Có cách giảm độ cận không? Phương pháp nào hiệu quả?

Độ cận tăng nhanh không chỉ làm giảm thị lực mà còn khiến người bệnh này lo lắng hơn về các nguy cơ biến chứng. Vậy, có cách giảm độ cận hiệu quả và an toàn không? Mời bạn đọc cùng Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa tìm hiểu những thông tin này trong bài viết hôm nay.

1. Độ cận có thể giảm được không?

Độ cận hoàn toàn có thể giảm nếu áp dụng các biện pháp can thiệp y khoa đúng cách. Tùy vào tình trạng cụ thể mà bác sĩ có thể chỉ định đeo kính hoặc phẫu thuật khúc xạ mắt. Để biết biện pháp nào phù hợp với mình, người bệnh cần đến các cơ sở chuyên khoa được thăm khám và tư vấn.

Cần lưu ý, Các biện pháp chăm sóc tại nhà không làm giảm độ cận mà chỉ làm chậm tốc độ tiến triển của cận thị. Người bệnh cần hiểu rõ sự khác biệt giữa tác dụng “giảm độ cận” và “làm chậm tiến triển” để đặt mục tiêu điều trị sao cho hợp lý. Dưới 18 tuổi, cận thị có xu hướng tăng nhanh hơn do mắt đang phát triển mạnh. Việc áp dụng chế độ chăm sóc khoa học sẽ giúp mắt giữ độ tốt hơn, ngăn độ cận tăng nhanh quá mức.

2. Cách giảm độ cận hiệu quả cho trẻ em và người lớn

Cận thị xảy ra khi trục nhãn cầu quá dài hoặc độ cong của giác mạc và thuỷ tinh thể lớn hơn bình thường. Để giảm độ cận, các biện pháp can thiệp cần tác động đến những cấu trúc này. Dưới đây là một số phương pháp cho hiệu quả tốt cho việc kiểm soát tiến triển cận thị:

2.1. Đeo kính ortho-K

Kính Ortho-K là dòng kính áp tròng, được sử dụng vào ban đêm để làm thay đổi tạm thời hình dạng của giác mạc. Nhờ vậy, thị lực của người bệnh sẽ được khôi phục bình thường vào ngày hôm sau mà không thêm biện pháp hỗ trợ nào. Tuy nhiên, hiệu quả giảm cận này chỉ mang tính tạm thời. Tức là, nếu người bệnh không dùng kính thì độ cận sẽ khôi phục lại như cũ.

Kính ortho-K phù hợp với đa dạng đối tượng người bệnh, đặc biệt là trẻ nhỏ bởi những ưu điểm như:

• Hiệu quả giảm cận tốt trong những trường hợp cận thị nhẹ.
• Giúp kiểm soát cận thị tiến triển, giảm nguy cơ biến chứng. 
• Thời gian đeo kính vào ban đêm, không gây vướng víu khi học tập hoặc sinh hoạt. 
• Chất liệu có độ tương thích sinh học cao, ít gây kích ứng mắt khi sử dụng.
• Thao tác không quá phức tạp, trẻ có thể tự dùng sau một vài lần hướng dẫn.

2.2. Phẫu thuật khúc xạ

Phẫu thuật khúc xạ là cách giảm độ cận hiệu quả nhất hiện nay. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ phù hợp với những người cận thị trên 18 tuổi, không mắc bệnh lý về mắt hay những bệnh lý cản trở phẫu thuật. Dưới đây là một số phương pháp mổ cận phổ biến hiện nay:

• Phẫu thuật CLEAR: Ưu thế là tốc độ khử cận nhanh khoảng 10 giây/ mắt, thời gian chiếu laser tạo lõi mô và rút lõi chỉ khoảng 1 phút/ mắt. Bên cạnh đó, đường rạch cự nhỏ chỉ khoảng 2mm giúp rút ngắn thời gian phục hồi sau phẫu thuật .Đây là phương pháp không vạt, ít tổn thương, phù hợp với những người cận thị dưới -10.00 diop.
• Femto Pro: Nổi bật với khả năng tạo vạt mịn, có độ chính xác cao nên giảm tối đa nguy cơ biến chứng. Đây là phương pháp lý tưởng cho những người có giác mạc đủ dày và độ cận không quá -12.00 diop. Femto Pro còn được người bệnh đánh giá cao bởi sự cân bằng giữa hai yếu tố chi phí và hiệu quả điều trị.
• SmartsurfACE: Là một trong những phẫu thuật mổ cận có chi phí tiết kiệm nhất. Phương pháp này không chạm, không vạt, thường được chỉ định cho những người cận thị dưới -10.00 diop, có giác mạc bất thường hoặc mỏng (khoảng 450 – 480 micromet).
• Mổ mắt Phakic: Bảo tồn nguyên vẹn độ dày giác mạc nên được áp dụng cho những người có giác mạc quá mỏng, dưới 450 micromet. Đây cũng là lựa chọn tối ưu nhất cho những người cận thị cao với ngưỡng điều trị lên tới -30.00 diop. Bên cạnh đó, việc sử dụng thấu kính IPCL còn giúp giảm biến chứng cườm nước và tăng nhãn áp sau phẫu thuật.

3. Cách kiểm soát độ cận tăng nhanh tại nhà

Kiểm soát tốt cận thị tiến triển không chỉ giúp bảo vệ thị lực mà còn giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Bạn có thể tham khảo một số biện pháp dưới đây:

3.1. Đeo kính đúng độ

Đeo kính thấp hoặc cao hơn độ cận thực tế khiến mắt phải tăng điều tiết hoặc rơi vào trạng thái căng thẳng quá mức. Tình trạng này kéo dài sẽ trở thành nguyên nhân gây tăng độ cận thị. Điều này giải thích vì sao các bác sĩ nhãn khoa luôn phải nhấn mạnh với người bệnh là cần đeo kính đúng độ.

Ngoài các dòng kính cận thông thường, bạn có thể tham khảo sử dụng tròng kính Essilor Stellest chuyên dụng. Hiệu quả kiểm soát cận thị của Essilor đã được chứng minh là vượt trội so với các dòng kính đơn tròng trong thời gian đeo 12 tiếng/ ngày, cụ thể:

• Tăng hiệu quả giảm tiến triển cận thị đến 67%, tương đương với khoảnh 0.99D.
• Làm chậm tốc độ giãn đau của trục nhãn cầu trung bình 60%, tức là khoảng 0.41mm.

3.2. Dùng thuốc theo chỉ định

Atropine nồng độ thấp là thuốc được bác sĩ sử dụng để kiểm soát sự tiến triển của cận thị ở trẻ nhỏ. Thuốc hoạt động bằng cách tác động lên các thụ thể ở thành mắt, giúp làm chậm quá trình kéo dài trục nhãn cầu.

Tuy nhiên, tác dụng kiểm soát cận thị của atropin khá thấp nếu dùng đơn độc. Vậy nên, bác sĩ thường kết hợp dùng atropin và đeo kính ortho-K để tăng hiệu quả.

3.3. Điều chỉnh chế độ ăn

Bổ sung dinh dưỡng đúng cách là biện pháp bảo vệ mắt và giảm độ cận tăng nhanh. Một vài nhóm dưỡng chất điển hình nên tăng cường bổ sung cho người cận thị gồm:

• Vitamin A: Có tác dụng dưỡng ẩm, giảm tình trạng khô mỏi mắt. Ngoài ra, vitamin A còn tham vào quá trình hình thành sắc tố võng mạc, giúp mắt nhìn rõ trong điều kiện ánh sáng yếu.
• Vitamin E và C: Hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp loại bỏ các gốc tự do, phòng ngừa đục thuỷ tinh thể và các bệnh lý viêm ở mắt. 
• Lutein và zeaxanthin: Bộ đôi chất chống oxy hóa giúp bảo vệ mắt trước tác động của ánh sáng xanh, phòng ngừa nguy cơ thoái hoá điểm vàng. 
• Omega 3: Có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý ở mắt. Dưỡng chất này cũng góp phần phòng ngừa thoái hoá điểm vàng và tình trạng tăng nhãn áp hiệu quả.
• Chất khoáng: Bao gồm các chất như selen, crom, kẽm,… có tác dụng tăng cường tuần hoàn vùng mắt, bảo vệ võng mạc. 

3.4. Tăng hoạt động ngoài trời

Hoạt động ngoài trời được cho là có khả năng hạn chế tốc độ tiến triển của tật cận thị. Nguyên nhân là do cường độ ánh sáng mặt trời thích hợp giúp tăng sản sinh dopamine từ võng mạc, làm chậm quá trình dài ra của trục nhãn cầu. 

Đây cũng là lý do khiến các bác sĩ nhãn khoa thường khuyến cáo bệnh nhân cận thị nên dành khoảng 1 – 2 tiếng/ ngày để vận động ngoài trời. Thói quen này đặc biệt tốt cho trẻ em dưới 18 tuổi bởi đây là giai đoạn nhãn cầu đang phát triển mạnh, dễ bị tăng cận nhanh. 

3.5. Để mắt nghỉ ngơi

Để mắt nghỉ ngơi hợp lý là cách đơn giản nhất để kiểm soát độ cận thị. Bạn có thể thực hiện việc này bằng cách áp dụng quy tắc 20 – 20 – 20. Theo đó, sau khoảng 20 phút làm việc liên tục, bạn nên dành khoảng 20 giây để nhìn vào một vật ở khoảng cách 20 feet (tương đương với 6m). 

Bên cạnh đó, hãy chắc chắn rằng thời gian ngủ của bạn được duy trì đủ 6 – 8 tiếng/ ngày. Đây là thời điểm tốt nhất để mắt nghỉ ngơi, khôi phục điều tiết sau cả một ngày hoạt động. 

3.6. Tập luyện cho mắt

Các bài tập giúp thư giãn cơ mắt và giảm căng thẳng điều tiết, nhưng không làm chậm trục nhãn cầu. Đây là biện pháp hỗ trợ, không phải cách kiểm soát cận thị chính. Một số bài tập đơn giản gồm:

• Ngồi ở tư thế thoải mái, chớp mắt nhanh 10 lần rồi nhắm lại trong khoảng 20 giây. Lặp lại động tác này khoảng 5 – 10 lần trong mỗi đợt tập.
• Ngồi thoải mái, lần lượt chuyển động mắt theo chiều kim đồng hồ và ngược chiều kim đồng hồ khoảng 10 vòng. Mỗi đợt tập khoảng 3 – 5 phút.
• Ngồi ở tư thế thoải mái, để mắt nhắm tự nhiên rồi dùng hai ngón tay day nhẹ phía trên bầu mắt và quanh hốc mắt. Thực hiện massage trong khoảng 3 – 5 phút.

3.7. Điều chỉnh lối sống

Thói quen sinh hoạt khoa học tạo điều kiện cho mắt nghỉ ngơi, phục hồi tổn thương. Nhờ vậy, mắt cận sẽ tăng độ chậm hơn. Những lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày gồm:

• Giới hạn thời gian sử dụng các thiết bị điện tử, tránh để mắt nhìn vào màn hình liên tục quá 20 phút. Trẻ nhỏ không nên xem tivi, điện thoại quá 2 tiếng/ ngày.
• Đảm bảo khoảng cách an toàn từ mắt đến các thiết bị điện tử trong quá trình làm việc.
• Uống đủ 1.5 – 2 lít nước/ ngày giúp giữ ẩm đầy đủ, hạn chế tình trạng khô mỏi mắt.
• Hạn chế sử dụng các sản phẩm chứa chất kích thích như: rượu, bia, thuốc lá, … để tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến thị lực.
• Thực hiện các biện pháp bảo vệ mắt khi ra ngoài trời nắng, di chuyển hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm, nguy hiểm.
• Chủ động khám mắt định kỳ 6 tháng đến 1 năm/ lần để kịp thời phát hiện bất thường và có biện pháp xử trí kịp thời.

Bên cạnh đó, bạn cũng cần lưu ý tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Nếu muốn kết hợp các biện pháp điều trị khác, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện để đảm bảo an toàn.

4. Câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi liên quan vấn đề kiểm soát cận thị:

4.1. Người bị cận nặng có thể phục hồi thị lực không?

Cận thị nặng vẫn có thể phục hồi thị lực nếu kịp thời áp dụng các biện pháp can thiệp y tế phù hợp. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc phù hợp để giảm nguy cơ tái cận hoặc tăng độ cận trở lại.

4.2. Tập mắt có thực sự giúp giảm cận không?

Các bài tập mắt như: nhìn xa, yoga mắt hoặc 20 – 20 – 20 không làm giảm cận thị. Tuy nhiên, việc luyện tập thường xuyên giúp mắt hoạt động linh hoạt hơn, giảm căng thẳng mắt và hạn chế cận thị tiến triển hiệu quả. 

4.3. Phẫu thuật cận thị có phải là cách duy nhất để hết cận?

Câu trả lời là: Đúng. Phẫu thuật khúc xạ là biện pháp duy nhất để xóa cận và khôi phục thị lực hoàn toàn. Tuy nhiên, người bệnh hoàn toàn có thể bị tái cận nếu không có chế độ chăm sóc và sinh hoạt đúng cách. 

Trên đây là bài viết tổng quan về cách giảm độ cận thị của Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa. Mong rằng những chia sẻ này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về các biện pháp mà mình đang thực hiện. Nếu có thắc mắc cần tư vấn, bạn có thể liên hệ trực tiếp với bệnh viện qua Hotline: 0846 403 403.