Tổn thương hoàng điểm do cận nặng không thể phục hồi

Đối với trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển, thị lực khỏe mạnh là một yếu tố rất quan trọng không chỉ để học tập mà còn để trẻ có thể hòa nhập và tự tin trong cuộc sống. Tuy nhiên, một vấn đề nghiêm trọng mà nhiều ba mẹ không nhận thức được là tổn thương hoàng điểm do cận nặng. Khi vùng hoàng điểm bị tổn thương, khả năng nhìn rõ sẽ bị suy giảm vĩnh viễn và không thể phục hồi hoàn toàn nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời.

1. Hoàng điểm là gì và tại sao nó quan trọng?

Hoàng điểm là vùng trung tâm của võng mạc, có nhiệm vụ giúp mắt nhìn rõ các chi tiết nhỏ nhất như chữ viết, màu sắc, nhận diện khuôn mặt và hình ảnh xung quanh. Nó giống như một chiếc ống kính siêu nét của máy ảnh, giúp trẻ có thể nhìn rõ từng chi tiết nhỏ trong quá trình học tập và sinh hoạt.

Vì hoàng điểm rất nhạy cảm và quan trọng trong việc nhìn rõ nhất, tổn thương hoàng điểm do cận nặng có thể gây mất khả năng nhìn chi tiết, dẫn đến ảnh hưởng lớn đến học tập và phát triển tâm lý của trẻ.

2. Vì sao mắt trẻ dễ bị tổn thương hoàng điểm?

Mắt của trẻ trong độ tuổi từ 6 đến 15 đang phát triển rất nhanh. Đây cũng là độ tuổi trẻ tiếp xúc với nhiều hoạt động học tập và sử dụng thiết bị điện tử. Tuy nhiên, nếu thiếu sự kiểm soát về thị lực, khám mắt định kỳ và không có thói quen sinh hoạt lành mạnh có thể làm tăng nguy cơ cận thị và tổn thương hoàng điểm.

Đặc biệt, tình trạng cận thị ở trẻ em đang gia tăng đáng báo động. Các nghiên cứu từ Viện Thị giác Brien Holden cho thấy, trẻ bị cận thị sớm (trước 10 tuổi) có nguy cơ bị cận nặng cao gấp 5 lần so với trẻ phát hiện muộn. Cận thị nặng sẽ kéo theo các bệnh lý nguy hiểm như thoái hóa võng mạc, rách võng mạc, hoặc mất thị lực vĩnh viễn.

Nguyên nhân cốt lõi gây tổn thương hoàng điểm do cận nặng là sự kéo dài bất thường của trục nhãn cầu. Khi mắt bị cận thị, nhãn cầu dài ra khiến các lớp mô ở đáy mắt, đặc biệt là võng mạc và hoàng điểm, bị kéo căng và mỏng đi. Tình trạng này nếu không được kiểm soát sớm sẽ dẫn đến các tổn thương thoái hóa nghiêm trọng và không thể phục hồi hoàn toàn.

3. Các dấu hiệu sớm ba mẹ cần lưu ý

Ở giai đoạn đầu, bản thân tình trạng thoái hóa hoàng điểm ở trẻ thường không có triệu chứng rõ ràng mà trẻ có thể tự nhận biết. Các dấu hiệu nguy hiểm hơn như nhìn hình bị méo, có điểm đen ở trung tâm thường chỉ xuất hiện khi tổn thương đã nặng. Do đó, cách duy nhất để phát hiện sớm là thông qua khám mắt định kỳ.

Tuy nhiên, ba mẹ cần đưa con đi khám ngay nếu thấy các dấu hiệu của cận thị tiến triển nhanh như: con phải nheo mắt, ngồi gần TV, hay than mỏi mắt…

4. Giải pháp then chốt: Tầm soát sớm và Kiểm soát tiến triển cận thị

Khám mắt định kỳ là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Khi phát hiện trẻ bị cận thị hoặc có nguy cơ cận thị tiến triển nhanh, bác sĩ sẽ tư vấn các phương pháp kiểm soát tiến triển cận thị như: kính gọng chuyên dụng, kính áp tròng Ortho-K, hoặc thuốc nhỏ mắt Atropine liều thấp. Mục tiêu của các phương pháp này là làm chậm lại sự dài ra của trục nhãn cầu, từ đó giảm nguy cơ bị cận thị nặng và các biến chứng tại hoàng điểm trong tương lai.

Các chuyên gia nhãn khoa khuyến cáo:

• Khám mắt định kỳ mỗi 6–12 tháng cho trẻ, đặc biệt là khi trong gia đình có tiền sử cận thị hoặc khi trẻ có dấu hiệu bất thường về thị lực.
• Kiểm tra kỹ lưỡng giúp phát hiện cận thị tiềm ẩn, võng mạc căng mỏng hoặc hoàng điểm suy yếu trước khi tổn thương nghiêm trọng.

Đừng để sự chủ quan làm mất đi cơ hội can thiệp sớm, vì khi hoàng điểm bị tổn thương nghiêm trọng, rất khó để trẻ lấy lại khả năng nhìn rõ suốt đời.

5. Tại sao nên khám mắt cho trẻ tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa?

Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, chúng tôi cung cấp dịch vụ khám mắt chuyên sâu cho trẻ với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc phát hiện và điều trị các bệnh lý mắt, đặc biệt là cận thị và tổn thương hoàng điểm. Đến đây, phụ huynh sẽ nhận được:

• Khám mắt chuyên sâu cho trẻ từ 3 tuổi trở lên
• Đo trục nhãn cầu, phát hiện sự thay đổi sớm của thị lực
• Kiểm tra hoàng điểm và võng mạc, giúp phát hiện tổn thương hoặc sự suy yếu sớm
• Tư vấn phương pháp kiểm soát cận thị và các giải pháp điều trị kịp thời

Tổn thương hoàng điểm do cận nặng là một vấn đề nghiêm trọng, và rất khó phục hồi nếu không được phát hiện sớm. Đừng để sự chủ quan hoặc chờ đợi đến khi con nhìn mờ mới đi khám – hãy khám mắt sớm cho trẻ ngay hôm nay để bảo vệ thị lực cho con suốt đời.