Đục thủy tinh thể là bệnh lý thường gặp, đặc biệt ở người lớn tuổi, gây mờ mắt và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày. Phẫu thuật đục thủy tinh thể là phương pháp hiệu quả nhất hiện nay để phục hồi thị lực, giúp người bệnh lấy lại đôi mắt sáng. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng cần mổ ngay. Vậy khi nào nên mổ đục thủy tinh thể và người bệnh cần lưu ý những gì để ca phẫu thuật diễn ra an toàn, thuận lợi?

1. Người mắc đục thủy tinh thể có nên mổ không?

Không phải tất cả người bị đục thủy tinh thể đều cần mổ ngay. Trong giai đoạn đầu, khi mức độ mờ mắt còn nhẹ và chưa ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, người bệnh có thể điều chỉnh bằng kính thuốc, tăng ánh sáng khi đọc hoặc thay đổi thói quen sinh hoạt. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển nặng, thị lực giảm rõ rệt, gây khó khăn trong việc đi lại, lái xe, đọc sách hoặc làm việc thì phẫu thuật là lựa chọn cần thiết.

Phẫu thuật đục thủy tinh thể hiện nay an toàn, ít biến chứng, giúp khôi phục thị lực nhanh chóng. Vì vậy, người mắc đục thủy tinh thể nên đi khám định kỳ để bác sĩ đánh giá tình trạng mắt và tư vấn thời điểm mổ phù hợp, tránh để bệnh quá nặng mới can thiệp.

2. Khi nào nên mổ đục thuỷ tinh thể? Dấu hiệu cần biết

Đục thủy tinh thể là bệnh lý tiến triển từ từ, ảnh hưởng dần đến thị lực. Không phải tất cả các trường hợp phát hiện bệnh đều cần phẫu thuật ngay, mà việc mổ còn phụ thuộc vào giai đoạn và mức độ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

2.1. Giai đoạn nhẹ – chưa cần mổ

Ở giai đoạn sớm, khi đục thủy tinh thể chưa làm suy giảm thị lực nhiều, bệnh nhân vẫn có thể sinh hoạt bình thường thì chưa cần phẫu thuật. Lúc này, bác sĩ thường:

• Chỉ định đeo kính cận/viễn hoặc sử dụng kính lúp để hỗ trợ nhìn.
• Kê thêm thuốc bổ mắt, kết hợp chế độ dinh dưỡng cân bằng, giàu vitamin và chất chống oxy hóa.
• Khuyến khích thay đổi thói quen sinh hoạt, cho mắt nghỉ ngơi hợp lý và tái khám định kỳ để theo dõi diễn tiến bệnh.

2.2. Giai đoạn nặng – cần mổ

Phẫu thuật được chỉ định khi:

• Thị lực giảm rõ rệt, nhìn mờ, kém tương phản, khó nhận diện khuôn mặt.
• Nhạy cảm ánh sáng, dễ bị chói, thấy quầng sáng quanh đèn.
• Song thị hoặc lóa mắt, gây khó chịu khi quan sát.
• Khó nhìn vào ban đêm, đặc biệt khi lái xe hoặc đi lại ngoài trời tối.

Các hoạt động hằng ngày như đọc sách, xem TV, nấu ăn, đi cầu thang, lấy đồ vật… trở nên khó khăn, thậm chí phải nhờ người khác hỗ trợ.

3. Tại sao nên mổ đục thuỷ tinh thể sớm?

Đục thủy tinh thể là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa có thể phòng ngừa được. Bệnh thường tiến triển âm thầm, ban đầu chỉ gây mờ nhẹ nhưng theo thời gian thủy tinh thể ngày càng đục đặc, làm thị lực giảm sút nghiêm trọng. 

Nhiều người có thói quen chờ đến khi mắt “mù hẳn” mới đi phẫu thuật, tuy nhiên điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc mổ đục thủy tinh thể sớm mang lại những lợi ích rõ rệt:

3.1. Khôi phục thị lực nhanh chóng

Phẫu thuật đục thủy tinh thể giúp người bệnh lấy lại thị lực rõ ràng, giảm mờ, giảm chói lóa và nhìn màu sắc trung thực hơn. Nhờ vậy, họ có thể đọc sách, lái xe, nấu ăn, hay đi lại một cách dễ dàng, không còn phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ của người khác. Điều này trực tiếp nâng cao chất lượng cuộc sống và đem lại sự tự tin cho bệnh nhân.

3.2. Giảm nguy cơ biến chứng khi chờ quá lâu

Nếu trì hoãn mổ, thủy tinh thể sẽ ngày càng xơ cứng, khiến phẫu thuật khó thực hiện và tăng nguy cơ biến chứng. Các biến chứng có thể gặp gồm tăng nhãn áp, viêm trong mắt, thậm chí bong võng mạc gây tổn hại thị lực vĩnh viễn. Mổ sớm giúp hạn chế tối đa những rủi ro này và bảo vệ an toàn cho mắt.

3.3. Tăng tỷ lệ thành công 

Ở giai đoạn vừa, thủy tinh thể chưa quá đục và cấu trúc mắt vẫn ổn định, do đó phẫu thuật diễn ra thuận lợi hơn. Việc lấy thủy tinh thể mờ ra ngoài dễ dàng, hạn chế tổn thương đến các mô xung quanh, từ đó giúp kết quả mổ đạt hiệu quả cao hơn và thị lực phục hồi ổn định hơn.

4. Sau mổ cần lưu ý gì để phục hồi tốt nhất?

• Tuân thủ chỉ định và dùng thuốc đúng cách: Sau phẫu thuật, bác sĩ thường kê thuốc nhỏ mắt kháng viêm, kháng sinh hoặc giảm đau để hạn chế biến chứng và hỗ trợ hồi phục. Người bệnh cần sử dụng thuốc đúng liều, đúng thời gian và không tự ý ngưng thuốc hoặc đổi loại thuốc khi chưa có chỉ định.
• Giữ vệ sinh mắt sạch sẽ, tránh tác động mạnh: Trong vài tuần đầu, mắt còn nhạy cảm, vì vậy không được dụi mắt, chạm tay trực tiếp vào mắt hay để nước, xà phòng rơi vào mắt khi rửa mặt, gội đầu. Khi ra ngoài nên đeo kính bảo hộ hoặc kính râm để tránh bụi bẩn, gió và ánh sáng mạnh.
• Nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế vận động nặng: Người bệnh cần tránh mang vác vật nặng, cúi người sâu, tập luyện gắng sức hoặc các hoạt động có nguy cơ va chạm trực tiếp vào mắt trong ít nhất 2–4 tuần đầu. Thay vào đó, hãy nghỉ ngơi đầy đủ và để mắt có thời gian hồi phục tự nhiên.
• Tái khám đúng lịch hẹn: Bác sĩ sẽ hẹn tái khám sau mổ (thường là sau 1 ngày, 1 tuần, 1 tháng và 3 tháng). Việc này giúp kiểm tra mức độ hồi phục, phát hiện sớm biến chứng nếu có và điều chỉnh đơn thuốc phù hợp. Người bệnh tuyệt đối không được bỏ qua các buổi tái khám.

5. Các thắc mắc thường gặp

5.1. Có nguy hiểm nếu trì hoãn mổ đục thủy tinh thể không?

Có. Nếu trì hoãn, bệnh có thể tiến triển nặng gây suy giảm thị lực nghiêm trọng, thậm chí mù lòa vĩnh viễn. Ngoài ra, thủy tinh thể càng để lâu sẽ càng cứng, khiến phẫu thuật khó hơn, tăng nguy cơ biến chứng và làm giảm hiệu quả phục hồi thị lực.

5.2. Cần chuẩn bị gì trước khi mổ đục thủy tinh thể?

Trước khi mổ, bạn nên:

• Mang theo giấy tờ tùy thân và hồ sơ bệnh án.
• Trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc đang dùng.
• Ngừng sử dụng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá.
• Giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, mặc quần áo thoải mái trong ngày phẫu thuật.
• Ăn uống và nghỉ ngơi theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, giữ tinh thần thoải mái.

5.3. Có biến chứng nào có thể xảy ra sau mổ không?

Phẫu thuật đục thủy tinh thể nhìn chung an toàn, nhưng vẫn có thể gặp một số biến chứng như: nhiễm trùng, chảy máu, sưng viêm, tăng nhãn áp, tổn thương thần kinh hoặc phản ứng với thuốc. Tuy nhiên, các biến chứng này hiếm gặp và thường được kiểm soát tốt nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Vì vậy,hãy đến ngay bệnh viện để được thăm khám và tư vấn chính xác nhất.

Như vậy, quyết định khi nào nên mổ đục thủy tinh thể phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng của bệnh đến thị lực và chất lượng cuộc sống. Khi có chỉ định phẫu thuật, người bệnh nên giữ tinh thần thoải mái và chuẩn bị kỹ lưỡng trước và sau mổ để đạt kết quả phục hồi tốt nhất. Nếu bạn đang tìm một địa chỉ uy tín, Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại sẽ là lựa chọn an toàn để lấy lại ánh sáng cho đôi mắt.