“Thay thuỷ tinh thể là gì?” Đây là thủ thuật được các bác sĩ Nhãn khoa chỉ định cho người bệnh đục thuỷ tinh thể nặng. Với ưu điểm ít xâm lấn, an toàn, phục hồi nhanh chóng, phương pháp này đang được không ít người bệnh lựa chọn để lấy lại thị lực và nhanh chóng trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường. 

1. Thay thuỷ tinh thể là gì? 

Thủy tinh thể là một thấu kính trong suốt nằm sau đồng tử, có vai trò hội tụ ánh sáng lên võng mạc để tạo hình ảnh rõ nét và gửi tín hiệu thị giác đến não. Theo thời gian do ảnh hưởng của quá trình lão hoá hoặc biến chứng bệnh lý, thủy tinh thể có thể bị vẩn đục. 

Khi đó, hình ảnh không được hội tụ chính xác trên võng mạc khiến thị lực giảm dần, người bệnh nhìn mờ, lóa sáng, khó nhận biết màu sắc, thậm chí mù lòa nếu không điều trị kịp thời.

Một số người khi được chẩn đoán đục thuỷ tinh thể rất lo lắng và tự hỏi “thay thuỷ tinh thể là gì? Khi nào cần thay”. Trên thực tế, thay thuỷ tinh thể là tên gọi khác của phẫu thuật thay thuỷ tinh thể. Đây là phương pháp được chỉ định cho các trường hợp đục thuỷ tinh thể giai đoạn muộn, thị lực bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nếu không thay thế, người bệnh có thể bị tăng nhãn áp, tăng nhãn áp cấp tính, viêm màng bồ đào,… Cụ thể, nếu bệnh nhân bị tăng nhãn áp, dây thần kinh mắt có thể sẽ bị teo và dẫn đến mất thị lực không thể phục hồi. 

Đây là phương pháp duy nhất có thể điều trị dứt điểm bệnh đục thuỷ tinh thể. Trong phẫu thuật thay thuỷ tinh thể, các bác sĩ sẽ tiến hành tán nhuyễn thuỷ tinh thể cũ, hút các mảnh vụn ra ngoài và thay thế bằng thủy tinh thể nhân tạo (IOL). Đây là thấu kính siêu nhỏ, hoạt động như một thuỷ tinh thể mới với đầy đủ chức năng.

Đặc biệt, IOL được thiết kế từ các vật liệu có độ an toàn sinh học cao như acrylic nên có thể sử dụng lâu dài, không cần thay mới theo thời gian. Can thiệp ngoại khoa này không những đem lại hiệu quả cải thiện thị lực nhanh chóng, hiệu quả mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

2. Khi nào cần thay thuỷ tinh thể?

Theo các bác sĩ chuyên khoa Nhãn khoa tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hoà, bệnh nhân được cân nhắc thực hiện phẫu thuật khi đục thuỷ tinh thể đã diễn biến nặng, đeo kính và dùng thuốc cũng không thể giúp bệnh nhân sinh hoạt bình thường. 

Một số biểu hiện chung của các bệnh nhân trong giai đoạn này, bao gồm:

• Thị lực giảm mờ dần, như có màn sương mờ che trước mắt
• Bị chói mắt, lóa sáng (có quầng sáng vây quanh vật thể) khi đi ngoài trời nắng hoặc lái xe vào ban đêm
• Mắt vẫn mờ dù đã thay kính nhiều lần
• Song thị tức nhìn 1 thành 2 vật
• Gần như không nhìn thấy gì vào buổi tối hay ở trong môi trường có ánh sáng yếu

3. Đối tượng chỉ định thay thủy tinh thể

Để được phẫu thuật PHACO, người bệnh cần đến Bệnh viện uy tín để được thăm khám và các bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh. Tuy nhiên, chỉ định mổ sẽ được đưa ra cho các đối tượng sau đây:

• Bệnh nhân đục thủy tinh thể thị lực bị giảm sút không thể tự lái xe, tầm nhìn mờ, thường xuyên bị loá mắt, phải có người hỗ trợ trong sinh hoạt hàng ngày
• Người cao tuổi có tiền sử bệnh lý nhưng vẫn đủ điều kiện sức khỏe để phẫu thuật.
• Bệnh nhân đục thủy tinh thể bẩm sinh hoặc do chấn thương.
• Người có nhu cầu cải thiện thị lực để nâng cao chất lượng cuộc sống.
• Người bệnh bị đục thuỷ tinh thể nặng, có nguy cơ cao gặp biến chứng tăng nhãn áp, viêm màng bồ đào,….
• Bệnh nhân có các mảng đục ở thuỷ tinh thể che khuất tầm nhìn của bác sĩ, gây cản trở trong việc điều trị các bệnh lý ở mắt như võng mạc tiểu đường hoặc các bệnh lý hoàng điểm,…

4. Phẫu thuật đục thuỷ tinh thể diễn ra như thế nào? 

Hiện nay có 2 hình thức phẫu thuật đục thuỷ tinh thể phổ biến nhất hiện nay. 

• Phẫu thuật Phaco: Bác sĩ sẽ dùng đầu siêu âm tán nhuyễn thủy tinh thể bị đục rồi hút ra ngoài. Vết mổ rất nhỏ chỉ khoảng 2,2mm, có khả năng tự lành, không cần khâu. Bệnh nhân có thể nhìn rõ ngay sau khi mổ và được xuất viện trong ngày.
• Phẫu thuật Laser không dao (Laser Cataract): Thay vì sử dụng dao vi phẫu như phẫu thuật PHACO, các bác sĩ sẽ sử dụng tia Femtosecond Laser và các dụng cụ cơ học khác để tạo ra đường mổ ở rìa giác mạc, xé bao, chẻ nhân thuỷ tinh thể và hút các mảnh vỡ ra ngoài. Bằng cách này, tính chính xác trong các công đoạn của phẫu thuật được nâng cao mà vẫn bảo tồn tế bào nội mô cho giác mạc đến mức tối đa, hỗ trợ giảm nguy cơ viêm nhiễm và giúp bệnh nhân lấy lại thị lực hiệu quả hơn. 

Dù lựa chọn can thiệp ngoại khoa theo hình thức nào thì bệnh nhân cũng cần trải qua các giai đoạn sau:

4.1. Trước khi mổ

Bệnh nhân phải được kiểm tra toàn diện để đánh giá sức khỏe và tình trạng mắt, bao gồm:

• Khám mắt: Đo thị lực, kiểm tra đục thuỷ tinh thể để đánh giá mức độ đục và chọn loại IOL phù hợp.
• Xét nghiệm máu, nước tiểu: Phát hiện bệnh nền như tiểu đường,…
• Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm nhãn cầu, chụp OCT, đo công suất thủy tinh thể.
• Các chỉ định khác:  Đo huyết áp, điện tim để kiểm tra tim mạch.

4.2. Trong khi mổ

• Nhỏ thuốc gây tê để bệnh nhân không cảm thấy đau đớn trong suốt quá trình can thiệp.
• Bác sĩ rạch một đường nhỏ (khoảng 2,2 mm) bằng dao vi phẫu ở rìa giác mạc bằng cách sử dụng dao vi phẫu hoặc tia Laser (tuỳ phương pháp).
• Đưa đầu dò siêu âm nhỏ vào mắt, phát ra sóng âm để tán nhuyễn thuỷ tinh thể bị đục và hút từng mảnh vỡ ra ngoài.
• Đặt thủy tinh thể nhân tạo (IOL) vào vị trí cũ để thay thế.

4.3. Sau mổ

Bệnh nhân nghỉ ngơi vài giờ tại bệnh viện. Nếu không có dấu hiệu bất thường sau mổ thì có thể được xuất viện trong ngày. Một số điều quan trọng mà bệnh nhân nên lưu tâm sau khi phẫu thuật bao gồm: 

• Uống và nhỏ thuốc theo đúng hướng dẫn, tránh để nước vào mắt ít nhất 7 ngày.
• Không dụi mắt, nên đeo kính bảo hộ khi ra ngoài.
• Hạn chế vận động mạnh, duy trì chế độ ăn lành mạnh.
• Không lái xe, không bơi lội trong ít nhất 2 tuần sau mổ.
• Tái khám theo lịch: 1 ngày, 1 tuần và 1 tháng sau khi can thiệp ngoại khoa.

5. Những điều cần lưu ý khi thực hiện thay thuỷ tinh thể là gì?

Để ca phẫu thuật diễn ra an toàn và người bệnh nhanh chóng lấy lại thị lực, bạn cần lưu ý một số yếu tố quan trọng sau:

• Lựa chọn Bệnh viện chuyên khoa Mắt uy tín: Trong số các trung tâm khúc xạ tại Đông Nam Bộ Việt Nam, Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hoà được không ít bệnh nhân lựa chọn thăm khám và điều trị các bệnh lý về mắt. Bởi đây là Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia Nhãn khoa đầu ngành, sở hữu hệ thống trang thiết bị hiện đại, quy trình khám chữa bệnh tối ưu mà vẫn đảm bảo chi phí hợp lý với đa số bệnh nhân.
• Chọn loại thủy tinh thể nhân tạo (IOL) theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa: Bác sĩ chuyên khoa sẽ là người trực tiếp chọn loại thuỷ tinh thể phù hợp cho bệnh nhân. Do đó, nếu có bất kỳ thắc mắc gì về IOL, bạn nên trực tiếp trao đổi và được bác sĩ giải thích kịp thời.
• Quản lý tốt sức khoẻ tổng thể trước khi phẫu thuật: Cơ thể khỏe mạnh giúp ca phẫu thuật diễn ra thuận lợi và hồi phục nhanh hơn. Nếu có các bệnh lý nền như tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh nhân phải được kiểm soát bệnh tốt trước khi mổ. 
• Thực hiện tái khám và duy trì thực hiện hướng dẫn chăm sóc của bác sĩ tư vấn sau mổ: Để theo dõi quá trình phục hồi thị lực sau mổ và kịp thời xử lý các vấn đề về mặt sức khoẻ, bạn cần phối hợp tái khám đúng lịch, dùng thuốc và thực hiện các biện pháp chăm sóc đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. 

Qua bài viết trên, bạn đã được giải đáp chi tiết cho thắc mắc “thay thủy tinh thể là gì” . Đây là cách duy nhất có thể điều trị bệnh đục thuỷ tinh thể dứt điểm và trả lại đôi mắt sáng khoẻ cho bệnh nhân. Tuy nhiên, để được hỗ trợ tốt hơn trong quá trình đánh giá sức khoẻ mắt và ra quyết định phẫu thuật, cách tốt nhất là đi thăm khám để được các bác sĩ đánh giá sức khoẻ mắt và điều trị (nếu cần).

Để đặt lịch thăm khám với các chuyên gia Nhãn khoa hàng đầu của Bệnh viện, vui lòng liên hệ HOTLINE Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hoà: 0846 403 403!