“Mù mắt vì mổ cận thị” là cụm từ khiến không ít người cảm thấy lo lắng khi có ý định cải thiện thị lực bằng phương pháp phẫu thuật. Thực tế, mổ cận thị đã và đang được áp dụng rộng rãi với hiệu quả cao. Tuy nhiên, những thông tin xoay quanh biến chứng nghiêm trọng như mù mắt khiến nhiều người hoang mang và băn khoăn liệu có nên thực hiện. Vậy mù mắt vì mổ cận có thật không? Cùng tìm hiểu rõ hơn để có cái nhìn đúng đắn và đưa ra lựa chọn an toàn cho đôi mắt.

1. Hiểu rõ về mổ mắt cận thị

Mổ mắt cận là một phương pháp phẫu thuật mắt cận, giúp cải thiện thị lực, nhưng không phải ai cũng có thể thực hiện. Cũng như các loại phẫu thuật khác, phương pháp này có ưu điểm, hạn chế và rủi ro riêng. Vì vậy, việc hiểu rõ trước khi quyết định mổ là rất quan trọng.

Trước hết, bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng mắt để xác định bạn có đủ điều kiện phẫu thuật hay không. Một số yếu tố quan trọng bao gồm:

• Độ cận ổn định: Thị lực không thay đổi quá 0,25–0,5 diop trong 6 tháng gần nhất.
• Giác mạc không bất thường: Độ dày giác mạc đạt tiêu chuẩn, từ 530 – 550 micromet, cấu trúc ổn định, không có bất thường về cấu trúc (như hình chóp, sẹo).
• Thời gian hồi phục: Sau mổ, bạn cần sắp xếp công việc để có thời gian nghỉ ngơi, giúp mắt phục hồi tốt và hạn chế nguy cơ biến chứng hậu phẫu và tối ưu kết quả đièu trị.

Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với phương pháp này. Những trường hợp không nên mổ cận gồm: phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, người mắc bệnh tiểu đường, hay có các bệnh lý về mắt khác. Ngoài ra, nếu bạn bị cận thị nặng, khả năng tái cận sau phẫu thuật có thể cao hơn.

2. Có thể bị mù mắt vì mổ cận không?

Trên thực tế, nguy cơ bị mù sau phẫu thuật cận thị rất hiếm, nhưng vẫn có thể xảy ra. Tình trạng này thường được chia thành hai mức độ: mù tạm thời và mù vĩnh viễn.

• Ở trường hợp nặng, người bệnh có thể mất hoàn toàn khả năng nhìn, cảm giác như “màn đen” che kín mắt.
• Ở mức độ nhẹ hơn, thị lực có thể mờ dần dù có đeo kính hay không, khiến nhiều người dễ nhầm tưởng do cận nặng. Thực tế, đây có thể là biến chứng sau phẫu thuật.

Nếu được phát hiện sớm và xử lý đúng cách, phần lớn các trường hợp có thể phục hồi thị lực. Tuy nhiên, nếu để kéo dài mà không can thiệp, tổn thương có thể trở nên nghiêm trọng và dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn. Vì vậy, việc kiểm tra, theo dõi sát sau mổ và can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng.

3. Nguyên nhân dẫn đến mù mắt sau phẫu thuật mắt cận

Mặc dù phẫu thuật mắt cận thị đảm bảo an toàn, nhưng trong một số trường hợp hiếm, biến chứng có thể gây suy giảm hoặc mất thị lực. Những nguyên nhân phổ biến bao gồm:

3.1. Khám sàng lọc không đầy đủ trước phẫu thuật

Nếu quá trình kiểm tra và đánh giá mắt không được thực hiện kỹ lưỡng, nguy cơ xảy ra biến chứng như lệch vạt giác mạc sẽ tăng cao. Biến chứng này có thể gây mờ mắt hoặc mất thị lực tạm thời. Vì vậy, việc thăm khám cẩn thận và theo dõi định kỳ sau mổ là bước quan trọng để phát hiện sớm và xử lý kịp thời.

3.2. Lựa chọn cơ sở y tế không uy tín

Cơ sở y tế thiếu chuyên môn, trang thiết bị lạc hậu hoặc quy trình phẫu thuật không đạt chuẩn dễ làm tăng rủi ro trong và sau mổ. Trái lại, tại các bệnh viện uy tín, bệnh nhân sẽ được sàng lọc kỹ, tư vấn cụ thể và theo dõi sát sao để giúp hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm.

3.3. Người bệnh không đủ điều kiện phẫu thuật

Phẫu thuật chỉ phù hợp với những người đáp ứng đầy đủ tiêu chí như độ tuổi, độ dày giác mạc, thị lực ổn định và không mắc các bệnh lý về mắt khác. Nếu bỏ qua bước đánh giá này, nguy cơ gặp biến chứng nghiêm trọng sẽ tăng lên đáng kể.

3.4. Tình trạng sức khỏe không đảm bảo

Nếu bạn có một số vấn đề sức khỏe nhất định, bác sĩ có thể không khuyến nghị phẫu thuật cận thị vì nguy cơ biến chứng cao hơn.

Những trường hợp cần cân nhắc gồm: Người mắc bệnh rối loạn tự miễn dịch (như viêm khớp dạng thấp) vì có thể ảnh hưởng đến quá trình lành vết thương; người suy giảm hệ miễn dịch do dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc mắc HIV, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và hồi phục chậm.

4. Những biến chứng có thể gặp phải

Trên thực tế, khả năng bị mù sau mổ cận thị là cực kỳ hiếm. Tuy nhiên, nếu chọn cơ sở phẫu thuật không uy tín hoặc chăm sóc sau mổ không đúng cách, người bệnh vẫn có thể gặp phải một số biến chứng ảnh hưởng đến thị lực như:

4.1. Tái cận thị

Nếu sau mổ không giữ gìn đúng cách, chẳng hạn như vệ sinh mắt kém hoặc dùng thiết bị điện tử quá nhiều, mắt có thể bị tái cận. Nguy cơ này thường cao hơn ở những người có thói quen làm việc nhiều với máy tính hoặc điện thoại.

4.2. Lệch vạt giác mạc

Sau phẫu thuật, va chạm mạnh hoặc vận động thể thao sớm có thể khiến vạt giác mạc bị lệch hoặc bong ra. Biến chứng này thường gây mờ mắt tạm thời, thậm chí ảnh hưởng lâu dài nếu không xử lý kịp thời.

4.3. Khô mắt

Đây là tình trạng phổ biến sau mổ cận thị. Người bệnh có thể cảm thấy rát, nhạy sáng hoặc khó mở mắt lâu. Nếu không được nhỏ thuốc và chăm sóc đúng cách, khô mắt có thể khiến giác mạc bị tổn thương, viêm hoặc để lại sẹo.

4.4. Nhiễm trùng nặng (Viêm nội nhãn)

Đây là một trong những biến chứng đáng sợ nhất sau bất kỳ phẫu thuật nội nhãn nào. Khi vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập vào bên trong mắt, chúng có thể gây ra một phản ứng viêm dữ dội gọi là viêm nội nhãn. Tình trạng viêm này có thể phá hủy nhanh chóng các cấu trúc nhạy cảm của mắt như võng mạc và dịch kính.

Nếu không được chẩn đoán và điều trị cực kỳ khẩn cấp bằng kháng sinh mạnh (tiêm trực tiếp vào mắt và toàn thân), nhiễm trùng có thể gây tổn thương vĩnh viễn, dẫn đến sẹo, bong võng mạc và mất thị lực không thể phục hồi.

4.5. Biến dạng giác mạc (Giãn phình giác mạc)

Phẫu thuật làm mỏng giác mạc. Ở một số bệnh nhân có cấu trúc giác mạc yếu hoặc không được chẩn đoán kỹ, phần giác mạc còn lại không đủ vững chắc để duy trì hình dạng cong bình thường. Nó sẽ yếu đi và phình ra phía trước theo thời gian, gọi là chứng giãn phình giác mạc.

Sự biến dạng này gây ra loạn thị không đều và suy giảm thị lực nghiêm trọng. Ở giai đoạn đầu, có thể điều trị bằng kính áp tròng cứng. Tuy nhiên, ở giai đoạn nặng, thị lực sẽ rất kém và có thể cần phải phẫu thuật ghép giác mạc để phục hồi thị lực. Nếu không được can thiệp, tình trạng này có thể dẫn đến mù lòa về mặt pháp lý.

4.6. Phẫu thuật sai kỹ thuật hoặc không phù hợp

Yếu tố con người và việc lựa chọn đúng bệnh nhân là cực kỳ quan trọng.

• Sai kỹ thuật: Các lỗi trong quá trình phẫu thuật như tạo vạt giác mạc quá dày/mỏng, lệch tâm tia laser, hoặc sử dụng thiết bị không được hiệu chuẩn đúng cách có thể gây ra tổn thương trực tiếp cho các cấu trúc quan trọng của mắt.
• Không phù hợp: Phẫu thuật cho những người không đủ điều kiện (giác mạc quá mỏng, có bệnh lý giác mạc tiềm ẩn, độ khúc xạ không ổn định) làm tăng vọt nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng đã nêu ở trên.

Những sai sót này có thể dẫn đến sẹo giác mạc, quang sai bậc cao (gây chói, lóa, nhìn đôi), và trong trường hợp xấu nhất là tổn thương không thể sửa chữa, gây mất thị lực vĩnh viễn.

4.7. Phản ứng bất lợi với phẫu thuật

Cơ địa của mỗi người là khác nhau và đôi khi có những phản ứng không thể lường trước được. Một số người có thể có phản ứng viêm quá mức sau phẫu thuật, hoặc quá trình lành thương diễn ra bất thường, dẫn đến hình thành sẹo đục trên giác mạc. Những người có giác mạc bất thường về cấu trúc vi thể (ví dụ: bệnh loạn dưỡng giác mạc) mà không được phát hiện trước mổ có thể có kết quả rất tệ.

Sẹo hoặc tình trạng viêm mạn tính có thể làm mờ đục giác mạc, cản trở ánh sáng đi vào mắt và gây suy giảm thị lực nghiêm trọng.

Điều quan trọng cần nhấn mạnh là tỷ lệ xảy ra các biến chứng gây mù này cực kỳ thấp tại các cơ sở y tế uy tín với công nghệ hiện đại và quy trình thăm khám, sàng lọc bệnh nhân kỹ lưỡng. Việc lựa chọn đúng bác sĩ và bệnh viện, cũng như tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn chăm sóc trước và sau phẫu thuật là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro.

5. Cách ngăn ngừa mù mắt khi mổ cận thị

Để giảm thiểu tối đa rủi ro sau phẫu thuật, bạn nên chuẩn bị kỹ lưỡng và lựa chọn cơ sở uy tín:

5.1. Chọn bệnh viện và bác sĩ đáng tin cậy

Thực hiện phẫu thuật tại một cơ sở chuyên khoa mắt chất lượng cao là yếu tố tiên quyết để đảm bảo an toàn. Bạn có thể tham khảo dịch vụ phẫu thuật mắt cận hiện đại. Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa hiện đang ứng dụng những công nghệ tiên tiến như Phakic IPCL, Femto Pro, CLEAR và SmartSurfACE. Các phương pháp này giúp hạn chế xâm lấn, tăng độ chính xác và rút ngắn thời gian hồi phục.

5.2. Khám sàng lọc toàn diện

Trước khi phẫu thuật, cần thực hiện đầy đủ các bước kiểm tra thị lực, độ dày giác mạc, khúc xạ và tình trạng sức khỏe mắt tổng thể. Kết quả sàng lọc chính xác sẽ giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp phù hợp, giảm nguy cơ biến chứng.

5.3. Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn hậu phẫu

Sau mổ, việc chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Hãy dùng thuốc theo chỉ định, giữ vệ sinh mắt sạch sẽ, tránh dụi mắt và tái khám đúng lịch để kịp thời xử lý nếu có bất thường.

Tóm lại, mù mắt vì mổ cận thị không phải là điều phổ biến nhưng vẫn có thể xảy ra nếu quá trình phẫu thuật hoặc chăm sóc hậu phẫu không được đảm bảo. Chính vì vậy, việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín, đội ngũ bác sĩ có chuyên môn và tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn chăm sóc sau mổ đóng vai trò vô cùng quan trọng. Khi hiểu đúng và chuẩn bị kỹ lưỡng, bạn hoàn toàn có thể yên tâm về tính an toàn và hiệu quả của phương pháp mổ cận thị.