Trẻ bị cận thị có nên đeo kính không? Cần lưu ý gì?

Khi trẻ bị cận thị, thị lực suy giảm khiến bé nhìn gần rõ nhưng lại khó quan sát các vật ở xa. Điều này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến việc học tập và sinh hoạt hằng ngày. Một trong những giải pháp phổ biến và dễ tiếp cận nhất là cho trẻ đeo kính. Hiện nay, không ít phụ huynh đang băn khoăn về: “Trẻ bị cận thị có nên đeo kính không?” Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết về lợi ích, những rủi ro có thể gặp phải và các lưu ý quan trọng để cha mẹ có quyết định đúng đắn cho con.

1. Kính cận là gì?

Kính cận là loại kính được thiết kế dành riêng cho người bị cận thị. Đặc điểm của kính này là phần tròng có bề mặt lõm vào ở giữa và dày hơn ở viền ngoài. Cấu trúc này giúp điều chỉnh hướng đi của các tia sáng, khiến chúng hội tụ đúng trên võng mạc thay vì trước võng mạc. Nhờ vậy, trẻ đeo có thể nhìn rõ các vật ở xa với mức độ nét tốt hơn.

Về cơ bản, kính cận được chia thành hai nhóm phổ biến:

• Kính gọng: Gồm tròng kính gắn vào gọng đeo, giúp cố định trên khuôn mặt. Loại này dễ tháo lắp, sử dụng tiện lợi và phù hợp cho hầu hết mọi lứa tuổi.
• Kính áp tròng: Là những tròng kính mỏng, mềm hoặc cứng, được đặt trực tiếp lên giác mạc mắt. Chúng gần như “vô hình” khi đeo, mang lại tính thẩm mỹ cao nhưng đòi hỏi người dùng phải vệ sinh và bảo quản kỹ lưỡng để tránh kích ứng hoặc nhiễm trùng.

2. Trẻ bị cận thị có nên đeo kính không? Bao nhiêu độ thì phù hợp?

Khác với người lớn, trẻ đang trong giai đoạn học tập và phát triển, tầm nhìn rõ ràng đóng vai trò rất quan trọng để tiếp thu kiến thức và quan sát thế giới xung quanh. Nếu nhìn mờ, trẻ dễ bị mỏi mắt, khó tập trung, giảm hứng thú học tập và thậm chí ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ.

• Với trẻ cận nhẹ (khoảng 1 – 2 độ): Cha mẹ có thể cho bé đeo kính khi cần nhìn xa như lúc ngồi học, xem bảng, đọc biển báo, hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời. Không nên để trẻ đeo kính liên tục cả ngày, vì mắt cần được điều tiết linh hoạt khi nhìn gần để tránh phụ thuộc quá mức vào kính.
• Với trẻ cận từ 2 độ trở lên: Tầm nhìn bị hạn chế rõ rệt, trẻ nên đeo kính thường xuyên theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo mắt luôn nhìn rõ. Điều này giúp trẻ học tập, di chuyển, vui chơi an toàn và tránh các nguy cơ như té ngã hoặc va chạm do không nhìn rõ vật xung quanh.

Ngoài ra, ba mẹ cần cân nhắc thời điểm cho trẻ tháo kính để mắt được “nghỉ” và trẻ có thể vận động thoải mái hơn, chẳng hạn khi chạy nhảy, chơi thể thao hoặc tham gia các trò chơi không đòi hỏi nhìn xa.

3. Đeo kính cận sai độ có tác hại gì không?

Dù là độ cao hơn hay thấp hơn so với thị lực thực tế, cận thị sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến mắt, đặc biệt là ở trẻ em. Khi kính không đúng độ, mắt buộc phải điều tiết nhiều hơn để lấy nét hình ảnh. Điều này khiến trẻ dễ bị đau đầu, mỏi mắt, nhìn mờ, méo hình hoặc thậm chí nhìn thành hai ảnh.

Nếu mắt kính bị lắp lệch tâm quang học, não và mắt sẽ phải làm việc “gồng” liên tục để xử lý hình ảnh, lâu dài có thể dẫn đến song thị (nhìn đôi). Bên cạnh đó, gọng kính quá chật hoặc đặt sai vị trí không chỉ gây đau, hằn vết ở sống mũi và thái dương, mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển khuôn mặt của trẻ.

Nghiêm trọng hơn, đeo kính sai độ trong thời gian dài có thể khiến độ cận tăng nhanh, làm tăng nguy cơ nhược thị. Vì vậy, việc kiểm tra thị lực định kỳ và thay kính đúng độ, đúng thiết kế là điều bắt buộc để bảo vệ sức khỏe đôi mắt.

4. Phòng tránh tật cận thị ở trẻ như thế nào?

4.1. Đảm bảo ánh sáng đầy đủ khi học tập

Ánh sáng là yếu tố quan trọng giúp mắt hoạt động thoải mái và hạn chế mỏi mắt. Trẻ nên được học tập trong không gian có ánh sáng tự nhiên, phân bố đều và không bị chói. Nếu học vào buổi tối, cha mẹ cần trang bị đèn bàn có ánh sáng trắng, độ sáng vừa phải, đặt bên phía tay thuận của trẻ để tránh bóng che lên sách vở. Không gian học cũng nên thoáng đãng để mắt luôn được làm việc trong điều kiện dễ chịu.

4.2. Giữ khoảng cách hợp lý khi đọc và viết

Thói quen cúi sát vở hoặc dán mắt vào màn hình chính là nguyên nhân phổ biến khiến độ cận tăng nhanh. Trẻ cần duy trì khoảng cách từ mắt đến sách hoặc màn hình tối thiểu 30cm, đồng thời ngồi thẳng lưng để tránh gù và nghiêng đầu. 

Vì thế, phụ huynh nên chọn bàn ghế học có kích thước phù hợp với chiều cao của trẻ, giúp duy trì tư thế đúng và hạn chế áp lực lên đôi mắt.

4.3. Cho mắt nghỉ ngơi thường xuyên

Việc học tập hoặc sử dụng thiết bị điện tử liên tục sẽ khiến mắt bị căng thẳng và dễ tăng độ cận. Trẻ cần được nghỉ ngơi theo nguyên tắc 20-20-20: sau 20 phút học tập, hãy cho mắt nhìn xa khoảng 6 mét trong vòng 20 giây. Ngoài ra, cha mẹ có thể khuyến khích trẻ nhắm mắt thư giãn, hoặc đi lại nhẹ nhàng vài phút giữa giờ học để mắt có cơ hội điều tiết và giảm mỏi.

4.4. Hạn chế thiết bị điện tử

Tiếp xúc liên tục với điện thoại, máy tính bảng, tivi, điều này làm tăng nguy cơ tiến triển cận thị. Theo đó, bố mẹ cần kiểm soát thời gian sử dụng thiết bị của con, đặc biệt là không để trẻ ngồi quá lâu trước màn hình. Tốt nhất, trẻ chỉ nên dùng các thiết bị này dưới 2 giờ mỗi ngày, chia thành các khoảng thời gian ngắn để mắt không phải hoạt động quá tải.

5. Một số lưu ý để chăm sóc trẻ cận thị đúng cách

Để giúp cận thị ở trẻ em duy trì thị lực ổn định và hạn chế các biến chứng, bố mẹ cần chú ý đến những nguyên tắc chăm sóc dưới đây:

5.1. Khám mắt định kỳ đúng lịch

Thị lực của trẻ có thể thay đổi nhanh chóng, đặc biệt trong giai đoạn đang phát triển. Vì vậy, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám mắt định kỳ mỗi 3 – 6 tháng để kiểm tra độ cận và điều chỉnh kính kịp thời. Việc khám thường xuyên còn giúp phát hiện sớm các vấn đề khác như nhược thị, lác mắt… và được bác sĩ hướng dẫn phương pháp chăm sóc mắt phù hợp.

5.2. Chọn cơ sở khám mắt uy tín

Không phải phòng khám hay cửa hàng kính nào cũng đảm bảo tiêu chuẩn về chuyên môn và trang thiết bị. Bố mẹ nên ưu tiên những cơ sở chuyên khoa mắt lớn, có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, hệ thống máy móc hiện đại và được nhiều bệnh nhân tin tưởng. Ví dụ, Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa là địa chỉ được đánh giá cao, vừa đảm bảo chất lượng khám, vừa có dịch vụ đo kính chính xác cho trẻ em.

5.3. Lựa chọn kính cận phù hợp với trẻ

Kính là “người bạn đồng hành” của trẻ cận thị, nên cần chọn đúng độ cận và có các tính năng bảo vệ mắt như chống tia UV, giảm ánh sáng xanh từ màn hình, hạn chế bám bụi hay vân tay. Nếu có điều kiện, bố mẹ có thể chọn tròng kính chất lượng cao để giúp trẻ nhìn rõ và thoải mái hơn khi học tập, vui chơi.

Ngoài các tròng kính đơn tròng thông thường, y học hiện đại cung cấp những giải pháp chuyên biệt giúp kiểm soát tiến triển cận thị, như tròng kính Essilor Stellest hay kính Ortho-K. Thuốc Atropine nồng độ thấp (0,01% – 0,05%) giúp làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ em, an toàn và cần dùng theo chỉ định bác sĩ. Phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa để lựa chọn giải pháp phù hợp nhất với tình trạng và thói quen sinh hoạt của con.

Như vậy, bài viết đã giúp bạn hiểu rõ thắc mắc: Trẻ bị cận thị có nên đeo kính không? Việc cho trẻ bị cận thị đeo kính không chỉ giúp cải thiện khả năng nhìn mà còn hỗ trợ quá trình học tập, vận động và phát triển toàn diện. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, phụ huynh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ nhãn khoa, lựa chọn kính phù hợp và theo dõi định kỳ tình trạng mắt của trẻ.