, người bệnh sẽ có nguy cơ đối mặt với các biến chứng sau đây:

• Suy giảm thị lực không ngừng: Tầm nhìn sẽ ngày càng mờ đi. Việc lái xe, đọc sách, xem TV, hay thậm chí nhận diện khuôn mặt người thân sẽ trở nên vô cùng khó khăn. Nguy cơ té ngã, va chạm trong sinh hoạt hàng ngày tăng cao, đặc biệt nguy hiểm với người lớn tuổi.
• Biến chứng nặng hơn: Đục thủy tinh thể quá chín (cườm đá) có thể gây tăng nhãn áp, dẫn đến bệnh glôcôm và nguy cơ mù lòa vĩnh viễn.

Với các kỹ thuật mới và tiên tiến hiện nay, phẫu thuật đục thủy tinh thể là một trong những can thiệp y khoa an toàn với tỷ lệ thành công lên đến 98%. Theo nghiên cứu, Khoảng 9 trên 10 bệnh nhân sau phẫu thuật có thể đạt được thị lực đã điều chỉnh từ 20/40 trở lên. Mức thị lực này đủ tốt để người bệnh có thể lái xe, đọc sách và thực hiện hầu hết các hoạt động hàng ngày một cách dễ dàng.[1]

3. Đối tượng chỉ định phẫu thuật đục thủy tinh thể

Đối tượng được chỉ định mổ đục thủy tinh thể thường bao gồm các đối tượng sau đây: 

Người có thị lực giảm dưới 20/40

Khi thị lực dưới 20/40 (hoặc <6/12), dù đeo kính, bác sĩ có thể chỉ định mổ đục thủy tinh thể. Ở Việt Nam, mức 20/40 tương đương khoảng 5/10, nếu thị lực dưới mức này, phẫu thuật thường được khuyến nghị để cải thiện tầm nhìn.

Người có thị lực giảm đáng kể
Bác sĩ sẽ xem xét mức độ ảnh hưởng của đục thủy tinh thể đến sinh hoạt hằng ngày. Nếu người bệnh gặp khó khăn khi lái xe, đọc sách, hoặc bị lóa sáng, phẫu thuật có thể được chỉ định dù thị lực chưa quá thấp, nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống.

Người từ 50 tuổi trở lên
Nhóm đối tượng từ 50 tuổi trở lên là đối tượng chính được chỉ định phẫu thuật đục thủy tinh thể do thủy tinh thể lão hóa và suy giảm độ trong suốt. Người trên 50 tuổi cần khám mắt định kỳ để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, nhất là khi có dấu hiệu như nhìn mờ, chói sáng hoặc khó đọc chữ nhỏ.

4. Các phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể phổ biến hiện nay

4.1. Phẫu thuật Phaco (Phacoemulsification)

Phẫu thuật Phaco là phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể được sử dụng phổ biến nhất, trong đó thủy tinh thể trong mắt bị đục sẽ được nhũ hóa bằng đầu của một tay cầm siêu âm và được hút ra khỏi mắt.

Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là vết mổ nhỏ chỉ khoảng 2mm, có thể tự liền mà không cần khâu, an toàn và phục hồi cực nhanh, bệnh nhân có thể nhìn rõ ngay sau mổ và xuất viện trong ngày. Thời gian thực hiện cũng rất ngắn, chỉ khoảng 5-10 phút đối với ca nhẹ và khoảng 15-20 phút với ca phức tạp.

Tuy nhiên, đường mổ sẽ được thực hiện bằng dao vi phẫu nên kết quả phẫu thuật vẫn phụ thuộc nhiều vào tay nghề và kinh nghiệm của bác sĩ.

4.1. Phẫu thuật Phaco Laser không dao (Laser Cataract)

Đây là phương pháp mổ đục thủy tinh thể bằng laser, được xem là bước đột phá của phẫu thuật Phaco, hay còn gọi là “Phaco không dao”. Tia Laser Femtosecond sẽ thay thế dao vi phẫu thực hiện đường mổ giác mạc chính xác tuyệt đối, xé bao thủy tinh thể tròn đều và chẻ nhỏ thủy tinh thể bị đục thành nhiều mảnh nhỏ trước khi bác sĩ hút ra ngoài bằng năng lượng siêu âm ở mức rất thấp.

Nhờ vậy, độ chính xác của phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể này gần như tuyệt đối, mang lại sự an toàn tối đa và tối ưu hóa vị trí thấu kính nhân tạo (đặc biệt với các loại IOL cao cấp như đa tiêu cự, toric), đồng thời có thể điều trị loạn thị hiệu quả.

>> Xem chi tiết về đối tượng, quy trình, chi phí của phương pháp này tại bài viết: Mổ đục thủy tinh thể bằng Laser

5. Quy trình mổ đục thuỷ tinh thể

Quy trình mổ tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa được thực hiện theo từng bước rõ ràng như sau:

5.1 Trước khi mổ

Trước phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được bác sĩ đánh giá sức khỏe và tình trạng mắt, bao gồm:

• Khám mắt: Đo thị lực, kiểm tra đục thủy tinh thể và chọn loại thủy tinh thể nhân tạo.
• Xét nghiệm: Kiểm tra máu, nước tiểu để phát hiện bệnh nền như đái tháo đường.
• Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm nhãn cầu, chụp OCT, đo công suất thủy tinh thể.
• Đánh giá nội khoa: Đo huyết áp, điện tim để kiểm tra các vấn đề tim mạch.

5.2 Trong khi mổ

• Nhỏ thuốc gây mê để hạn
• Bác sĩ sẽ tạo một đường rạch cực nhỏ (chỉ khoảng 2.2 mm) ở rìa giác mạc bằng cách sử dụng dao vi phẫu hoặc tia Laser (tuỳ phương pháp).
• Một đầu dò siêu âm nhỏ được đưa vào mắt, phát ra sóng âm để tán nhuyễn thủy tinh thể bị đục thành các mảnh nhỏ và hút sạch ra ngoài.
• Đặt thủy tinh thể nhân tạo (IOL) vào sau mống mắt, thay thế thuỷ tinh thể cũ đã được hút ra.

5.3 Sau mổ

Bệnh nhân nghỉ ngơi tại bệnh viện vài giờ, nếu không có biến chứng sẽ được xuất viện trong ngày. Các lưu ý:

• Uống thuốc và nhỏ thuốc theo hướng dẫn.
• Tránh nước tiếp xúc mắt ít nhất 7 ngày.
• Không dụi mắt, đeo kính bảo hộ khi ra ngoài.
• Hạn chế vận động mạnh và duy trì chế độ ăn lành mạnh.
• Tránh lái xe và đi bơi ít nhất 2 tuần.
• Lịch tái khám: 1 ngày, 1 tuần, 1 tháng sau mổ.
• Lưu ý: Nếu mắt đỏ, đau hoặc nhìn mờ đột ngột, cần đến khám ngay.

6. Phẫu thuật đục thủy tinh thể có nguy hiểm không?

Phẫu thuật đục thủy tinh thể có tỷ lệ thành công rất cao, lên đến 98%. Tuy nhiên, vẫn có rất hiếm trường hợp có thể xảy ra một số biến chứng như: viêm nội nhãn, đục bao sau, lệch kính nội nhãn,…

Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, tất cả các biến chứng trên đều đã được bác sĩ kiểm soát và có phác đồ ngăn ngừa biến chứng hiệu quả. Bệnh cạnh đó, người bệnh cần tái khám đúng lịch và tuân thủ hướng dẫn chuyên môn từ các bác sĩ.

7. Phẫu thuật đục thủy tinh thể giá bao nhiêu?

Sẽ không có mức giá chính xác cho một ca phẫu thuật đục thủy tinh thể, bởi chi phí phẫu thuật sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm: chi phí khám, phẫu thuật, thuốc men, công nghệ phẫu thuật, BHYT, … Đặc biệt, mức giá sẽ phụ thuộc rất nhiều vào loại thủy tinh thể nhân tạo, hay thấu kính nội nhãn (IOL) được đặt trong mắt.

Hiện nay, có 2 loại kính nội nhãn đơn tiêu và đa tiêu, chi phí của 2 loại kính này sẽ có sự chênh lệch đáng kể, giao động từ 8 đến 40 triệu cho một mắt. Tuỳ vào nhu cầu thị lực của người bệnh và tư vấn của bác sĩ mà sẽ có sự cân nhắc lựa chọn loại kính phù hợp.

>> Xem chi tiết: Kính đơn tiêu và đa tiêu: Thay thủy tinh thể loại nào tốt?

8. Chăm sóc bệnh nhân sau khi phẫu thuật đục thủy tinh thể

Chăm sóc đúng cách sau mổ sẽ giúp tăng hiệu quả hồi phục và tránh được các biến chứng nói trên. Cụ thể:

• Sử dụng thuốc đúng liều: Nhỏ thuốc kháng sinh và kháng viêm theo toa bác sĩ, thường trong 2–4 tuần.
• Bảo vệ mắt khỏi chấn thương: Đeo kính bảo hộ ngay cả khi ngủ, tránh va chạm, không dụi mắt.
• Hạn chế tiếp xúc bụi bẩn: Tránh ra ngoài đường không cần thiết, không để nước bẩn dính vào mắt.
• Kiêng vận động mạnh: Không mang vác nặng, không cúi người sâu, tránh tập thể thao mạnh trong 1–2 tuần.
• Tái khám định kỳ: Đảm bảo đến tái khám đúng lịch để bác sĩ theo dõi tiến triển và phát hiện biến chứng sớm nếu có.

Ngoài ra, không bơi, không trang điểm mắt hoặc để nước dính vào mắt đồng thời ăn uống lành mạnh để sức khỏe được hồi phục nhanh nhất.

9. Một số câu hỏi thường gặp

Trước khi đưa ra quyết định mổ, người bệnh thường có nhiều thắc mắc. Dưới đây là những giải đáp phổ biến giúp bạn hiểu rõ hơn:

9.1. Mổ mắt đục thủy tinh thể ở đâu tốt?

Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa là một trong những cơ sở chuyên khoa uy tín hàng đầu tại khu vực miền Nam. Bệnh viện không chỉ sở hữu đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, hệ thống máy móc hiện đại mà còn có quy trình chăm sóc toàn diện trước – trong – sau mổ.

Bên cạnh đó, bệnh viện còn triển khai các loại kính nội nhãn chất lượng cao, bao gồm kính đơn tiêu và kính đa tiêu, phù hợp với từng độ tuổi và nhu cầu nhìn gần – xa khác nhau.

9.2. Mổ thuỷ tinh thể hết bao nhiêu tiền?

Chi phí mổ đục thủy tinh thể hiện dao động từ 8 đến 40 triệu mỗi mắt, tùy thuộc vào loại kính nội nhãn được lựa chọn và tình trạng mắt cụ thể. Một số yếu tố ảnh hưởng đến giá bao gồm: loại kính (đơn tiêu, đa tiêu, chống tia UV…), kỹ thuật mổ và bảo hiểm sử dụng.

Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, chi phí sẽ được tư vấn chi tiết dựa vào tình trạng đang gặp phải. Bệnh nhân cũng có thể sử dụng bảo hiểm y tế hoặc bảo hiểm tư nhân để giảm chi phí.

9.3. Mổ đục thuỷ tinh thể bao lâu mới lành?

Kỹ thuật Phaco hiện đại, phần lớn bệnh nhân cải thiện thị lực sau 1–3 ngày. Tuy nhiên, để mắt hồi phục hoàn toàn và ổn định, thời gian thường dao động từ 2 đến 4 tuần.

Trong giai đoạn đầu, một số người có thể cảm thấy lóa sáng nhẹ hoặc hơi mờ, hiện tượng này bình thường do mắt thích nghi với kính nội nhãn mới. Tái khám định kỳ sẽ giúp bác sĩ theo dõi và đảm bảo kết quả.

9.4. Mổ cườm khô nên kiêng ăn gì?

Để đảm bảo hồi phục tốt sau mổ cườm mắt, bạn nên giảm bớt các loại đồ ngọt, đồ chiên rán, đồ ăn chế biến sẵn, các chất kích thích,… và bổ sung thêm chất đạm tốt từ thịt tươi, rau củ chứa nhiều chất oxy hóa,…

>> Xem chi tiết: Sau khi mổ cườm mắt nên kiêng gì?

Phẫu thuật đục thủy tinh thể đúng thời điểm và đúng kỹ thuật sẽ giúp bạn lấy lại ánh sáng, nâng cao chất lượng cuộc sống. Nếu bạn đang cân nhắc phẫu thuật, hãy chọn nơi uy tín như Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa hoặc vui lòng liên hệ với HOTLINE 0846 403 403 để được thăm khám và tư vấn chính xác nhất.