Kính đơn tiêu và đa tiêu: Thay thủy tinh thể loại nào tốt?

Trong điều trị cườm mắt, việc thay thế thuỷ tinh thể tự nhiên bị đục bằng một thấu kính nhân tạo là giải pháp duy nhất để phục hồi thị lực. Hiện nay, hai lựa chọn phổ biến nhất là kính đơn tiêu và đa tiêu. Mỗi loại đều có những ưu và nhược điểm riêng, đòi hỏi người bệnh cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng trước khi lựa chọn. Cùng theo dõi bài viết dưới đây của Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để được giải đáp chi tiết về hai loại thấu kính này.

1. Thuỷ tinh thể nhân tạo là gì?

Trước hết, bạn cần biết về vai trò của thuỷ tinh thể tự nhiên trong mắt. Thủy tinh thể tự nhiên là một thấu kính trong suốt nằm phía sau mống mắt, giúp hội tụ hình ảnh chính xác lên võng mạc và tạo hình ảnh rõ nét. Theo thời gian hoặc do các yếu tố khác, thủy tinh thể sẽ dần trở nên mờ đục, tình trạng này gọi là đục thủy tinh thể (cườm khô).

Khi thuỷ tinh thể bị đục, ánh sáng không thể truyền qua và hội tụ chính xác trên võng mạc, gây ra các triệu chứng như nhìn mờ, lóa mắt, màu sắc nhạt nhòa.

Lúc này, phẫu thuật thay thủy tinh thể là cần thiết. Bác sĩ sẽ hút bỏ thủy tinh thể tự nhiên đã bị đục và thay vào đó một thủy tinh thể nhân tạo (IOL). Đây là một thấu kính nhỏ, được làm từ vật liệu y sinh an toàn như Acrylic hoặc Silicone, được thiết kế để tồn tại vĩnh viễn trong mắt và thực hiện chức năng thay thế cho thủy tinh thể tự nhiên.

Hiện tại có hai loại thuỷ tinh thể, hay thấu kính nhân tạo phổ biến là: kính đơn tiêu và đa tiêu. Mỗi loại sẽ sự khác biệt về công nghệ, giá thành cũng như lợi ích mang lại.

2. Kính đơn tiêu là gì? Kính đa tiêu là gì?

Kính đơn tiêu và đa tiêu đều có khả năng mang lại hiệu quả hồi phục thị lực sau mổ cườm mắt. Điểm khác nhau của 2 loại thấu kính này nằm ở khả năng hội tụ ánh sáng, quyết định đến phạm vi thị lực của người bệnh sau mổ:

2.1. Kính đơn tiêu

Loại kính này chỉ có một tiêu điểm hội tụ duy nhất. Nó được thiết kế để mang lại thị lực sắc nét ở một khoảng cách cố định, người bệnh có thể chọn kính đơn tiêu để điều chỉnh 1 trong 3 phạm vi thị lực: Gần, trung gian, xa.

Phần lớn người bệnh sẽ chọn phạm vi nhìn xa. Điều này có nghĩa là sau phẫu thuật, người bệnh có thể nhìn rõ các vật ở xa như xem tivi, lái xe, nhìn cảnh vật mà không cần đeo kính. Tuy nhiên, để nhìn gần như đọc sách, xem điện thoại,… người bệnh sẽ cần đeo thêm một cặp kính lão.

2.2. Kính đa tiêu

Kính đa tiêu là công nghệ tiên tiến hơn, có nhiều tiêu điểm hội tụ được tích hợp trên cùng một thấu kính. Kính đa tiêu được thiết kế để phân chia ánh sáng đến các điểm hội tụ khác nhau, cho phép mắt có thể nhìn rõ ở cả ba khoảng cách: gần, trung gian và xa.

Mục tiêu của kính đa tiêu là giúp người bệnh giảm thiểu hoặc loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào kính gọng sau phẫu thuật, mang lại sự tự do và thuận tiện trong sinh hoạt hàng ngày.

3. So sánh ưu và nhược điểm của kính đơn tiêu và đa tiêu

Dưới đây là bảng tóm tắt ưu và nhược điểm của kính đơn tiêu và đa tiêu trong phẫu thuật đục thuỷ tinh thể:

Tiêu chí	Kính Đơn Tiêu	Kính Đa Tiêu
Tầm nhìn	Sắc nét ở một khoảng cách (thường là nhìn xa)	Rõ nét ở nhiều khoảng cách (gần, trung gian, xa)
Sự phụ thuộc vào kính	Thường được chọn để nhìn xa, cần đeo kính khi nhìn gần	Ít hoặc không cần đeo kính trong hầu hết các hoạt động hàng ngày
Độ rõ nét và tương phản của hình ảnh	Độ tương phản cao hơn, nhìn rõ hơn trong điều kiện ánh sáng yếu	Đột tương phản có thể giảm nhẹ, khiến hình ảnh ít sắc nét hơn, đặc biệt trong môi trường thiếu sáng
Khả năng thích ứng với mắt	Mắt thích nghi nhanh chóng, có thể nhìn rõ ngay sau mổ ở khoảng cách được chỉnh	Có thể cần vài ngày đến vài tuần để não bộ thích nghi với việc xử lý nhiều tiêu cự, đặc biệt với người lớn tuổi
Chi phí	Thấp hơn, thường được BHYT hỗ trợ chi trả.	Cao hơn đáng kể do công nghệ phức tạp hơn.

4. Nên chọn kính đơn tiêu hay đa tiêu khi mổ cườm mắt?

Việc lựa chọn thủy tinh thể nhân tạo phù hợp là bước quan trọng quyết định hiệu quả sau phẫu thuật cườm mắt.

Dưới đây là thông tin đối tượng phù hợp với thuỷ tinh thể đơn tiêu và đa tiêu.

4.1. Đối tượng phù hợp với kính đơn tiêu

• Người có các bệnh lý về đáy mắt như võng mạc tiểu đường, thoái hóa hoàng điểm, glaucoma nặng hoặc các vấn đề khác khiến hệ thị giác không hoàn toàn khỏe mạnh. Kính đơn tiêu sẽ giúp đảm bảo thị lực ổn định hơn trong các trường hợp này.
• Ưu tiên thị lực rõ nét ở một khoảng cách duy nhất, thường là nhìn xa (lái xe, đi lại, xem tivi).
• Sẵn sàng đeo kính gọng hỗ trợ cho các hoạt động ở khoảng cách khác.
• Người mong muốn chi phí phẫu thuật hợp lý, vì kính đơn tiêu có giá thấp hơn đáng kể so với kính đa tiêu.
• Người có nhu cầu thị lực ban đêm tốt, hạn chế hiện tượng chói, quầng sáng khi lái xe hoặc sinh hoạt trong điều kiện ánh sáng yếu.

4.2. Đối tượng phù hợp với kính đa tiêu

• Có thị giác khỏe mạnh, không mắc các bệnh lý nghiêm trọng về đáy mắt hoặc giác mạc.
• Có nhu cầu sử dụng thị lực linh hoạt ở nhiều khoảng cách trong sinh hoạt và công việc: đọc sách, làm việc máy tính, sử dụng điện thoại, lái xe, nấu ăn, giao tiếp xã hội,….
• Muốn giảm sự phụ thuộc vào kính gọng, ưu tiên sự tiện lợi và chất lượng sống cao hơn sau phẫu thuật.
• Người sẵn sàng đầu tư chi phí cao hơn để có trải nghiệm thị giác đa nhiệm, chấp nhận thời gian thích nghi ban đầu và có thể gặp hiện tượng quầng sáng, chói lóa khi nhìn đèn vào ban đêm.

Thuỷ tinh thể tốt nhất là thuỷ tinh thể phù hợp nhất với người bệnh, quyết định cuối cùng nên có sự can thiệp tư vấn từ phía bác sĩ chuyên khoa sau bước thăm khám ban đầu.

5. Một số câu hỏi thường gặp

Thay đục thủy tinh thể loại nào tốt?

Thay đục thể loại nào tốt phù thuộc vào tình trạng mắt, nhu cầu cuộc sống, ngân sách và kỳ vọng của mỗi người.

Kính đơn tiêu và đa tiêu giá bao nhiêu?

Chi phí phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố: loại kính bạn chọn, công nghệ phẫu thuật (Phaco, Laser…), và các dịch vụ đi kèm. Nhìn chung, gói phẫu thuật sử dụng kính đa tiêu sẽ có chi phí cao hơn gói sử dụng kính đơn tiêu. Để biết chi phí chính xác và các chương trình ưu đãi, bạn nên liên hệ trực tiếp với bệnh viện để được tư vấn chi tiết.

Thay đục thuỷ tinh thể nhân tạo đơn tiêu và đa tiêu được mấy lần?

Phẫu thuật thay thủy tinh thể thường chỉ thực hiện một lần duy nhất cho mỗi mắt. Thủy tinh thể nhân tạo được đặt vào mắt có tuổi thọ rất cao, được thiết kế để tồn tại vĩnh viễn và không bị “đục” trở lại. Trong một số trường hợp rất hiểm mới cần phẫu thuật đục thuỷ tinh thể lần 2.

Việc lựa chọn giữa kính đơn tiêu và đa tiêu là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thị giác và cuộc sống của bạn sau phẫu thuật đục thủy tinh thể. Bài viết chỉ cung cấp thêm kiến thức để người bệnh có cái nhìn khách quan về hai loại thuỷ tinh thể trong phẫu thuật cườm mắt. Người bệnh vẫn nên đến các cơ sở chuyên khoa uy tín để được thăm khám, tư vấn và trao đổi với bác sĩ về loại thuỷ tinh thể phù hợp nhất với mình.