Phát hiện cận thị muộn: Trẻ đeo kính độ cao và biến chứng

Nhiều ba mẹ trì hoãn việc khám mắt cho con, chỉ đến khi trẻ có dấu hiệu nhìn mờ rõ rệt mới hành động. Tuy nhiên, việc phát hiện cận thị muộn có thể để lại những hậu quả nghiêm trọng: độ cận tăng nhanh không kiểm soát, ảnh hưởng đến kết quả học tập và làm tăng nguy cơ các bệnh lý nguy hiểm về mắt trong tương lai.

1. Cận thị có thể phòng ngừa nếu được phát hiện sớm

Cận thị ở trẻ em thường không phải là tật bẩm sinh mà là một quá trình phát triển theo thời gian. Điều quan trọng mà nhiều phụ huynh cần biết là tình trạng này hoàn toàn có thể được kiểm soát và làm chậm sự tiến triển nếu được phát hiện sớm. Thực tế, các nghiên cứu khoa học, bao gồm một nghiên cứu trên Tạp chí International Journal of Ophthalmology (2021), đã chỉ ra rằng các biện pháp can thiệp sớm có thể làm giảm đáng kể tốc độ tăng độ cận ở phần lớn trẻ em.

Tuy nhiên, nhiều ba mẹ lại chủ quan và không đưa con đi khám mắt định kỳ, dẫn đến việc bỏ lỡ “giai đoạn vàng” để can thiệp, khiến cận thị tiến triển nhanh và làm tăng nguy cơ bị cận thị nặng trong tương lai.

2. Những lý do ba mẹ trì hoãn khám mắt cho trẻ

• Con không than phiền gì, ba mẹ cho rằng không có vấn đề gì về mắt.
• Con vẫn nhìn gần rõ, ba mẹ nghĩ rằng thị lực của con vẫn bình thường.
• Chỉ khi con nheo mắt, cúi sát vở hay nhìn bảng không rõ, ba mẹ mới bắt đầu lo lắng.

Lúc này, thị lực của con đã giảm và độ cận đã tăng lên nhiều. Đối với những trường hợp này, mắt con đã vượt qua “giai đoạn vàng” để can thiệp sớm, khiến việc điều trị và kiểm soát cận thị trở nên khó khăn hơn.

3. Hậu quả của việc không phát hiện sớm cận thị

1. Cận thị tăng nhanh và khó kiểm soát
Khi không được phát hiện và điều trị sớm, cận thị có thể tiếp tục tăng nhanh theo từng năm. Tình trạng này không chỉ làm giảm khả năng nhìn rõ mà còn dễ dẫn đến các biến chứng về mắt như thoái hóa võng mạc hoặc bong võng mạc ở mức độ nghiêm trọng.

2. Ảnh hưởng đến học tập và chất lượng cuộc sống
Trẻ bị cận thị mà không được điều trị đúng cách sẽ gặp khó khăn trong việc học, nhất là khi nhìn bảng hoặc đọc sách. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập và sự tự tin trong giao tiếp, vui chơi với bạn bè.

3. Nguy cơ cao mắc các bệnh lý mắt nguy hiểm
Trẻ bị cận thị nặng (trên 6 độ) do không được kiểm soát sớm sẽ có nguy cơ cao bị các biến chứng nguy hiểm khi trưởng thành như thoái hóa võng mạc, rách/bong võng mạc, glaucoma… có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.

4. Dấu hiệu để ba mẹ nhận biết sớm cận thị ở trẻ

Ba mẹ cần chú ý đến một số dấu hiệu dưới đây để nhận diện cận thị sớm:

• Trẻ hay nheo mắt khi nhìn bảng hoặc đọc sách.
• Cúi sát vở hoặc màn hình máy tính để nhìn rõ hơn.
• Đọc sai chính tả hoặc có lỗi khi viết, do không nhìn rõ chữ.
• Than mỏi mắt hoặc dụi mắt liên tục.
• Hiệu quả học tập giảm sút vì trẻ không nhìn rõ bảng.

Khi những dấu hiệu này xuất hiện, ba mẹ cần đưa trẻ đi khám mắt sớm để phát hiện cận thị và can thiệp kịp thời.

5. Tầm quan trọng của khám mắt định kỳ

Khám mắt định kỳ là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa và phát hiện sớm cận thị ở trẻ. Theo Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ, trẻ từ 3 tuổi trở lên cần được khám mắt định kỳ. Trong giai đoạn từ 6 đến 12 tuổi, mắt trẻ phát triển mạnh mẽ và dễ bị tác động bởi việc học tập, dùng thiết bị điện tử và thiếu hoạt động ngoài trời.

Ba mẹ cần đưa trẻ đi khám mắt mỗi 6 tháng hoặc 1 năm để kiểm tra thị lực, phát hiện các tật khúc xạ và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Phát hiện sớm cận thị và can thiệp kịp thời sẽ giúp giảm thiểu các tác hại và ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Một số phương pháp như kính áp tròng Ortho-K, Atropine, hoặc phẫu thuật khúc xạ mắt khi đủ 18 tuổi có thể giúp giảm độ cận và bảo vệ thị lực lâu dài cho trẻ.

Ngoài ra, khi phát hiện và điều trị cận thị sớm, trẻ sẽ có thể duy trì chất lượng học tập và hoạt động thể chất mà không bị hạn chế bởi vấn đề thị lực.

6. Giải pháp phòng ngừa cận thị cho trẻ

• Khám mắt định kỳ: Đưa trẻ đi khám mắt từ 3 tuổi và định kỳ mỗi 6 tháng.
• Giới hạn thời gian sử dụng thiết bị điện tử: Khuyến khích trẻ hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử quá lâu, giúp mắt thư giãn.
• Tăng cường hoạt động ngoài trời: Đảm bảo trẻ có ít nhất 1-2 giờ chơi ngoài trời mỗi ngày để mắt được vận động và phát triển khỏe mạnh.

Phát hiện cận thị muộn ở trẻ là nguyên nhân khiến trẻ phải đeo kính từ quá sớm và ảnh hưởng đến sự phát triển thị lực lâu dài. Việc khám mắt sớm cho trẻ và can thiệp kịp thời không chỉ giúp ngăn ngừa tật khúc xạ mà còn bảo vệ sự phát triển toàn diện của trẻ. Ba mẹ hãy chủ động chăm sóc mắt cho con ngay từ hôm nay để giúp trẻ có một thị lực khỏe mạnh, tự tin học tập và phát triển trong tương lai.