Cườm mắt ở người trẻ: Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Ngày nay, mọi bệnh lý đều có xu hướng trẻ hóa, trong đó bao gồm cả đục thủy tinh thể. Không còn chỉ là bệnh lý của những người trên 60 tuổi, hiện nay tỷ lệ cườm mắt ở người trẻ ngày càng tăng, ước tính chiếm khoảng 30% tổng số bệnh nhân. Cùng đội ngũ Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa tìm hiểu về bệnh lý này nhé!

1. Cườm mắt ở người trẻ là gì?

Cườm mắt (đục thủy tinh thể) là tình trạng suy giảm thị lực, thậm chí mù lòa do cấu trúc protein bị rối loạn, làm thay đổi độ cong hay độ trong, độ đàn hồi và độ dày của tinh thể. Kết quả là thủy tinh thể bị mờ đục dần, ánh sáng không hội tụ đúng trên võng mạc và khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. 

Trước đây, nhiều người cho rằng đục thủy tinh thể là bệnh lý của người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên). Tuy nhiên, điều này không đúng. Một số trẻ em có thủy tinh thể bị đục ngay từ khi sinh ra và không ít bệnh nhân dưới 60 tuổi cũng mắc bệnh này. Đặc biệt, những năm gần đây ở Việt Nam, cườm mắt ở người trẻ đang xuất hiện ngày càng nhiều trên lâm sàng. 

Bệnh gây ra nhiều tác động tiêu cực đến cuộc sống của thanh thiếu niên. Xét dưới góc độ y học, đục thuỷ tinh thể khiến người bệnh nhìn mờ, nhìn kém nhanh chóng. Triệu chứng chói mắt, đau nhức mắt khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh cũng xuất hiện. Không những thế, theo thời gian, người bệnh cũng có thể bị lác mắt, nhìn đôi và khó phân biệt được màu sắc xung quanh. Điều nguy hiểm nhất là nếu không điều trị đúng cách, bạn có thể bị mù lòa vĩnh viễn.  

Một số ảnh hưởng khác đến cuộc sống của người trẻ tuổi khác có thể kể đến như:

• Giảm kết quả và năng suất học tập và làm việc: Đục thủy tinh thể làm tầm nhìn mờ đi, theo đó, người bệnh sẽ khó tập trung, dễ nhức mỏi mắt hơn khi phải sử dụng các thiết bị điện tử khi học tập hay làm việc.
• Gặp khó khăn trong sinh hoạt, gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh: Tầm nhìn kém nên khả năng lái xe của bệnh nhân rất hạn chế, nhất là vào ban đêm, dễ gây ra tai nạn do nhìn mờ hoặc nhìn lóa, nhìn đôi.
• Ảnh hưởng tâm lý: Trong quá trình chẩn đoán và điều trị, bạn có xu hướng cảm thấy lo lắng, căng thẳng, chán nản vì không được thoải mái chơi thể thao, giải trí hay đi du lịch

2. Nguyên nhân gây cườm mắt ở người trẻ hiện nay

Theo các bác sĩ chuyên khoa, tình trạng cườm mắt ở người trẻ tăng cao có thể đến từ rất nhiều lý do như sau:

• Lạm dụng thuốc chứa corticoid: Corticoid là thuốc kháng viêm mạnh, thường có trong thuốc trị viêm, thuốc nhỏ mắt. Sử dụng quá nhiều hoặc quá thường xuyên có thể dẫn đến tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, tổn thương dây thần kinh thị giác, thậm chí tăng nguy cơ mù loà.
• Chế độ ăn không hợp lý: Thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều gốc tự do và thiếu chất chống oxy hóa, gây mất cân bằng oxy hóa, làm protein và enzyme trong thủy tinh thể bị tổn thương, lâu ngày dẫn đến đục thủy tinh thể.
• Môi trường ô nhiễm: Khói bụi, hóa chất độc hại và tia UV mạnh từ ánh nắng làm đôi mắt lão hóa sớm, tăng nguy cơ cườm mắt ở người trẻ.
• Ảnh hưởng từ môi trường làm việc: Một số ngành nghề đặc thù như thợ hàn, cơ khí, khai thác mỏ, dầu khí… tiếp xúc nhiều với ánh sáng mạnh hoặc bức xạ ion hóa, làm tăng nguy cơ đục thủy tinh thể sớm.
• Chấn thương mắt: Va chạm mạnh, tai nạn giao thông, cú đấm trực tiếp hoặc dị vật bắn vào mắt có thể gây đục thủy tinh thể chấn thương, phổ biến ở người trẻ.
• Bệnh lý toàn thân và di truyền: Các bệnh lý như tiểu đường hoặc yếu tố di truyền làm tăng nguy cơ đục thủy tinh thể sớm.
• Cận thị nặng (bệnh lý): Những người bị cận thị nặng (thường trên -6.00 Diop) có nguy cơ bị đục thủy tinh thể, đặc biệt là thể đục dưới bao sau, sớm hơn so với người bình thường.
• Ảnh hưởng từ phẫu thuật nội nhãn: Các can thiệp ngoại khoa như phẫu thuật cắt dịch kính để điều trị bong võng mạc có thể thúc đẩy quá trình đục thủy tinh thể diễn ra nhanh hơn.

3. Triệu chứng đục thủy tinh thể ở người trẻ

Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng của cườm mắt thường mờ nhạt, dễ bị bỏ qua. Khi bệnh tiến triển, bạn có thể nhận thấy các biểu hiện rõ ràng hơn như sau:

• Thị lực giảm dần, nhìn mờ, khó nhìn, dễ mỏi mắt khi tập trung nhìn lâu vào vật cụ thể.
• Nhạy cảm với ánh sáng, cảm thấy chói hoặc lóa mất và rất khó nhìn khi đi ngoài trời nắng.
• Nhìn đôi, nhìn một vật thành nhiều vật
• Màu sắc trở nên nhạt, rất khó phân biệt.

Lưu ý: Các triệu chứng này có thể xuất hiện ở 1 hoặc cả 2 mất. Ngay khi phát hiện các triệu chứng kể trên, người bệnh nên sắp xếp thời gian gặp bác sĩ chuyên khoa sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

4. Điều trị đục thuỷ tinh thể cho người trẻ

Trong giai đoạn sớm, thị lực chưa ảnh hưởng nhiều, bạn sẽ được hướng dẫn đeo kính và hẹn lịch thăm khám thường xuyên để kiểm soát bệnh lý. Trong khi đó, phẫu thuật đục thuỷ tinh thể là phương pháp điều trị dứt điểm và duy nhất với các ca cườm mắt giai đoạn nặng, thị lực suy giảm nghiêm trọng. 

Hiện nay có 2 hình thức phẫu thuật như sau:

• Phẫu thuật PHACO truyền thống: Bác sĩ sẽ dùng một lưỡi dao cực nhỏ để tạo vết mổ khoảng 2 – 3mm trên giác mạc. Tiếp theo, sóng siêu âm sẽ được sử dụng để tán nhuyễn thủy tinh thể thành các mảnh nhỏ và hút ra ngoài. Cuối cùng, thủy tinh thể nhân tạo sẽ được cấy vào trong mắt. 
• Mổ đục thủy tinh thể bằng laser: Phương pháp này tương tự với phẫu thuật thường quy, tuy nhiên điểm khác biệt nằm ở chỗ các bác sĩ sẽ dùng tia Laser để rạch bao thủy tinh thể. Thao tác này hỗ trợ can thiệp ngoại khoa diễn ra nhanh chóng, an toàn, chính xác tối đa và lấy lại thị lực nhanh chóng hơn. Ưu điểm lớn nhất là nhờ đường mổ bao hoàn hảo và vị trí đặt kính phù hợp, chất lượng thị giác sau mổ của người bệnh ổn định và nâng cao hơn đáng kể. 

Lưu ý đặc biệt khi phẫu thuật cho người trẻ: Đối với bệnh nhân trẻ tuổi, việc lựa chọn loại thủy tinh thể nhân tạo (IOL) là một quyết định cực kỳ quan trọng vì họ còn một quãng đời rất dài phía trước. Bác sĩ sẽ cần tư vấn kỹ lưỡng dựa trên nhu cầu công việc, lối sống và kỳ vọng thị lực lâu dài để chọn loại IOL phù hợp nhất, từ kính đơn tiêu cho thị lực nhìn xa sắc nét đến các loại kính cao cấp hơn như đa tiêu hoặc EDOF giúp giảm sự phụ thuộc vào kính.

5. Phòng ngừa đục thủy tinh thể như thế nào? 

Mặc dù ngày nay vẫn chưa có cách phòng ngừa cườm mắt ở người trẻ tuyệt đối, nhưng bạn có thể chủ động thực hiện các biện pháp sau để giảm nguy cơ mắc bệnh:

• Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng khoa học, tích cực bổ sung các loại rau xanh, trái cây giàu chất chống oxy hóa (vitamin A, C, E, lutein, zeaxanthin) để bảo vệ mắt khỏi các tác động tiêu cực từ môi trường bên ngoài
• Không hút thuốc vì hút thuốc có thể giảm nồng độ oxy trong thủy tinh thể, theo đó bệnh lý này có thể tiến triển nhanh chóng và nghiêm trọng hơn
• Bảo vệ mắt bằng cách đeo kính râm khi ra ngoài nắng, hạn chế tiếp xúc trực tiếp với tia UV, đeo kính gọng khi lái xe máy,…
• Khám mắt định kỳ ít nhất 1 lần/năm. Đối với người trên 40 tuổi nên đi khám 1 – 2 năm/ lần.
• Kiểm soát bệnh nền, nếu bạn có tiền sử bệnh tiểu đường, huyết áp cao, béo phì, hãy thăm khám thường xuyên và duy trì thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ

Nhìn chung, cườm mắt ở người trẻ không còn là bệnh lý hiếm gặp. Bệnh có thể gây suy giảm thị lực, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc và sinh hoạt. Để bảo vệ đôi mắt sáng khỏe lâu dài, mỗi người chúng ta cần phải nhận biết sớm triệu chứng, điều trị kịp thời và duy trì lối sống lành mạnh.

Nếu bạn còn gặp bất kỳ vấn đề về bất thường về mắt, vui lòng liên hệ HOTLINE 0846 403 403 để được đội ngũ Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hoà hỗ trợ đặt lịch thăm khám kịp thời!