Cận loạn thị là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Mọi vật ở xa đều trở nên mờ ảo, còn khi nhìn gần, hình ảnh lại bị nhòe đi, méo mó hoặc chồng chéo lên nhau. Nếu đây là những gì bạn đang trải qua hằng ngày, rất có thể bạn đang bị cận loạn thị. Vậy cận loạn thị là gì? Đâu là cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả? Hãy cùng Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa tìm hiểu ngay sau đây.

1. Cận loạn thị là gì?

Cận loạn thị là tình trạng mắt đồng thời bị cả hai tật khúc xạ là cận thị và loạn thị trên cùng một mắt. Cận thị khiến mắt không thể nhìn rõ các vật ở xa, còn loạn thị lại khiến vật thể trong tầm nhìn của mắt bị mờ nhòe, dù ở bất kỳ khoảng cách nào. 

Khi mắt bị cận loạn thị, ánh sáng truyền đến mắt sẽ không thể tụ thành một điểm trên võng mạc (điểm này gọi là “điểm vàng” hay “hoàng điểm”) ở đáy mắt.

Hiểu một cách đơn giản, khi giác mạc hoặc thủy tinh thể bên trong mắt cong không đều hoặc trục nhãn cầu quá dài, ánh sáng truyền đến mắt sẽ hội tụ thành nhiều điểm trước võng mạc, chứ không phải một điểm như mắt bình thường. Chính điều này làm cho mắt nhìn mờ, không rõ nét ở mọi khoảng cách dù xa hay gần.

2. Những dấu hiệu nhận biết mắt bị cận loạn thị

Vì cận loạn thị là sự xảy ra đồng thời hai tật khúc xạ cận thị và loạn thị, nên chúng sẽ mang theo triệu chứng của cả hai tật này. Cụ thể là:

• Mắt nhìn mờ, nhòe ở mọi khoảng cách, nhìn thấy một vật thành hai hoặc ba hình mờ chồng chéo lên nhau.
• Thường xuyên phải nheo mắt để cố nhìn rõ hơn.
• Tầm nhìn ban đêm bị hạn chế, gặp nhiều khó khăn.
• Thường xuyên cảm thấy mỏi mắt, khó chịu ở mắt.
• Nhức đầu, đặc biệt là vùng ngay trên mí mắt.
• Có thể kèm theo chảy nước mắt, đau cổ vai gáy.

Khi phát hiện bản thân có những triệu chứng trên đây, tầm nhìn hạn chế, thị lực có nguy cơ bị tổn thương, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán. Thông qua quá trình khám mắt và kiểm tra thị lực, bác sĩ sẽ xác định chính xác đó có phải là tình trạng cận loạn thị ở mắt hay không, từ đó đưa ra những tư vấn điều trị phù hợp nhất.

3. Nguyên nhân khiến mắt bị cận loạn thị là gì?

Cận loạn thị là tình trạng mắt cùng lúc mắc hai tật khúc xạ: cận thị (khó nhìn xa) và loạn thị (hình ảnh mờ nhòe ở cả gần và xa). Tình trạng này xảy ra do ánh sáng không hội tụ chính xác tại võng mạc, làm suy giảm thị lực.

Cơ chế hình thành:

• Với cận thị, nguyên nhân thường là trục nhãn cầu quá dài, khiến tia sáng hội tụ trước võng mạc.
• Với loạn thị, giác mạc hoặc thủy tinh thể bị cong không đều, làm ánh sáng tán xạ tại nhiều điểm, khiến hình ảnh trở nên mờ và méo mó.

Nguyên nhân chính là yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành cận loạn thị. Nếu bố mẹ mắc tật khúc xạ, đặc biệt là loạn thị, trẻ có nguy cơ cao hơn bị di truyền cấu trúc bất thường của giác mạc hoặc nhãn cầu.

Ngoài ra còn có các yếu tố làm tăng nguy cơ hoặc làm nặng thêm tình trạng như:

• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh như đọc sách quá gần, thiếu ánh sáng, sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều
• Thiếu tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên
• Một số bệnh lý mắt (như vẩn đục giác mạc, đục thủy tinh thể) hoặc biến chứng sau phẫu thuật mắt
• Tuổi tác cũng có thể ảnh hưởng đến cấu trúc mắt, gây thay đổi khúc xạ theo thời gian

4. Mắt bị cận loạn thị có nguy hiểm không?

Nếu bạn bị cận loạn thị mà không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến những biến chứng phức tạp hơn, gây nguy hiểm cho mắt, làm suy giảm thị lực, thậm chí dẫn đến mù lòa. Một số biến chứng thường thấy như:

• Suy giảm thị lực nghiêm trọng, thậm chí có thể mất thị lực vĩnh viễn.
• Nhược thị, tức không thể nhìn rõ ngay cả khi đeo kính, thường xảy ra phổ biến ở trẻ em.
• Lác mắt
• Tầm nhìn bị hạn chế, gây khó khăn trong đời sống sinh hoạt hằng ngày.
• Nguy cơ cao dẫn đến bong võng mạc, tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, cũng như các bệnh nghiêm trọng về mắt khác.
• Gây nguy hiểm trong điều khiển phương tiện giao thông.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện về thể chất ở trẻ em.
• Gây đau đầu, mỏi mắt.
• Nhạy cảm với ánh sáng, dù là ánh sáng tự nhiên hay nhân tạo.

5. Các phương pháp điều trị cận loạn thị

Cũng tương tự như các tật khúc xạ khác ở mắt, điều trị cận loạn thị là việc giúp ánh sáng đến mắt tập trung vào 1 điểm chính xác trên võng mạc. Từ đó, bạn có thể nhìn thấy rõ mọi vật trước mắt. Thông thường, có 2 phương án điều trị cận loạn thị được các bác sĩ tư vấn lựa chọn:

5.1. Sử dụng kính để hạn chế tiến triển cận loạn thị

Đeo kính là phương án điều trị phổ biến vì sự an toàn và chi phí phù hợp với đại đa số người bệnh. Tuy nhiên, phương pháp này sẽ chỉ hỗ trợ điều chỉnh độ cận loạn thị ngay tại thời điểm sử dụng kính, không thể chữa khỏi hoàn toàn tật cận loạn thị ở mắt.

Người bệnh có thể lựa chọn kính có gọng hoặc kính áp tròng, tùy theo sở thích và thói quen sinh hoạt của cá nhân. Tròng kính sẽ được thiết kế và điều chỉnh theo độ cong của giác mạc, bù trừ được độ cong không đồng đều của giác mạc, giúp ánh sáng truyền đến mắt hội tụ tại một điểm, cho mắt nhìn rõ hơn. 

5.2. Phương pháp phẫu thuật khúc xạ mắt điều trị dứt điểm cận loạn thị

Khi việc đeo kính gây bất tiện trong học tập, công việc hay sinh hoạt thường ngày, phẫu thuật khúc xạ mắt là lựa chọn hiện đại giúp người bệnh cận loạn thị lấy lại thị lực nhanh chóng và an toàn. Dưới đây là 4 phương pháp phẫu thuật cận loạn thị phổ biến nhất là:

Femto Pro (Femto LASIK Pro)

Femto Pro là phương pháp này sử dụng tia laser cực ngắn để bóc tách lớp mô mỏng ở giác mạc, tạo vạt chính xác, sau đó tái định hình bề mặt giác mạc nhằm điều chỉnh tật khúc xạ.

Điểm nổi bật:

• Thời gian mổ cực nhanh, chỉ khoảng vài chục giây cho mỗi mắt
• Hồi phục thị lực sau 2–3 ngày, ít gây khó chịu
• Không sử dụng dao mổ nên giảm tối đa xâm lấn mô

CLEAR

Phẫu thuật CLEAR là kỹ thuật laser vi xâm lấn, hoạt động mà không cần tạo vạt giác mạc. Phù hợp với những người có giác mạc mỏng hoặc không đáp ứng với LASIK truyền thống.

Điểm nổi bật:

• Ít gây khô mắt hơn so với phương pháp có vạt.
• Thời gian phục hồi thị lực chỉ sau 1 ngày.
• Độ chính xác cao, ít biến chứng.

SmartSurfACE 

SmartSurfACE là công nghệ không tạo vạt, không chạm trực tiếp vào mắt. Thay vào đó, tia laser được áp dụng ngay trên bề mặt giác mạc, giúp định hình lại vùng khúc xạ.

Điểm nổi bật:

• Phù hợp với bệnh nhân giác mạc yếu, mắt nhạy cảm.
• Giảm nguy cơ va chạm sau phẫu thuật.
• Thời gian bắn laser rất ngắn, ít gây khó chịu.

Phakic IPCL

Kỹ thuật mổ mắt Phakic không can thiệp đến giác mạc, thay vào đó bác sĩ sẽ đặt một thấu kính IPCL đặc biệt vào trong mắt để hỗ trợ hội tụ ánh sáng đúng vị trí trên võng mạc.

Phù hợp với:

• Người có độ cận – loạn rất cao.
• Những trường hợp không thể thực hiện bằng laser.
• Người cần bảo toàn hình dạng tự nhiên của giác mạc.

Lưu ý: Mỗi phương pháp phẫu thuật đều có chỉ định riêng, cần được bác sĩ chuyên khoa đánh giá kỹ lưỡng. Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa hiện cung cấp đầy đủ công nghệ tiên tiến, sẵn sàng tư vấn giải pháp phù hợp nhất cho bạn.

6. Phòng ngừa cận loạn thị

Để tầm nhìn không bị cản trở, thị lực không suy giảm, và đặc biệt là phòng ngừa được cận loạn thị, hãy thực hiện một số lưu ý sau đây:

• Bảo vệ mắt khỏi tia UV của ánh nắng mặt trời
• Làm việc, học tập trong môi trường đủ sáng
• Không dán mắt quá lâu vào màn hình ánh sáng xanh của các thiết bị điện tử
• Cho mắt nghỉ ngơi theo quy tắc 20 – 20 – 20: sau 20 phút làm việc, cho mắt nhìn ra xa 20 feet (khoảng 6m) trong vòng 20 giây.
• Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, B, C, D, E, K,… và các dưỡng chất tốt cho mắt.
• Tập thể dục cho mắt.
• Khám mắt định kỳ 1 năm 1 lần với người dưới 40 tuổi và 1 năm 2 lần với người trên 40 tuổi.

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã hiểu rõ hơn về “cận loạn thị là gì” và những ảnh hưởng của tật khúc xạ này đến thị lực. Nếu nhận thấy mắt có dấu hiệu mờ, nhòe hoặc khó tập trung khi nhìn gần – nhìn xa, đừng chần chừ. Thăm khám sớm tại các cơ sở chuyên khoa uy tín như Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa sẽ giúp bạn có hướng xử lý kịp thời và phù hợp. Đôi mắt là tài sản quý giá nên hãy chủ động bảo vệ chúng từ hôm nay nhé!