[Nhận biết ngay] 6 dấu hiệu của cận thị nhẹ & cách phòng ngừa

Các dấu hiệu của cận thị nhẹ ban đầu thường không nghiêm trọng, nhưng nếu không được theo dõi và kiểm soát, nó có thể tiến triển và gây các biến chứng nặng hơn. Trong bài viết này, Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hoà sẽ chỉ ra 6 dấu hiệu điển hình của bệnh và cách phòng tránh kịp thời để bạn bảo vệ thị lực của mình.

1. Cận thị nhẹ là gì?

Cận thị là một dạng tật khúc xạ khiến mắt nhìn rõ vật ở gần nhưng bị mờ khi nhìn các vật ở xa. “Cận thị nhẹ” là giai đoạn đầu của quá trình này, khi độ khúc xạ (thường gọi là độ cận) nằm trong khoảng từ -0.25 đến -3.00 Diop. 

Diop là đơn vị đo công suất của thấu kính cần thiết để điều chỉnh thị lực; số Diop càng lớn (về trị tuyệt đối) thì mức độ cận càng nặng.

So với cận thị trung bình và nặng, các biểu hiện của mắt cận nhẹ thường ít gây cản trở hơn, đôi khi chỉ là hơi mờ khi nhìn xa hoặc cảm thấy mỏi mắt sau khi nhìn lâu. Tình trạng này thường có nguyên nhân gốc rễ do di truyền, thói quen nhìn gần nhiều, hoặc các yếu tố môi trường khác.

2. Các dấu hiệu của cận thị nhẹ dễ nhận biết nhất

Nhiều bạn trẻ chủ quan với các dấu hiệu bị cận nhẹ ban đầu vì mọi thứ không quá rõ rệt. Tuy nhiên, nếu gặp phải một trong những biểu hiện dưới đây, rất có thể bạn đã bị cận thị mà không hề hay biết:

2.1. Khó khăn khi nhìn các vật ở xa

Đây là biểu hiện của cận thị nhẹ đặc trưng nhất: Bạn thỉnh thoảng cảm thấy chữ trên bảng, biển báo giao thông, hoặc hình ảnh trên tivi bị mờ nhòe, không còn rõ nét như trước. Ở người cận thị, hình ảnh của vật ở xa không hội tụ đúng trên võng mạc mà lại nằm phía trước võng mạc. Kết quả là bạn phải ngồi lại gần hơn hoặc nheo mắt để cố gắng nhìn rõ.

Nếu như tần suất gặp hiện tượng này càng lúc càng nhiều, rất có khả năng bạn đã bị cận thị ở mức độ nhẹ.

2.2. Nheo mắt hoặc nghiêng đầu khi cố nhìn rõ vật ở xa

Khi mắt phải làm việc quá sức để cố gắng nhìn rõ, cơ thể mi và các cơ khác xung quanh mắt bị căng thẳng, dẫn đến các cơn đau đầu âm ỉ, thường ở vùng trán hoặc thái dương. 

Đôi khi, sự “gắng sức thị giác” này cũng có thể gây ra cảm giác chóng mặt nhẹ. Đây là một trong những triệu chứng của cận thị nhẹ và dễ bị nhầm lẫn với các nguyên nhân khác.

2.3. Chảy nước mắt hoặc dụi mắt thường xuyên

Cận thị nhẹ khiến mắt phải điều tiết liên tục để nhìn rõ, gây mỏi mắt. Việc điều tiết quá mức này dễ dẫn đến tình trạng khô mắt, kích ứng hoặc chảy nước mắt nhiều hơn bình thường. 

Khi mắt khó chịu hoặc nhìn mờ, bạn có thể vô thức dụi mắt để cố gắng cải thiện tầm nhìn. Điều này sẽ khiến tình trạng ngày càng thêm nghiêm trọng.

2.4. Chớp mắt nhiều hơn bình thường

Hiện tượng chớp mắt là một phản xạ tự nhiên giúp làm ẩm bề mặt nhãn cầu và loại bỏ bụi bẩn. Tuy nhiên, khi bị cận thị nhẹ, mắt sẽ khô hơn và tần suất chớp mắt thường tăng lên trên 15 lần/phút. Vì thế, khi bạn bỗng nhiên phát hiện mình chợp mắt nhiều hơn bình thường để nhìn rõ hơn, rất có thể bạn đã bị cận thị.

3. Cận thị nhẹ có cần đeo kính không?

Cận thị nhẹ có thể cần hoặc không cần đeo kính, tùy thuộc vào việc nó có ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập hay công việc của bạn hay không.

• Nếu mức độ nhẹ chưa gây cản trở nhiều, bạn có thể chưa cần đeo kính liên tục nhưng vẫn nên kiểm tra mắt định kỳ.
• Nếu cận thị nhẹ bắt đầu khiến bạn khó nhìn xa (khi học, làm việc, lái xe) hoặc gây mỏi mắt, nhức đầu, bạn nên đeo kính để nhìn rõ và thoải mái hơn.

Tuy nhiên, để có quyết định cuối cùng, tốt hơn hết bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nhãn khoa. Trong trường hợp cần phải đeo kính, sẽ có 3 loại phổ biến mà bạn có thể chọn với những ưu nhược điểm khác nhau:

	Kính Gọng (Spectacles)	Kính Áp Tròng (Contact Lenses)	Kính Ortho-K (Kính áp tròng ban đêm)
Thời gian sử dụng	Đeo ban ngày (khi cần nhìn xa hoặc liên tục)	Đeo ban ngày (theo lịch trình: hàng ngày, 2 tuần, 1 tháng)	Đeo ban đêm (thường 6-8 tiếng khi ngủ)
Hiệu quả chỉnh thị	Giúp nhìn rõ trong lúc đeo.	Giúp nhìn rõ trong lúc đeo.	Giúp nhìn rõ suốt cả ngày sau khi tháo kính vào buổi sáng.
Tính thẩm mỹ	Có thể làm thay đổi diện mạo, là phụ kiện thời trang.	Không nhìn thấy, giữ nguyên vẻ ngoài tự nhiên.	Không đeo ban ngày, không ảnh hưởng thẩm mỹ lúc thức.
Sự tiện lợi	Dễ đeo/tháo. Có thể bị mờ hơi nước, bám bẩn.	Cần thao tác tỉ mỉ khi đeo/tháo, vệ sinh sạch sẽ.	Chỉ đeo khi ngủ. Yêu cầu vệ sinh rất kỹ trước khi dùng.

4. Cận thị nhẹ có chữa được không? Cần làm gì để bảo vệ mắt

Vậy cận thị nhẹ có chữa được không? Câu trả lời ngắn gọn là “Có” thông qua mổ cận! Hiện nay, đã có phương pháp phẫu thuật hiện đại (như LASIK, SMILE…) có khả năng giúp mắt hết cận hoặc giảm độ cận nhanh chóng.

Tuy nhiên, để được mổ cận, bạn cần đạt được các tiêu chí như sau:

• Trên 18 tuổi (mắt đã phát triển ổn định)
• Độ cận, loạn, viễn ổn định ít nhất 6–12 tháng
• Độ cận dưới 10 diop (loạn dưới 5 diop, viễn dưới 4 diop)
• Giác mạc đủ dày (≥ 500 micromet), hình dạng bình thường
• Không mắc các bệnh lý mắt nghiêm trọng (glocom, đục thủy tinh thể, viêm mắt mạn…)

Như vậy, với cận thị nhẹ, nếu chưa đủ điều kiện hoặc chưa muốn phẫu thuật, bạn cần tìm cách bảo vệ mắt của mình tránh cận nặng hơn.

Để bảo vệ mắt khi bị cận thị nhẹ và hạn chế bị tăng độ cận, việc kết hợp điều chỉnh thói quen sinh hoạt và tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng. Dưới đây là các biện pháp cụ thể bạn có thể thực hiện:

4.1. Điều chỉnh thói quen sinh hoạt

• Áp dụng Quy tắc 20-20-20: Khi sử dụng máy tính, điện thoại, đọc sách hoặc làm bất cứ công việc gì đòi hỏi tập trung nhìn gần trong thời gian dài, cứ sau 20 phút, hãy cho mắt nghỉ ngơi bằng cách nhìn vào một vật ở xa khoảng 20 feet (tương đương 6 mét) trong ít nhất 20 giây. Quy tắc này giúp cơ mắt được thư giãn, giảm căng thẳng và mỏi mắt.
• Đảm bảo đủ ánh sáng khi làm việc: Làm việc hoặc đọc sách dưới ánh sáng yếu khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn, dễ gây mỏi. Vì thế, hãy đảm bảo khu vực làm việc hoặc đọc sách của bạn có đủ ánh sáng, ưu tiên ánh sáng tự nhiên. Nếu dùng đèn, nên chọn ánh sáng vàng dịu, không quá chói và đặt đèn ở vị trí thích hợp để tránh gây lóa mắt.
• Thay đổi chế độ ăn phù hợp: Bạn có thể thêm vào thực đơn hàng ngày của mình các loại thực phẩm bổ mắt hỗ trợ người cận thị nhẹ. Thông thường, vitamin A, C, E, kẽm và omega-3 là những dưỡng chất giúp bảo vệ võng mạc, giảm mỏi mắt và làm chậm quá trình thoái hóa điểm vàng. Một số thực phẩm nên bổ sung gồm cà rốt, rau bina, bông cải xanh, cá hồi, cá thu, trứng, hạt óc chó và hạt chia. Ngoài ra, các loại trái cây giàu vitamin C như cam, kiwi, dâu tây cũng góp phần tăng cường sức khỏe mắt.

4.2. Tuân thủ chỉ định của bác sĩ

• Đeo kính đúng độ (nếu cần): Nếu bác sĩ khuyên bạn nên đeo kính (ví dụ: khi nhìn xa, khi học tập/làm việc), bạn nhất định cần đeo kính đúng với số đo chính xác của mình. Đeo kính sai độ có thể gây phản tác dụng vì mắt phải điều tiết quá mức, dẫn đến mỏi mắt và thậm chí dễ làm tăng độ cận nhanh hơn.
• Tái khám mắt định kỳ: Dù là cận thị nhẹ và đã có kính hay chưa cần đeo kính thường xuyên, việc tái khám mắt theo lịch hẹn (thường là 6-12 tháng/lần) là cực kỳ quan trọng. Bác sĩ sẽ theo dõi sự thay đổi về độ cận, kiểm tra sức khỏe tổng thể của mắt và đưa ra lời khuyên điều chỉnh kính hoặc thói quen sinh hoạt kịp thời.

Như vậy, việc thăm khám mắt định kỳ là điều cần cho cả trẻ nhỏ lẫn người trưởng thành để sớm nhận diện những dấu hiệu của cận thị nhẹ và có biện pháp can thiệp hiệu quả. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về các biểu hiện ban đầu và từ đó có hướng chăm sóc thị lực đúng cách, giúp đôi mắt luôn khỏe mạnh.